Πώς μείναμε στα 4 Καναντέρ από τα 18 που θα μπορούσαν να πετάνε

Η γύμνια του συστήματος αεροπυρόσβεσης αποκαλύφθηκε τις ημέρες του Δεκαπενταύγουστου, όταν η Ελλάδα καιγόταν επί τρεις ημέρες στην ανατολική Αττική, στη Ζάκυνθο και την Ηλεία, αλλά δεν υπήρχαν επαρκή πτητικά μέσα για να σβήσουν οι πυρκαγιές. Τη Δευτέρα 14 Αυγούστου ήταν διαθέσιμα μόνο έξι πυροσβεστικά αεροσκάφη και το χειρότερο είναι ότι την επομένη ο αριθμός των διαθέσιμων Καναντέρ μειώθηκε στα πέντε, προκαλώντας τρόμο για το τι θα μπορούσε να συμβεί εάν οι άνεμοι δεν κόπαζαν και οι φωτιές συνέχιζαν να μαίνονται ανεξέλεγκτες και τα επόμενα 24ωρα...

Κι όμως, οι πλέον αρμόδιοι αξιωματικοί, επιφορτισμένοι να χειρίζονται και να φροντίζουν ώστε να είναι επιχειρησιακά έτοιμα τα πυροσβεστικά αεροσκάφη, αποκαλύπτουν με παράπονο ότι μόλις με 15 εκατ. ευρώ θα μπορούσαν να είναι ετοιμοπόλεμα και τα 18 Καναντέρ που τυπικώς διαθέτει σήμερα στον στόλο της η Πολεμική Αεροπορία. 

Η επιμέρους εικόνα είναι αποκαρδιωτική. Από την Κυριακή 13 Αυγούστου, τρία πυροσβεστικά αεροσκάφη ήταν καθηλωμένα στο αεροδρόμιο της Ανδραβίδας. Εάν τα Καναντέρ ήταν σε θέση να απογειωθούν και να πετάξουν πάνω από τη φωτιά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το μέτωπο στην Ηλεία θα είχε τεθεί υπό έλεγχο σχεδόν αμέσως. Λόγω της ακινητοποίησης των πυροσβεστικών αεροσκαφών από βλάβες και έλλειψη ανταλλακτικών, η φωτιά στα καμένα της Ηλείας -10 χρόνια μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στις οποίες απανθρακώθηκαν 37 άνθρωποι- έκαιγε ανεξέλεγκτη για μέρες, μέχρι να οριοθετηθεί με πολύ κόπο την Τετάρτη 16 Αυγούστου...

Στο μέτωπο της ανατολικής Αττικής τα πράγματα θα μπορούσαν να έχουν εξελιχθεί πολύ χειρότερα εάν η κατεύθυνση του ανέμου έσπρωχνε τις φλόγες προς την περιοχή του Βαρνάβα και της Πεντέλης ή αν η πυρκαγιά περνούσε από την εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας. Η φωτιά στον Κάλαμο ξέσπασε την προηγούμενη Κυριακή 13 Αυγούστου. Τις πρώτες δυο-τρεις ώρες επεκτεινόταν προς κάθε κατεύθυνση εξαιτίας των πολύ ισχυρών ανέμων. Δευτέρα και Τρίτη, στη μάχη με τις φλόγες έπεσαν τα εναέρια μέσα, Καναντέρ και ελικόπτερα, όμως ο αριθμός των πυροσβεστικών αεροσκαφών που επιχειρούσαν στην ανατολική Αττική δεν υπερέβη ποτέ τα τέσσερα αεροσκάφη... Για ποιον λόγο; Απλούστατα δεν υπήρχαν διαθέσιμα περισσότερα Καναντέρ λόγω αιφνιδιαστικών ή παλαιότερων βλαβών, εξαιτίας της έλλειψης ανταλλακτικών και υλικών που χρειάζονταν οι τεχνικοί της Πολεμικής Αεροπορίας και επειδή τα άλλα δύο ετοιμοπόλεμα CL-215 επιχειρούσαν σε Ζάκυνθο και Ηλεία... «Ευτυχώς που Δευτέρα και Τρίτη στη φωτιά στον Κάλαμο πετούσε το ζευγάρι των CL-415», εξομολογείται αξιωματικός από το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας και προσθέτει: «Στο διήμερο, τα δύο πυροσβεστικά αεροσκάφη έβγαλαν μαζί πάνω από 20 ώρες πυρόσβεσης... Πετούσαν “ασάλιωτα” από το πρώτο φως της μέρας μέχρι το βράδυ και μαζί τους πετούσαν ένα ή δύο CL-215».

