Με στάση εργασίας και συγκέντρωση «απαντούν» σήμερα οι γιατροί στο νομοσχέδιο για το ωράριο

Με άμεσες κινητοποιήσεις σήμερα -στάση εργασίας και συγκέντρωση στο υπουργείο Υγείας- και αύριο -πανελλαδική απεργία- απαντούν οι νοσοκομειακοί γιατροί στο νομοσχέδιο για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας των νοσοκομειακών γιατρών, που αιφνιδιαστικά και χωρίς διάλογο κατατέθηκε προχθές στη Βουλή από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας.

Η επόμενη κινητοποίησή τους θα λάβει χώρα μέσα στα νοσοκομεία όπου ήδη η κατάσταση είναι έκρυθμη: μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου οι γιατροί εξετάζουν την αποχή από την κατάρτιση των νέων προγραμμάτων εφημέρευσης και τη μαζική ανυπακοή στο νέο ωράριο.
 
Οι εκπρόσωποι των νοσοκομειακών γιατρών χαρακτηρίζουν «έκτρωμα» το νομοσχέδιο, που αλλάζει άρδην το ωράριο εργασίας τους και τους οδηγεί, όπως λένε, σε «εργασιακή αιχμαλωσία», χωρίς επιπλέον να αλλάζει τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας. Οι επικεφαλής της Αριστοτέλους, από την πλευρά τους, επιχείρησαν να δικαιολογήσουν τις διαδικασίες εξπρές που ακολούθησαν και των αλλαγών που φέρνει το νομοσχέδιο, προτάσσοντας πως θα κερδίσουν το πρόστιμο ύψους 150 εκατ. ευρώ που έχει επιβληθεί στη χώρα μας από το Ευρωδικαστήριο για την καταπάτηση του 48ωρου ανώτατου χρόνου εβδομαδιαίας εργασίας -τακτικό ωράριο και εφημερίες- των γιατρών. Αυτά τα χρήματα μπορούν να τοποθετηθούν στο χώρο της υγείας, είπε ο κ. Ξανθός, ανακαλύπτοντας μια νέας μορφής εξοικονόμηση, αυτήν από τη… μαύρη τρύπα του προϋπολογισμού για την υγεία.
 
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο καθημερινός χρόνος εργασίας των νοσοκομειακών γιατρών θα είναι 12 ώρες και ο μέσος εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας δεν μπορεί να ξεπερνά τις 48 ώρες. Όμως, όπως επισημαίνουν οι εκπρόσωποι των γιατρών, ο υπολογισμός των ωρών δεν θα γίνεται ανά εβδομάδα, αλλά με περίοδο συνολικής αναφοράς το 4μηνο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο γιατρός μπορεί να υποχρεωθεί να εφημερεύει για πάνω από ένα μήνα 12ωρα συνεχώς.

 
Άλλο γκρίζο -έως και μελανό- σημείο του νέου ωραρίου των γιατρών είναι η περίφημη ρήτρα εξαίρεσης (opt out), μια πατέντα του υπουργείου ώστε να έχει διαθέσιμους γιατρούς και πέραν του 48ωρου εβδομαδιαίου ωραρίου. Στα ελληνικά νοσοκομεία λόγω των δραματικών ελλείψεων ειδικευμένοι και ειδικευόμενοι γιατροί εργάζονται πολύ περισσότερες ώρες,  από 60 έως και 90 την εβδομάδα. Με αυτή τη ρήτρα το υπουργείο «παρακάμπτει» την ευρωπαϊκή οδηγία και πετάει το «μπαλάκι» της επιλογής για 48ωρη εβδομαδιαία εργασία ή υπέρβαση κατά άλλες 12 ώρες, δηλαδή συνολικά 60 ώρες,  στους ίδιους τους γιατρούς. Εάν συναινούν οι γιατροί, θα υπογράφουν την ατομική σύμβαση εξαίρεσης (opt-out)  για τρία χρόνια. Ωστόσο με την ατομική σύμβαση εξαίρεσης, όπως διατυπώνεται, η ευθύνη σε περίπτωση ιατρικού λάθους μετακυλίεται στον γιατρό που την υπογράφει, αφήνοντας τον ουσιαστικά έκθετο.
Μάλιστα, εκτιμάται πως οι αδύναμοι κρίκοι του ιατρικού δυναμικού θα είναι οι ειδικευόμενοι γιατροί, που θα υφίστανται πιέσεις για υπογραφή της ρήτρας.
 
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ), κ. Παναγιώτη Παπανικολάου, οι ειδικευόμενοι γιατροί σήμερα εργάζονται 240 ώρες τον μήνα και κάνουν επτά εφημερίες, ενώ με το νέο σύστημα θα εργάζονται τουλάχιστον 250 ώρες τον μήνα και θα κάνουν 11 έως 14 εφημερίες.
 
Οι ειδικευμένοι βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα άλλο μελανό σημείο, με τις εφημερίες ετοιμότητας. Γενικά οι εφημερίες θα διακρίνονται σε ενεργείς και ετοιμότητας. Το νομοσχεδιο προβλέπει πως οι εφημερίες ετοιμότητας δεν θα προσμετρώνται στον χρόνο εργασίας, με τη διαφορά όμως πως οι γιατροί εκτιμάται πως θα χρειάζεται να κάνουν έως και 10 εφημερίες ετοιμότητας τον μήνα για να μπορούν να καταρτίζονται ασφαλή προγράμματα εφημέρευσης. Ένα άλλο σημείο δύσκολο για τους γιατρούς αποτελεί το ότι σε μικρά νοσοκομεία, ιδίως της περιφέρειας, όπου οι γιατροί είναι λίγοι, οι εφημερίες ετοιμότητας στην πράξη μετατρέπονται σε ενεργείς εφημερίες για την κάλυψη των περιστατικών.
 
Ακόμη, επισημαίνεται από τους γιατρούς πως το νομοσχέδιο ανοίγει τον δρόμο για επισφαλείς εφημερίες και μέσω μιας άλλης διάταξης. Προβλέπεται πως το πρόγραμμα εφημέρευσης και η συμμετοχή των γιατρών στις υποχρεωτικές εφημερίες θα καταρτίζεται με υπουργική απόφαση με βάση τις ανάγκες κάθε μονάδας υγείας. «Ουσιαστικά δίνεται το διευθυντικό δικαίωμα των επικεφαλής των κλινικών στον διοικητή του νοσοκομείου. Σήμερα το πρόγραμμα εφημέρευσης καταρτίζεται από τον επικεφαλής κάθε κλινικής, και στη συνέχεια υποβάλλεται για προέγκριση στο αιρετό Επιστημονικό Συμβούλιο του νοσοκομείου, και μετά για τελική έγκριση στη διοίκηση. Πλέον, ανοίγει ο δρόμος για την κατάργηση της γνωμοδότησης της ασφαλούς εφημέρευσης από το Επιστημονικό Συμβούλιο» επισημαίνει ο κ. Παπανικολάου.