Με «ξένα κόλυβα» και για τέσσερα χρόνια αλλάζουν τα πάντα στην πρωτοβάθμια υγεία

Η μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) αποτελεί νόμο του κράτους από την περασμένη Πέμπτη, οπότε ψηφίστηκε στη Βουλή. Πλέον ανοίγει ο δρόμος για την υλοποίηση της: απαιτούνται βέβαια 32 υπουργικές αποφάσεις όπως τόνισε η αντιπολίτευση και χρηματοδότηση η οποία έχει εξασφαλιστεί μέσω ΕΣΠΑ και μόνο για τέσσερα χρόνια. 

Οι αλλαγές είναι πολλές για τον Έλληνα, ασφαλισμένο ή ανασφάλιστο, που θα κληθεί να κινηθεί με ένα τελείως διαφορετικό τρόπο μέσα στο δημόσιο σύστημα υγείας. Αυτό που δεν είναι ακριβές ακόμη είναι το πότε θα αλλάξει η «σήμανση» και η «πορεία» στις μονάδες υγείας του ΕΣΥ. Με βάση τον σχεδιασμό του υπουργείου Υγείας η ΠΦΥ έπρεπε να έχει ξεκινήσει τον…περασμένο Ιούνιο ώστε να ολοκληρωθεί το τέλος του έτους, πλέον όμως το χρονοδιάγραμμα έχει «ξεχειλώσει». 



1. Ιδρύονται (νέες) Μονάδες Υγείας
Οι νέες δομές, Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ), θα είναι τα… Πολυιατρεία κάθε περιοχής. Κάθε ΤΟΜΥ θα είναι διασυνδεδεμένη με ένα Κέντρο Υγείας όπως μετονομάστηκαν οι σημερινές μονάδες του ΠΕΔΥ -που καταργείται ως ονομασία-, δηλαδή τα Πολυιατρεία και οι άλλες μονάδες του ΙΚΑ, τα Κέντρα Υγείας του ΕΣΥ κα.  Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι ΤΟΜΥ θα λειτουργούν σε χώρους που θα παραχωρήσει η τοπική αυτοδιοίκηση ώστε να μην καταβάλλεται ενοίκιο ή σε ιδιόκτητα κτήρια του υπουργείου Υγείας. Μέχρι και τον Δεκέμβριο πρέπει να λειτουργούν 239 ΤΟΜΥ σε 65 σημεία της χώρας, με φτωχές και υποβαθμισμένες περιοχές να έχουν προτεραιότητα, και με ωράριο από τις 8πμ έως 9μμ, εκτός Σαββάτου και Κυριακής. 

2. Θεσπίζεται ο οικογενειακός γιατρός 
Σε κάθε ΤΟΜΥ θα υπάρχει μια ομάδα υγείας, με έως 12 επαγγελματίες υγείας, αποτελούμενη από τον οικογενειακό γιατρό ο οποίος θα είναι παθολόγος ή γενικός γιατρός, καθώς επίσης από παιδίατρο, νοσηλευτή, επισκέπτη Υγείας, κοινωνικό λειτουργό και διοικητικό προσωπικό. Η ΤΟΜΥ θα αποτελεί το πρώτο σημείο εισόδου του πολίτη στο δημόσιο σύστημα υγείας. Ο οικογενειακός γιατρός θα διατηρεί το ιστορικό κάθε πολίτη και θα είναι αυτός που θα τον παρακολουθεί για κάθε πρόβλημα υγείας, εκτός εάν κρίνει ότι χρειάζεται εξειδικευμένο γιατρό στο διασυνδεδεμένο με την ΤΟΜΥ Κέντρο Υγείας, ή σε νοσοκομείο. 

3. Κάθε πολίτης εγγράφεται υποχρεωτικά στο «αρχείο» του οικογενειακού γιατρού της περιοχής του
Στον οικογενειακό γιατρό της περιοχής τους θα εγγράφονται υποχρεωτικά οι πολίτες – προσώρας όμως αναζητείται ο τρόπος ενημέρωσης του πληθυσμού και για τις αλλαγές γενικά και ειδικά για την υποχρεωτική εγγραφή στο «αρχείο» του οικογενειακού γιατρού. Ο παθολόγος θα έχει ευθύνη για περίπου 2.000 ενηλίκους και ο παιδίατρος για 1.500 παιδιά. Σε περιοχές που δεν υπάρχει ΤΟΜΥ καθήκοντα οικογενειακού γιατρού μπορεί να αναλάβει και ιδιώτης γιατρός κατόπιν σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ. Ο συμβεβλημένος με τον ΕΟΠΥΥ οικογενειακός γιατρός θα μπορεί να καλύπτει και ανασφάλιστους πολίτες. 

