Το Δικαστήριο της ΕΕ αναίρεσε παλαιότερες αποφάσεις του για τα μεταλλεία Κασσάνδρας

Το Δικαστήριο της ΕΕ ανακοίνωσε σήμερα τη μερική αναίρεση παλαιότερων αποφάσεών του που αφορούσαν την πώληση των Μεταλλείων Κασσάνδρας, αναγνωρίζοντας ότι «έλαβε υπόψη λανθασμένες πληροφορίες που περιλαμβάνονταν σε έκθεση πραγματογνωμοσύνης όσον αφορά τα Μεταλλεία της Στρατώνης και της Ολυμπιάδας».
 
Με τις παλαιότερες αποφάσεις του το Δικαστήριο είχε επί της ουσίας αποφανθεί ότι ήταν "παράνομη κρατική ενίσχυση" η "επιδότηση" που χορηγήθηκε από τις ελληνικές αρχές στην εταιρεία Ελληνικός Χρυσός. Η επιδότηση αυτή συνίστατο, με βάση σχετική έκθεση της Επιτροπής, σε παραχώρηση της μεταλλευτικής εκμετάλλευσης της Κασσάνδρας έναντι τιμής χαμηλότερης της πραγματικής αγοραίας αξίας και στην απαλλαγή από τους φόρους.
 
Αναλυτικά, στη σημερινή ανακοίνωσή του το ευρωδικαστήριο αναφέρεται στο ιστορικό της υπόθεσης υπενθυμίζοντας ότι η Ελληνικός Χρυσός «είναι μεγάλη ελληνική μεταλλευτική εταιρεία που δραστηριοποιείται στον τομέα της εξόρυξης χρυσού, χαλκού, μολύβδου, αργύρου και ψευδαργύρου. Έχει την κυριότητα και διαχειρίζεται τα Μεταλλεία Κασσάνδρας που βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα και περιλαμβάνουν τα μεταλλεία χρυσού στην Ολυμπιάδα και στις Σκουριές, καθώς και το μεταλλείο χαλκού-ψευδαργύρου στο Στρατώνι. Συστάθηκε προκειμένου να αναλάβει τα στοιχεία του ενεργητικού της TVX Hellas και ο κύριος επενδυτής της είναι η European Goldfields, καναδική εταιρεία ειδικευμένη στον τομέα της αγοράς, έρευνας και ανάπτυξης μεταλλευτικών ακινήτων στα Βαλκάνια».
 
Συνεχίζοντας το ευρωδικαστήριο αναφέρει ότι «πριν από το 2003, τα Μεταλλεία Κασσάνδρας αποτελούσαν ιδιοκτησία της εταιρείας TVX Hellas ΑΕ, η οποία τα είχε εξαγοράσει από το ελληνικό Δημόσιο το 1995 κατόπιν δημόσιου διαγωνισμού έναντι της τιμής των 11 δισεκατ. Δραχμών (περί τα 39,8 εκατ. ευρώ).
 
Το 2003, τα Μεταλλεία Κασσάνδρας μεταβιβάστηκαν από την TVX Hellas στο ελληνικό Δημόσιο έναντι 11 εκατ. ευρώ.
Στις 12 Σεπτεμβρίου 2003, το ελληνικό Δημόσιο προέβη στην πώληση των Μεταλλείων Κασσάνδρας στην Ελληνικός Χρυσός. Η πώληση έγινε έναντι 11 εκατ. ευρώ, χωρίς προηγούμενη εκτίμηση των στοιχείων ενεργητικού και χωρίς ανοιχτό διαγωνισμό. Επίσης, η Ελληνικός Χρυσός απαλλάχθηκε από την καταβολή οιουδήποτε φόρου».
 
Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, αναφέρει το ευρωδικαστήριο, «το μέτρο αποσκοπούσε στην εξεύρεση ιδιοκτήτη πρόθυμου να διατηρήσει σε λειτουργία τα μεταλλεία, ώστε να προστατευτούν η απασχόληση και το περιβάλλον καθώς και στη δημιουργία κινήτρου για υποψήφιους αγοραστές διότι η αξία των Μεταλλείων ήταν αρνητική».

 
Συνεχίζοντας το ευρωδικαστήριο υπενθυμίζει ότι το
2011, η Επιτροπή εξέδωσε την απόφαση με την οποία κηρύχθηκε ως παράνομη κρατική ενίσχυση η επιδότηση που χορηγήθηκε από τις ελληνικές αρχές στην Ελληνικός Χρυσός, η οποία συνίστατο σε παραχώρηση της μεταλλευτικής εκμετάλλευσης της Κασσάνδρας έναντι τιμής χαμηλότερης της πραγματικής αγοραίας αξίας και στην απαλλαγή από τους φόρους για την πράξη αυτή. Με την απόφαση της Επιτροπής διατάχθηκε η ανάκτηση του ποσού της επιδότησης, πλέον τόκων (συνολικό ποσό ύψους 15,34 εκατ. ευρώ).
 
Στη συνέχεια, με δύο προσφυγές του 2011, η Ελλάδα και η Ελληνικός Χρυσός ζήτησαν από το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ (ΓΔΕΕ) την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής. Στις 9 Δεκεμβρίου 2015, το ΓΔΕΕ απέρριψε τα αιτήματα της Ελλάδας και της Ελληνικός Χρυσός και επιβεβαίωσε την απόφαση της Επιτροπής.
 