Σε σύσκεψη που έγινε στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας μετά την υποχώρηση των πύρινων μετώπων επιχειρήθηκε μια πρώτη αποτίμηση της κατάστασης και ένας σχεδιασμός των κινήσεων που πρέπει να γίνουν -ως συνήθως εκ των υστέρων- για να βελτιωθεί η κατάσταση όσο γίνεται μέχρι το τέλος της αντιπυρικής περιόδου στις 31 Οκτωβρίου.

«Με 15, το πολύ 20 εκατ. ευρώ μπορεί να αποκτηθούν τα ανταλλακτικά που χρειάζονται και να γίνουν οι εργασίες που απαιτούνται ώστε να γίνουν και τα 18 Καναντέρ πλήρως επιχειρησιακά», είπε, όπως πληροφορείται το «ΘΕΜΑ», ανώτατος αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας. Με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα, τέτοιο διαθέσιμο κονδύλι δεν υπήρχε στον Προϋπολογισμό. Αντιθέτως όμως, όπως παρατήρησε ένας από τους μετέχοντες στη συζήτηση, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη δαπάνησε 7 εκατ. ευρώ για την ενοικίαση δέκα πυροσβεστικών ελικοπτέρων τα οποία έχουν ενταχθεί στη δύναμη αεροπυρόσβεσης για δύο μήνες. Στο ερώτημα εάν τα 26.900 στρέμματα που κάηκαν μόνο σε Κάλαμο, Καπανδρίτι και Πολυδένδρι (πολύ περισσότερο εάν συνυπολογιστούν τα δεκάδες χιλιάδες καμένα στρέμματα δάσους σε Κύθηρα, Ζάκυνθο, Λακωνία, Ηλεία, Κεφαλονιά) αποτιμώνται κοντά στα 15 εκατ. ευρώ με τα οποία θα μπορούσαν να είναι πλήρως επιχειρησιακά έτοιμα τα Καναντέρ της Πολεμικής Αεροπορίας, η απάντηση είναι μάλλον αυτονόητη...

Μήπως έχει βάση η άποψη που διατυπώνουν ορισμένοι, σύμφωνα με την οποία τα πυροσβεστικά αεροσκάφη που έχει στο οπλοστάσιό της η Πολεμική Αεροπορία είναι λίγα;

Συνολικά, ο στόλος της Ελλάδας αποτελείται από επτά CL-415, έντεκα παλαιότερα CL-215 και 21 μικρά αεροσκάφη PZL, από τα οποία επιχειρησιακά είναι τα 18. Εξι από τα CL-215 αποκτήθηκαν την περίοδο 1974-1979, το διάστημα 1986-1990 αγοράστηκαν άλλα τέσσερα CL-215 και το 1997 εντάχθηκαν ακόμη τέσσερα CL-215 από τη Γιουγκοσλαβία. Λόγω ατυχημάτων, αντί για 14 στον στόλο σήμερα υπάρχουν 11 αεροσκάφη CL-215. Σε ό,τι αφορά τα CL-415, αγοράστηκαν από το 1999 μέχρι το 2004 οπότε παραλήφθηκε το δέκατο και πιο σύγχρονο πυροσβεστικό αεροσκάφος που έχει η Πολεμική Αεροπορία. Από τα 10 CL-415, σήμερα υπάρχουν μόνο επτά εξαιτίας τριών ατυχημάτων. 

