Η ζωή στο γεωτρύπανο υπό την απειλή των Τούρκων

Mε τις θερμοκρασίες να χτυπούν κόκκινο, ελικόπτερα στον αέρα και πολεμικά πλοία διαφόρων χωρών στην περιοχή, ξεκίνησαν οι δοκιμές στο Οικόπεδο 11 της κυπριακής ΑΟΖ, ώστε μέσα στην εβδομάδα να προχωρήσει το «West Capella» στην προβλεπόμενη γεώτρηση από την οποία θα προκύψουν καίρια συμπεράσματα για το μέγεθος και την αξία του κοιτάσματος. Ολο το προσωπικό του πλοίου-γεωτρύπανου βρίσκεται σε συναγερμό για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος. Η επίπονη και σκληρή εργασία καθώς και η στρατιωτική πειθαρχία ανταμείβονται με υψηλές απολαβές και ανέσεις που θυμίζουν κρουαζιερόπλοιο!  


Το υπό σημαία Παναμά «West Capella» είναι ένα πλοίο-γεωτρύπανο έκτης γενιάς που κατασκευάστηκε το 2008 στο ναυπηγείο της Samsung Heavy Industries στη Νότια Κορέα. Εχει μήκος 228 μ., πλάτος 42 μ., διαθέτει σύγχρονες εγκαταστάσεις στις οποίες μπορεί να φιλοξενηθούν μέχρι και 180 εργαζόμενοι, ενώ στην επιφάνειά του υπάρχει ελικοδρόμιο για ελικόπτερα τύπου Sikorsky S-92 και Mil-Mi-8. Εξειδικεύεται σε μεγάλα βάθη νερού, φτάνοντας το γεωτρύπανό του τα 3.048 μ., ενώ το μέγιστο βάθος γεώτρησης αγγίζει τα 11.430 μ.

H εργασία στο «West Capella» είναι επίπονη και απαιτεί υψηλό αίσθημα ευθύνης και κατάρτισης

Επίπονη εργασία με υψηλές απολαβές και ανέσεις

Η εργασία σε ένα πλοίο-γεωτρύπανο όπως το «West Capella» δεν θεωρείται εύκολη αφού καταβάλλεται επίπονη προσπάθεια και απαιτείται χειρουργική λεπτομέρεια που εκτελείται με πλήρη σχολαστικότητα και στρατιωτική πειθαρχία, λαμβάνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα ασφαλείας, ώστε να μειωθούν στο ελάχιστο δυσάρεστα περιστατικά, ενίοτε και θανατηφόρα. Δεν νοείται -κυριολεκτικά- να υπάρχει εργαζόμενος με άγνοια κινδύνου, γι’ αυτό άπαντες είναι πλήρως εκπαιδευμένοι και πριν από κάθε νέα γεώτρηση παρακολουθούν σχετικά σεμινάρια, ενώ επιβάλλονται συνεργασία και ομαδικό πνεύμα σε όλα τα επίπεδα.

Στο πλοίο υπάρχουν 180 επιστήμονες, το τεχνικό προσωπικό που ασχολείται αποκλειστικά με τη γεώτρηση, καθώς και το πλήρωμα που μοναδική αποστολή έχει να παρέχει κάθε διευκόλυνση σε όσους εργάζονται πάνω σε αυτό. Το 24ωρο ενός εργαζομένου χωρίζεται -στις περισσότερες περιπτώσεις- σε δύο 12ωρα, το ένα για την εργασία του και το άλλο για την ανάπαυσή του. Ο χρόνος παραμονής στο πλοίο-γεωτρύπανο ποικίλλει ανάλογα με τη γεώτρηση και την περιοχή όπου γίνεται. Συνήθως επί δύο εβδομάδες συνεχόμενης εργασίας δίνεται μία δεκαήμερη άδεια. Οσον αφορά τις απολαβές, λόγω του βαθμού δυσκολίας, θεωρούνται από τις πλέον υψηλές και μπορεί να φτάσουν μέχρι και τις 15.000-20.000 ευρώ μηνιαίως ανάλογα με τη θέση και την ειδικότητα. Το προσωπικό συνήθως στα πλοία-γεωτρύπανα είναι πολυεθνικό, αφού προέρχεται  από διάφορες χώρες και καλύπτουν όλες τις θέσεις, είτε του πληρώματος είτε του επιστημονικού είτε του τεχνικού προσωπικού, ενώ συμμετέχουν και πολλές γυναίκες.    