Στις 18 Φεβρουαρίου 2016, η Ελληνικός Χρυσός άσκησε αναίρεση αιτούμενη την ακύρωση της ανωτέρω απόφασης του ΓΔΕΕ για τους εξής λόγους: i) εσφαλμένη εκτίμηση της αξίας των Μεταλλείων, ii) εσφαλμένη εκτίμηση της αξίας των γηπέδων και iii) εσφαλμένη εκτίμηση του ύψους του προνομίου που απορρέει για την Ελληνικός Χρυσός από την απαλλαγή καταβολής φόρου (το ύψος των φόρων συνδέεται με την αξία των γηπέδων η οποία δεν είχε εκτιμηθεί σωστά).
Η Επιτροπή θεώρησε ότι οι δύο πρώτοι λόγοι αναίρεσης που προβάλλονται από την Ελληνικός Χρυσός είναι απαράδεκτοι και ο τελευταίος αβάσιμος.
 
Στη σημερινή απόφαση, το Δικαστήριο διαπιστώνει προκαταρκτικά ότι κατά πάγια νομολογία στο πεδίο των κρατικών ενισχύσεων, ο έλεγχος που μπορεί να ασκηθεί από αυτό σε οικονομικές εκτιμήσεις είναι αναγκαστικά περιορισμένος. Στο συγκεκριμένο πεδίο, το Δικαστήριο αναγνωρίζει ότι «δεν μπορεί να υποκαταστήσει την οικονομική εκτίμησή του στη θέση της εκτίμησης της Επιτροπής».
 
Με τη σημερινή απόφαση το Δικαστήριο απορρίπτει όλους τους λόγους αναίρεσης εκτός από την αιτίαση της Ελληνικός Χρυσός στο πλαίσιο του πρώτου λόγου αναίρεσης ότι το ΓΔΕΕ δεν προέβη σε απάντηση σχετικά με την ενίσχυση για την οποία είχε εκπονηθεί έκθεση πραγματογνωμοσύνης.
 
Επί του θέματος αυτού η ανακοίνωση του Δικαστηρίου αναφέρει τα εξής:
 
«Σύμφωνα με το άρθρο 61 των Κανόνων Διαδικασίας του Δικαστηρίου, το Δικαστήριο προχώρησε σε εξέταση ουσίας αυτού του λόγου αναίρεσης.
 
Η Ελληνικός Χρυσός ισχυρίζεται ότι η εν λόγω ενίσχυση καθίσταται ακατάλληλη για χρήση ως προς την εκτίμηση της αξίας των ορυχείων της Κασσάνδρας. Τούτο επειδή η έκθεση πραγματοποιήθηκε προκειμένου να τη συμβουλευτεί το συμβούλιο διοίκησης της European Goldfields σχετικά με το ενδεχόμενο απόκτησης επιπρόσθετων μεριδίων κεφαλαίου της Ελληνικός Χρυσός. Επομένως εξέταζε την μακροπρόθεσμη αξία της συγκεκριμένης εταιρείας.
 
Το Δικαστήριο κρίνει ότι η ενίσχυση για την οποία πραγματοποιήθηκε η έκθεση έχει τέτοια επιρροή στην αξία των περιουσιακών στοιχείων ώστε να επηρεάζει την αξιοπιστία και την αντικειμενικότητα της ίδιας της έκθεσης. Καθόσον το ΓΔΕΕ παρέλειψε να απαντήσει στο επιχείρημα της Ελληνικός Χρυσός ως προς την ενίσχυση για την οποία είχε πραγματοποιηθεί έκθεση πραγματογνωμοσύνης για την εκτίμηση της αξίας των Μεταλλείων της Κασσάνδρας τον 2004, το Δικαστήριο κηρύσσει την απόφαση του άκυρη.
 
Ως προς τους υπόλοιπους λόγους το Δικαστήριο απορρίπτει την αναίρεση: η αίτηση της Ελληνικός Χρυσός για την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής της 23ης Φεβρουαρίου 2011, σχετικά με την κρατική ενίσχυση που εφάρμοσε η Ελλάδα υπέρ της Ελληνικός Χρυσός, απορρίπτεται».
 
Τέλος, σε υποσημείωση της σημερινής ανακοίνωσης του Ευρωδικαστηρίου αναφέρονται τα εξής:
 
«Στις σκέψεις 96 και 97 της απόφασης επί της προσφυγής, το Γενικό Δικαστήριο έλαβε υπόψη λανθασμένες πληροφορίες που περιλαμβάνονταν σε έκθεση πραγματογνωμοσύνης όσον αφορά τα Μεταλλεία της Στρατώνης και της Ολυμπιάδας. Κατ' αποτέλεσμα προέκυψε εσφαλμένη εκτίμηση του πλεονεκτήματος της Ελληνικός Χρυσός κατά την αγορά των Μεταλλείων της Κασσάνδρας.  Η Ελληνικός Χρυσός αμφισβήτησε στην προσφυγή τη χρήση αυτής της έκθεσης πραγματογνωμοσύνης λόγω του πλαισίου στο οποίο εκπονήθηκε. Ωστόσο, το Γενικό Δικαστήριο δεν προέβη σε απάντηση σχετικά με την ενίσχυση για την οποία είχε εκπονηθεί έκθεση πραγματογνωμοσύνη».