Ακόμη και σε απόλυτους αριθμούς, η Ελλάδα έχει σχεδόν ίδιο αριθμό πυροσβεστικών αεροσκαφών με τη Γαλλία, που έχει να καλύψει μια επικράτεια πέντε φορές μεγαλύτερη από την ελληνική και με πολύ περισσότερα δάση. Εάν θέλετε να κάνετε τις συγκρίσεις, σημειώστε ότι η Γαλλία έχει για αεροπυρόσβεση: 12 CL-415, δύο Dash 8 και εννέα Conairturbo... 
Αρα ο στόλος των συνολικά 18 Καναντέρ (11 CL-215 και 7 CL-415), μαζί με τα 18 διαθέσιμα μικρά PZL θα έπρεπε να θεωρείται πολύ καλός, αρκεί βεβαίως τα ελληνικά Καναντέρ να ήταν λειτουργικά...

Στο ερώτημα γιατί αυτή τη χρονική στιγμή είναι επιχειρησιακά έτοιμα έξι Καναντέρ, περίπου το 1/3 της τυπικής δύναμης δηλαδή, η απάντηση είναι ότι πρόκειται για έναν συνδυασμό παραγόντων μεταξύ των οποίων: τα τελευταία δύο χρόνια ο προϋπολογισμός για την αεροπυρόσβεση μειώνεται και η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία καθυστερεί να ολοκληρώσει τη συντήρηση των Καναντέρ. 

Τώρα θέλουν να αγοράσουν τέσσερα CL-215 από τον Καναδά

Πώς ξεμείναμε από Καναντέρ; Από την αρχή της κρίσης, κυρίως όμως τα δύο προηγούμενα χρόνια, οι δαπάνες για συντήρηση μειώθηκαν και συρρικνώθηκε ο όγκος των υλικών που χρειάζονται για την αποκατάσταση των βλαβών, εν μέρει και επειδή το 2015 και το 2016 ο αριθμός των πυρκαγιών ήταν περιορισμένος και θεωρήθηκε ότι τα κονδύλια για την πυρόσβεση μπορούν να λιγοστέψουν. Επιπλέον, δεν ακολουθούνται διαδικασίες «follow on support» για την προμήθεια ανταλλακτικών σε μακροχρόνιο ορίζοντα και τα προβλήματα αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση, κάτι που τελικά κοστίζει ακριβότερα και οδηγεί στα αποτελέσματα που ζήσαμε την προηγούμενη εβδομάδα...

Αφού τα κυβερνητικά στελέχη διαπίστωσαν ότι οι διαθεσιμότητες των πυροσβεστικών αεροσκαφών βρίσκονται στο ναδίρ, ξεκίνησαν τις διαδικασίες για αγορά τεσσάρων CL-215 -μαζί με υλικά και ανταλλακτικά- από την κυβέρνηση του Καναδά, έναντι εκτιμώμενου κόστους 15 εκατ. ευρώ. Οπως πληροφορείται το «ΘΕΜΑ», το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη τις προηγούμενες ημέρες προώθησε προς υπογραφή τη μελέτη αναγκαιότητας-σκοπιμότητας για την απόκτηση των τεσσάρων μεταχειρισμένων πυροσβεστικών αεροσκαφών. 

Αποθήκη κινητήρων για Καναντέρ έχει γίνει η ΕΑΒ!

Ουδείς όμως μπορεί να γνωρίζει σε τι κατάσταση θα είναι τα γερασμένα Καναντέρ, τι είδους εκσυγχρονισμό θα χρειάζονται και πόσο καιρό θα διαρκέσει η διαδικασία επανένταξής τους σε ενεργό υπηρεσία... Σημειώνεται ότι το αίτημα για αναβάθμιση των παλαιών πυροσβεστικών αεροσκαφών τύπου CL-215 καρκινοβατεί από το 2004, αν και τα παλαιότερα από τα συγκεκριμένα Καναντέρ επιχειρούν από το 1974, δηλαδή είναι 43 ετών...