4. Ενεργοποιείται ο ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος
Όλοι οι πολίτες θα έχουν Ηλεκτρονικό Ιατρικό Φάκελο που θα περιέχει συνοπτικό ιατρικό ιστορικό. Ο Φάκελος θα καταρτίζεται από τον οικογενειακό γιατρό που θα έχει και την ευθύνη ενημέρωσής του. Τα προσωπικά δεδομένα θα τηρούνται με ευθύνη του υπουργείου Υγείας ενώ πρόσβαση στον Ηλεκτρονικό Φάκελο θα έχει ο οικογενειακός γιατρός, ο ίδιος ο πολίτης και ο γιατρός που τον θεραπεύει σε οποιοδήποτε μονάδα του ΕΣΥ.



5. Παραπομπή σε εξειδικευμένο γιατρό γίνεται μόνο από τον οικογενειακό 
Η παραποµπή από τον οικογενειακό ιατρό θα είναι αναγκαία προϋπόθεση για να περάσει ο πολίτης την πόρτα των Κέντρων Υγείας για εξετάσεις ή για εξειδικευμένο γιατρό. Οι χρονίως πάσχοντες θα εγγράφονται σε οικογενειακό γιατρό και από αυτόν θα παραπέμπονται σε εξειδικευμένο για την πάθησή τους. Ακυρώνεται ουσιαστικά η ελεύθερη επιλογή γιατρού από τους πολίτες, οι οποίοι δεν θα μπορούν να επισκεφθούν στο πλαίσιο του δημοσίου συστήματος υγείας εξειδικευμένο γιατρό εάν δεν δίνει το πράσινο φως ο οικογενειακός γιατρός, εκτός εάν πηγαίνουν ιδιωτικώς και πληρώνουν. 

6. Στο εφημερεύον νοσοκομείο μόνο μέσω της ΤΟΜΥ 
Στα επείγοντα του ΕΣΥ πηγαίνουν εκατοντάδες ασθενείς οι οποίοι στην πραγματικότητα δεν έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας που να απαιτεί αντιμετώπιση από νοσοκομείο, κι αυτό κι αυτό αποτελεί κατά κοινή ομολογία μια βαριά και χρόνια παθογένεια του ΕΣΥ σήμερα. Η «παράκαμψη» της ΤΟΜΥ θα είναι απαραίτητη πλέον για τον ασθενή που θέλει να έχει πρόσβαση σε νοσοκομείο. Με εξαίρεση τα έκτακτα και τα επείγοντα περιστατικά, η παραπομπή από τον οικογενειακό γιατρό θα είναι το «διαβατήριο» για τον ασθενή που πραγματικά χρειάζεται τριτοβάθμια περίθαλψη. 

7. Τεστ Παπ και άλλες εξετάσεις (και) από τις Μαίες
Σε κάθε Υγειονομική Περιφέρεια (ΥΠΕ) θα δημιουργηθεί  δίκτυο Μαιών για συμβουλευτική, προληπτική αλλά και πρακτική βοήθεια των γυναικών των ΤΟΜΥ της ΥΠΕ αλλά και των δομών των προσφύγων. Στο πλαίσιο αυτό, οι μαίες θα συνταγογραφούν τεστ Παπανικολάου αλλά και εξετάσεις σχετικές με την κύηση και θα προετοιμάζουν τις γυναίκες για φυσιολογικό τοκετό.

8. Οδοντιατρική φροντίδα για όλους 
Σε κάθε Κέντρο Υγείας, δηλαδή στη βασική δομή που είναι διασυνδεδεμένη με τις ΤΟΜΥ, θα υπάρχει οδοντιατρείο με Οδοντιατρική Ομάδα αποτελούμενη από τουλάχιστον έναν οδοντίατρο, ένα βοηθό και ένα νοσηλευτή. Η ομάδα θα προσφέρει οδοντιατρικές υπηρεσίες στον πληθυσμό ευθύνης κάθε ΤΟΜΥ που έχει στην αρμοδιότητά της, αλλά θα αναπτύσσει και δράσεις προαγωγής της στοματικής υγείας. 

 9. Προσλήψεις
Το αφήγημα για τις προσλήψεις που επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία η κυβέρνηση, δεν θα μπορούσε να μη χρησιμοποιηθεί και στην ΠΦΥ. Για τη λειτουργία των 239 ΤΟΜΥ «ανοίγουν» 2.868 θέσεις εργασίας. Ειδικότερα, η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος περιλαμβάνει 2.390 θέσεις Ιατρών Γενικής Ιατρικής και Παιδιατρικής, Νοσηλευτικής, Κοινωνικής Εργασίας και Διοικητικού – Οικονομικού και 478 θέσεις Επισκεπτών-τριών Υγείας. Οι υποψήφιοι υποβάλουν αίτηση συμμετοχής στο Υπουργείο Υγείας, αποκλειστικά μέσω του διαδικτυακού του τόπου (tomy.moh.gov.gr) από την Τρίτη 8 Αυγούστου έως και τις 25 Αυγούστου. Ωστόσο, οι επαγγελματίες υγείας, που θα απασχοληθούν τελικά, θα υπογράψουν συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Θα είναι διετείς συμβάσεις που μπορεί να ανανεωθούν για άλλη μια διετία, μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος ΕΣΠΑ μέσω των οποίων και θα πληρώνονται.