Μουζάλας: Δεν μπορώ να αποκλείσω το ενδεχόμενο να έχουμε νεκρούς λόγω χειμώνα στη Μόρια

Ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξουν και φέτος θύματα ανάμεσα στους μετανάστες που φιλοξενούνται στη Μόρια τον χειμώνα άφησε ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας σε συνέντευξή του στο περιοδικό Der Spiegel.

Ερωτηθείς εάν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να υπάρξουν και πάλι θύματα, ο Γ. Μουζάλας απαντά: «Όχι, δεν μπορώ να το κάνω. Αυτό που μπορώ να εγγυηθώ είναι ότι κάνουμε τα πάντα για να αποτρέψουμε αυτή την κατάσταση».

Παράλληλα συνέδεσε την εξέλιξη της κατάστασης με τον αριθμό των αφίξεων από τα τουρκικά παράλια λέγοντας ότι αυτό είναι το «κλειδί».

«Ήδη στέλνουμε περισσότερο εξοπλισμό και τρόφιμα στον καταυλισμό. Ωστόσο το κλειδί είναι ο αριθμός των νεοαφιχθέντων. Εάν τα πράγματα παραμείνουν ως έχουν, τότε πιστεύω ότι έχουμε προετοιμαστεί καλά. Σκεφτόμαστε να κλείσουμε και δωμάτια ξενοδοχείων» είπε ο κ. Μουζάλας ο οποίος υποστήριξε ότι μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου θα έχει ολοκληρωθεί η προετοιμασία στον καταυλισμό. 

Γιατί όμως η ελληνική κυβέρνηση δεν προχωρά σε μετεγκατάσταση των προσφύγων στην ηπειρωτική Ελλάδα προκειμένου να αποσυμφοριστούν τα νησιά; «Η συμφωνία μεταξύ ΕΕ-Τουρκία προβλέπει αυτό τον περιορισμό σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές. (Όλοι οι αιτούντες άσυλο πλην ελαχίστων εξαιρέσεων πρέπει να μένουν στα hotspot των νησιών μέχρι να εξεταστεί το αίτημά τους). Η συμφωνία είναι δεσμευτική και για τις δυο πλευρές. Θα έπρεπε να διαλύσουμε τους προσφυγικούς καταυλισμούς και να αφήσουμε να καταρρεύσει η συμφωνία με την Τουρκία; Όχι, δεν θα το κάνουμε. Αυτό είναι προς το συμφέρον και της ΕΕ».

Ο κ. Μουζάλας παραδέχεται μεν ότι πρόκειται για μια διαφιλονικούμενη συμφωνία, ωστόσο «[…] είναι επίσης αλήθεια ότι η συμφωνία έχει οδηγήσει σε μείωση του αριθμού των νεοαφιχθέντων προσφύγων κατά 97%. Όλοι όσοι ανησυχούν για τα ανθρώπινα δικαιώματα θα έπρεπε να πάνε στις Βρυξέλλες και να διαμαρτυρηθούν εκεί προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των άμεσων επαναπροωθήσεων από την Τουρκία στην Ευρώπη μέσω του μηχανισμού μετεγκατάστασης. Όσο αυτό δεν συμβαίνει, θα χτίζουμε και άλλους καταυλισμούς όπως αυτόν στη Μόρια».

Ολόκληρη η συνέντευξη του Γιάννη Μουζάλα έχει ως εξής:

Ερ.: Ο καταυλισμός προσφύγων στη Μόρια στο νησί της Λέσβου αποτελεί στα μάτια πολλών ένα όνειδος για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Ποιος ευθύνεται για αυτό;

Απ.: Τελικά, η αρμοδιότητα ανήκει σε εμένα και στην ελληνική κυβέρνηση. Αλλά υπάρχουν κάποια πράγματα που πρέπει να διευκρινιστούν: από τον Σεπτέμβριο του 2016 ζητήσαμε από το δήμαρχο της Λέσβου και από όλους όσοι διαμαρτύρονται για τις κακές συνθήκες στους καταυλισμούς, να αποδεχθούν δύο πράγματα: την αύξηση της δυναμικότητας και τη διαμόρφωση χώρων κράτησης όσων προορίζονται για απέλαση. Αυτό απορρίφθηκε. Αν γίνονταν αποδεκτές οι προτάσεις μας, η κατάσταση στην Μόρια θα είχε άλλη εικόνα. Να πούμε επίσης ότι η κατάσταση ήταν υπό έλεγχο μέχρι τα τέλη Αυγούστου, όταν διπλασιάστηκε ο αριθμός των νεοεισερχομένων και κλιμακώθηκε το πρόβλημα.

Ερ.: Τον προηγούμενο χρόνο σημειώθηκαν περιπτώσεις θανάτων στον καταυλισμό λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών. Είναι φέτος καλύτερα εξοπλισμένος για την περίοδο του χειμώνα;

Απ.: Θα είμαστε το αργότερο ως τις 15 Δεκεμβρίου προετοιμασμένοι. Ήδη από τώρα στέλνουμε περισσότερο εξοπλισμό και φαγητό στον καταυλισμό. Ωστόσο, το κλειδί είναι ο αριθμός των νεοεισερχομένων. Αν τα πράγματα παραμείνουν όπως έχει διαμορφωθεί τελευταία η κατάσταση, πιστεύω ότι είμαστε καλά προετοιμασμένοι. Προωθούμε επίσης και τη λύση των κρατήσεων δωματίων σε ξενοδοχεία. Αν και εφόσον παραστεί ανάγκη, τότε θα οργανώσουμε πλοία, προκειμένου οι άνθρωποι να καταλύσουν σε αυτά.