Η πολυήμερη παραμονή, πολλές φορές εκατοντάδες μίλια μακριά από την κοντινότερη ακτή, και η επίπονη εργασία πάνω στο πλοίο δεν είναι εύκολη υπόθεση για το προσωπικό, γι’ αυτό και οι πλοιοκτήτριες εταιρείες παρέχουν πλούσιες ανέσεις και διευκολύνσεις που σε άλλες περιπτώσεις δεν υπάρχουν. Ετσι, οι μικρές καμπίνες του πλοίου θυμίζουν δωμάτια ξενοδοχείου με mini bar, τηλεόραση και Wi-Fi. Στα μεγάλα και σύγχρονα σαλόνια υπάρχουν οθόνες που προβάλλουν δορυφορικά κανάλια, υπολογιστές με πρόσβαση στο Διαδίκτυο, ενώ το μπαρ και το εστιατόριο δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τα πολυτελή κρουαζιερόπλοια. Ακόμη, το πλοίο διαθέτει ευρύχωρο και εξοπλισμένο γυμναστήριο, Σταθμό Πρώτων Βοηθειών, και βιβλιοθήκη. Εκτός από τα τρία βασικά γεύματα που επιμελούνται επαγγελματίες σεφ, προσφέρονται συνήθως και ενδιάμεσα σνακ σε διαλείμματα 15 λεπτών από την εργασία.

Εργαζόμενος στο «West Cappella», στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook περιγράφει τις πρώτες του εμπειρίες από την Κύπρο

Πλοίο-κορωνίδα

Η πολυήμερη παραμονή και επίπονη εργασία δημιουργούν συνθήκες σύσφιγξης των σχέσεων μεταξύ του προσωπικού, ανεξαρτήτως θέσης και ειδικότητας. Δημιουργούνται δυνατές φιλίες, ακόμη και δεσμοί που καταλήγουν σε γάμο. Το οικογενειακό κλίμα είναι εμφανές κυρίως σε γιορτές, ενώ ομάδες εργαζομένων συμμετέχουν σε διάφορα τουρνουά με συναδέλφους από άλλα πλοία-γεωτρύπανα. 

Το πλοίο-γεωτρύπανο «West Capella» αποτελεί την κορωνίδα της εταιρείας Seadrill Partners, που εδρεύει στο Λονδίνο και διαθέτει προς μίσθωση και εκμετάλλευση γεωτρύπανα για εντοπισμό κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου σε όλον τον κόσμο. Η Seadrill Partners έχει ακόμη 12 πλοία-γεωτρύπανα, καθώς και δεκάδες πλωτές εξέδρες επιφάνειας ή ημιβυθισμένες που μισθώνονται σε βιομηχανίες πετρελαίου και φυσικού αερίου για σχετικές έρευνες. Εως σήμερα έχει δραστηριοποιηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, στη Βραζιλία, στη Σαουδική Αραβία, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στην Αγκόλα, στην Ινδονησία, στη Μαλαισία, στη Νιγηρία, στη Νορβηγία, στην Ταϊλάνδη κ.α.

To «West Capella» διαθέτει τον πλέον σύγχρονο εξοπλισμό και επιλέχθηκε από τη γαλλική πολυεθνική Total για τη γεώτρηση στο Οικόπεδο 11 της κυπριακής ΑΟΖ, μετά τη σύμφωνη γνώμη των αρμόδιων αρχών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εως τα μέσα του 2016 το πλοίο-γεωτρύπανο διενεργούσε γεωτρήσεις στο κοίτασμα «Ογόβο» της Νιγηρίας για λογαριασμό της Exxon Mobil. Ωστόσο η αμερικανική πολυεθνική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου κατήγγειλε το συμβόλαιο με τη Seadrill Partners που έληγε τον Απρίλιο του 2017 μετά την απόφασή της να μειώσει σημαντικά τη γεωτρητική και αναπτυξιακή δραστηριότητά της παγκοσμίως, λόγω της κρίσης στις τιμές πετρελαίου, με αποτέλεσμα το «West Capella» να παραμείνει ελλιμενισμένο στην Τενερίφη. Η Seadrill Partners κινήθηκε δικαστικά κατά της Exxon Mobil διεκδικώντας αποζημίωση 125 εκατ. δολαρίων, ενώ η γαλλική Total άδραξε την ευκαιρία και έκλεισε άμεσα συμβόλαιο με τη διαχειρίστρια εταιρεία του «West Capella», που άγγιξε τα 10 εκατ. δολάρια. 

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, μετά την κυπριακή ΑΟΖ το πλοίο-γεωτρύπανο θα κινηθεί προς τη ΝΑ Ασία προκειμένου να πραγματοποιήσει έρευνες για λογαριασμό της μαλαισιανής εταιρεία Petron. 

Η πολυήμερη παραμονή και η επίπονη εργασία δημιουργούν συνθήκες 
σύσφιγξης των σχέσεων μεταξύ προσωπικού, ανεξαρτήτως θέσης και ειδικότητας

Τα μυστικά της γεώτρησης

Σκοπός της ερευνητικής γεώτρησης είναι η αξιολόγηση της πιθανής παρουσίας υδρογονανθράκων, και συγκεκριμένα φυσικού αερίου. Η γεώτρηση που ονομάστηκε «Onesiphoros West-1» θα είναι κάθετη σε βάθος 1.698 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας.    

Το γεωτρύπανο εξέρχεται από το κάτω μέρος του πλοίου, για να φτάσει στο σημείο που έχει οριστεί στον βυθό της θάλασσας. Στη συνέχεια ένας σωλήνας διαμέτρου 36 ιντσών τρυπάει τον πυθμένα αγγίζοντας τα 4.250 μ. μέσα στη γη, στο σημείο όπου θεωρείται ότι υπάρχει το διαθέσιμο κοίτασμα. Παράλληλα η γεώτρηση διασωληνώνεται και τσιμεντώνεται σε όλο το βάθος της. Μόλις το τρυπάνι διασχίσει το πάχος του κοιτάσματος και συναντήσει εκ νέου νερό η γεώτρηση σταματά.

Σε περίπτωση που ανευρεθούν υδρογονάνθρακες, δεν θα πραγματοποιηθούν «δοκιμές παραγωγής γεώτρησης», αλλά θα ληφθούν δεδομένα μέσω χρήσης ραδιενεργών ή και ακουστικών πηγών για την καταγραφή δεδομένων και άλλες μέθοδοι μέτρησης. Επίσης, εφόσον κριθεί απαραίτητο, πιθανόν να διεξαχθεί σε επόμενη φάση επιβεβαιωτική γεώτρηση. Στο τέλος των γεωτρητικών και άλλων εργασιών και μετά τη διαπίστωση τυχόν παρουσίας υδρογονανθράκων η γεώτρηση θα σφραγιστεί και θα εγκαταλειφθεί, ενώ το πλοίο θα απομακρυνθεί. Η γεώτρηση θα σφραγιστεί υδραυλικά με φραγμό από σκυρόδεμα σε τέσσερα σημεία σε περίπτωση μη ανεύρεσης υδρογονανθράκων ή σε έξι σημεία εάν εντοπιστούν.

Η γεώτρηση εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί περίπου εντός 75 ημερών. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα αναμένεται να ανακοινωθούν στο τέλος του 2017 και αμέσως μετά να συνεχιστούν οι εργασίες για την έκδοση των τελικών αποτελεσμάτων. Η διαδικασία υποστηρίζεται από συνολικά τρία πλοία, εκ των οποίων το ένα θα βρίσκεται συνεχώς στην περιοχή ανόρυξης της γεώτρησης για σκοπούς ασφάλειας, ενώ τα άλλα δύο θα μεταφέρουν προμήθειες, εξοπλισμό, υλικά και απόβλητα από και προς το πλοίο γεώτρησης και τη χερσαία βάση ανεφοδιασμού. 

Επάνω στο πλοίο-γεωτρύπανο επικεφαλής είναι ο μηχανικός της γεώτρησης, που συνήθως είναι μεταλλειολόγος μηχανικός με ειδικότητα μηχανικός πετρελαίου. Αποστολή του είναι να παρεμβαίνει στη γεώτρηση καθώς και να υποβάλλει σχέδια για την περαιτέρω βελτίωση της διαδικασίας. Στη στεριά, συγκεκριμένα στη Λεμεσό, όλες οι υπεράκτιες γεωτρητικές εργασίες και δραστηριότητες θα υποστηρίζονται από χερσαία βάση ανεφοδιασμού, με τον επικεφαλής να έχει την ευθύνη για την ομαλή έκβαση της επιχείρησης. Το υπόλοιπο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό αποτελείται από γεωλόγους, γεωφυσικούς, μηχανικούς κ.ά.