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που διαπιστώνεται σχετικά με την εργοστασιακή συντήρηση των Καναντέρ, η οποία εκτελείται στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, αφορά τους 30 κινητήρες των αεροσκαφών CL-215 και CL-415, οι οποίοι βρίσκονται στην ΕΑΒ και δεν έχουν αποδοθεί στην Πολεμική Αεροπορία! Ο παλαιότερος από τους κινητήρες τους βρίσκεται στην ΕΑΒ από το 2008! Σημειώνεται ότι ο κύριος λόγος για την καθήλωση των αεροσκαφών είναι οι βλάβες που συμβαίνουν στους κινητήρες τους. Αυτή την περίοδο, αντί για τον «by the book» αριθμό των 18 αεροσκαφών, η Πολεμική Αεροπορία έχει στη διάθεσή της 16 CL-215 και CL-415, αφού δύο Καναντέρ είναι καθηλωμένα στην ΕΑΒ για να περάσουν από μεγάλη περιοδική επιθεώρηση και ουδείς γνωρίζει πότε θα είναι έτοιμα τα δύο πυροσβεστικά αεροσκάφη...

Οι συνεχείς βλάβες και η έλλειψη ανταλλακτικών είναι ο λόγος που, αντί για 16, αυτή την περίοδο οι πιλότοι έχουν στη διάθεσή πέντε-έξι Καναντέρ. Και αυτό, παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των τεχνικών της Πολεμικής Αεροπορίας να επισκευάσουν τις βλάβες στα πυροσβεστικά αεροσκάφη και να απελευθερώσουν όσο το δυνατόν περισσότερα. 




Πετάνε 15 εκατ. € σε συμβούλους, αλλά δεν βρίσκουν για τα αεροπλάνα

Τον Ιανουάριο του 2015, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, ο πρωθυπουργός, αλλά και ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης ανακοίνωσαν ότι δεν θα προσληφθούν σύμβουλοι και ειδικοί συνεργάτες στα υπουργεία και ότι τα αντίστοιχα κονδύλια θα διατεθούν για άλλες κοινωνικές δαπάνες. Σύμφωνα με τις πιστώσεις του κρατικού προϋπολογισμού, μόνο για υπερωρίες και πρόσθετες παροχές σε συμβούλους και ειδικούς συνεργάτες στα υπουργεία και στο γραφείο του πρωθυπουργού το Δημόσιο θα δαπανήσει πάνω από 14 εκατ. ευρώ! Οσα απαιτούνται δηλαδή για την εγκατάσταση νέων κινητήρων που κάνουν και πάλι αξιόμαχα τα πυροσβεστικά αεροσκάφη που είναι καθηλωμένα στο έδαφος.

Η κυβέρνηση, δηλαδή, προτιμά να δαπανά κάθε χρόνο το ποσό αυτό για υπερωρίες συγγενών, κολλητών και φίλων στα υπουργεία, παρά να τα παγώσει έστω για μία χρονιά και να διαθέσει τις πιστώσεις για την επισκευή των Καναντέρ.

Και αυτή δεν είναι η μόνη σπατάλη που καθιστά αδύνατη τη χρηματοδότηση για την επισκευή των πυροσβεστικών αεροσκαφών. Στις 27 Απριλίου 2017, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσκαλώτος υπέγραψε απόφαση σύμφωνα με την οποία εγκρίνεται αμοιβή 7,01 εκατ. ευρώ για συμβουλευτικές εταιρείες και ειδικούς εμπειρογνώμονες που θα βοηθήσουν τη χώρα να βγει στις αγορές. Υπάρχει μάλιστα ειδική ρήτρα, ότι αν ο στόχος επιτευχθεί εντός του 2018, τότε θα υπάρξει πρόσθετη αμοιβή-bonus 2,5 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, λοιπόν, που δεν υπάρχουν 15 εκατ. ευρώ για τη θωράκιση της χώρας από τις πυρκαγιές, η κυβέρνηση δαπανά το ίδιο ποσό για την αμοιβή ειδικών συμβούλων του υπουργού Οικονομικών, που θα εισπράξουν 15 εκατ. σε μια διετία, ακόμη κι αν οι συμβουλές τους δεν βελτιώνουν καθόλου την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.