Ερ.: Μπορείτε να εγγυηθείτε ότι δεν θα υπάρξουν νεκροί;

Απ.: Όχι, δεν μπορώ να το εγγυηθώ αυτό. Εκείνο που μπορώ να εγγυηθώ είναι: Κάνουμε το παν για να αποτρέψουμε μία τέτοια κατάσταση.

Ερ.: Θα είστε υπεύθυνος, αν παρά ταύτα υπάρξουν θάνατοι;

Απ.: Θα ήμουν υπεύθυνος, ναι. Αλλά αυτός ο τρόπος σκέψης έχει κάτι το λαϊκιστικό. Το γεγονός ότι 59.999 πρόσφυγες ζουν υπό κατάλληλες συνθήκες εν ειρήνη, δεν σημαίνει κάτι; Πιστεύω ότι είμαστε καλά προετοιμασμένοι. Είναι εύκολο να πενθούμε τους πρόσφυγες που πέθαναν, αλλά πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στους ζωντανούς και να συμβάλλουν όλοι στη βελτίωση των συνθηκών πριν υπάρξει το πρόβλημα.

Ερ.: Γιατί δεν αποκλιμακώνετε την κατάσταση με τη μεταφορά προσφύγων στην ηπειρωτική χώρα;

Απ.: Η συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας προβλέπει ακριβώς αυτόν το περιορισμό σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές (Παρατήρηση: όλοι οι αιτούντες άσυλο – με μερικές εξαιρέσεις – οφείλουν να παραμείνουν στα νησιά, όπου βρίσκονται τα hot spots, έως ότου εξεταστεί το αίτημά τους για χορήγηση ασύλου). Η συμφωνία είναι δεσμευτική και για τις δύο πλευρές. Πρέπει πράγματι να διαλύσουμε τους καταυλισμούς και να αφήσουμε τη συμφωνία με την Τουρκία να καταρρεύσει; Όχι, δεν το κάνουμε αυτό γιατί μετά ο αριθμός προσφύγων και μεταναστών που θα έρχεται θα είναι πολλαπλάσιος. Αυτό είναι επίσης κάτι που συνάδει με το πνεύμα της ΕΕ.

Ερ.: Θεωρείστε πεπεισμένος υποστηρικτής της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας, παρά τη μαζική κριτική που ασκείται. Δεν βλέπετε κανένα πρόβλημα στη συμφωνία;

Απ.: Πρόκειται για μία αμφιλεγόμενη συμφωνία, αναμφισβήτητα. Ωστόσο, είναι επίσης αληθές ότι η συμφωνία περιόρισε κατά 97% τον αριθμό των εισερχόμενων προσφύγων. Όλοι όσοι εκφράζουν ανησυχίες περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα έπρεπε να πάνε στις Βρυξέλλες και να διαδηλώσουν εκεί – και να διεκδικήσουν να αυξηθεί κι άλλο ο αριθμός των απευθείας μετεγκαταστάσεων από την Τουρκία προς την Ευρώπη μέσω του μηχανισμού κατανομής των προσφύγων. Όσο δεν συμβαίνει αυτό, θα κατασκευάζουμε και άλλους καταυλισμούς προσφύγων όπως αυτός στη Μόρια.

Ερ.: Πιστεύετε ότι θα αυξηθεί περαιτέρω ο αριθμός των προσφύγων;

Απ.: Ναι, ο αριθμός θα ανέβει. Αν η ελληνική κυβέρνηση παραβιάσει τη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας, θα βιώσουμε μία μίνι εκδοχή αυτού που συνέβη το 2015. Αν απαλλάξουμε τα νησιά από το βάρος, θα το εκμεταλλευτούν οι διακινητές – με αυτόν τον τρόπο θα έρχονταν ολοένα και περισσότεροι πρόσφυγες με τα βόρεια σύνορά μας κλειστά.

Ερ.: Σας καταλογίζεται η μη ολοκληρωτική απορρόφηση των κονδυλίων της ΕΕ, προκειμένου να θέσετε υπό καλύτερο έλεγχο την κατάσταση.

Απ.: Όλοι λένε ότι μας διατέθηκαν περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Δεν έχουν έτσι τα πράγματα. Η ΕΕ έχει έτοιμα προς διάθεση 500 εκατομμύρια ευρώ για αυτό το σκοπό και μάλιστα για το χρονικό διάστημα από το 2014 ως το 2020. Από αυτά έχουμε απορροφήσει περισσότερο από το 30%. Επιπλέον, σε ΜΚΟ ή στην Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες έχουν μεταβιβαστεί 500 εκατομμύρια ευρώ. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τι συμβαίνει με αυτά τα χρήματα. Τον έλεγχο έχει η ΕΕ.

Ερ.: Η επεξεργασία των αιτημάτων χορήγησης ασύλου διαρκεί υπερβολικά πολύ και κάνει ακόμη δυσκολότερη την κατάσταση στα νησιά. Θα αλλάξει αυτό;

Απ.: Η επεξεργασία των αιτήσεων ρυθμίζεται από ποικίλους διεθνείς νομικούς κανόνες – δεν είναι τόσο απλό για την κυβέρνηση να αναμιχθεί σε αυτό. Αρχικά εργάζονταν στην Ελλάδα 300 άτομα στον τομέα των αιτημάτων χορήγησης ασύλου. Στο μεταξύ έχουν γίνει 800. Επιπλέον, θέλουμε να προσαρμόσουμε τους νόμους, προκειμένου να επισπεύσουμε τις διαδικασίες σεβόμενοι πάντα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Θα πρέπει όμως να πει κανείς επίσης: βλέποντας το θέμα αναλογικά, επεξεργαζόμαστε περισσότερα αιτήματα από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης.