Κύπρος: Σε προεκλογικούς ρυθμούς η συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2018

Η προεκλογική εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές του προσεχούς Ιανουαρίου, δίνει τον τόνο στην συζήτηση για τον κρατικό προϋπολογισμό, η οποία άρχισε σήμερα στην Βουλή και θα ολοκληρωθεί την Τετάρτη. Η συζήτηση δίνει την ευκαιρία στην αντιπολίτευση να ασκήσει κριτική στην κυβέρνηση Αναστασιάδη, ο οποίος διεκδικεί δεύτερη προεδρική θητεία, για πολιτικές της τελευταίας πενταετίας σε διάφορους τομείς.
 
Ο προϋπολογισμός τέθηκε στο στόχαστρο των κομμάτων της αντιπολίτευσης, των οποίων οι σημερινοί αγορητές, εξαπέλυσαν επικρίσεις κατά της κυβέρνησης για την οικονομική, φορολογική και κοινωνική πολιτική της. Αν και αναγνωρίζεται ότι η οικονομία βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση σήμερα, παρά πριν από πέντε χρόνια, η αντιπολίτευση παρά ταύτα κατηγορεί την κυβέρνηση για την πολιτική της σε θέματα που αφορούν το τραπεζικό σύστημα, τον Συνεργατισμό, το Γενικό Σχέδιο Υγείας, όπως επίσης και για την πολιτική της στο Κυπριακό. Επίσης, τα κόμματα της αντιπολίτευσης εκτιμούν ότι υπάρχει «πολιτική σκοπιμότητα» για κάποιες παροχές και έργα και αμφισβητούν τον αναπτυξιακό χαρακτήρας του προϋπολογισμού.
 
Μόνο ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, υπερασπίστηκε την κυβέρνηση, σημειώνοντας ότι ο προϋπολογισμός του 2018 «είναι ένας βιώσιμος, πλεονασματικός και αναπτυξιακός προϋπολογισμός».
 
Σε ό,τι αφορά την πορεία της οικονομίας, πέραν των «ορθών», όπως τις χαρακτήρισε, πολιτικών της κυβέρνησης, ο κ. Νεοφύτου την απέδωσε κυρίως στις θυσίες των πολιτών και στην υπεύθυνη στάση που κράτησαν οι κοινωνικοί εταίροι.
 
«Οφείλεται επίσης», όπως είπε, «στην υπευθυνότητα που επέδειξαν τα κοινοβουλευτικά κόμματα, όπως το ΔΗΚΟ αλλά και άλλα, που στήριξαν κρίσιμες και σκληρές νομοθεσίες στη Βουλή». Ακόμα και το ΑΚΕΛ, έστω και αν δεν στήριξε τα απαραίτητα για τη σωτηρία της χώρας νομοσχέδια, «δεν παρότρυνε εργαζόμενους σε απεργίες και άλλα ακραία μέτρα, διασφαλίζοντας την εργασιακή ειρήνη και την ομαλή υλοποίηση του προγράμματος», επεσήμανε ο κ. Νεοφύτου. Σήμερα που οι δυνατότητες το επιτρέπουν και όχι με δανεικά, επιστρέφεται μέρισμα στην κοινωνία, που συνετά συνέβαλε στην ανάκαμψη.
 
Κατά την ομιλία του, ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ, 'Αντρος Κυπριανού, ανέφερε ότι ούτε ο φετινός προϋπολογισμός ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας, καθώς είναι "αντιαναπτυξιακός και κοινωνικά ανάλγητος, χωρίς όραμα και προοπτική" ενώ επίσης "διαιωνίζει την εισοδηματική ανισότητα και την οικονομική αβεβαιότητα". Γι' αυτούς τους λόγους είπε, το ΑΚΕΛ θα καταψηφίσει τον προϋπολογισμό. Ανέφερε ότι ευνοήθηκαν οι λίγοι και προνομιούχοι, ενώ είπε ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης «μεταμορφώνεται προεκλογικά σε Άγιο Βασίλη».
 

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο κ. Κυπριανού έκανε λόγο για «προεκλογικά πυροτεχνήματα και πολιτικές, που αποσκοπούν σε εκλογικά οφέλη μέσω του προϋπολογισμού του 2018», κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στο ταμείο αλληλεγγύης. Επίσης, επέκρινε τη στάση, τόσο του Προέδρου Αναστασιάδη, όσο και του Νικόλα Παπαδόπουλου στο Κυπριακό.
 
Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ και υποψήφιος, Νικόλας Παπαδόπουλος, αναγνώρισε πως τα δημοσιονομικά δεδομένα του κράτους βρίσκονται σήμερα σε καλύτερη θέση απ' ό,τι ήταν μετά το "καταστροφικό και αχρείαστο κούρεμα του 2013". Σημείωσε ότι κανείς δεν δικαιούται να πανηγυρίζει για «success story», καθώς, «άλλο τα οικονομικά του κράτους και άλλο τα οικονομικά των πολιτών».
 
Ο κ. Παπαδόπουλος, αναφερόμενος σε θέματα όπως η ανακοίνωση αναπτυξιακών έργων και η εξαγγελία της κυβέρνησης για το ταμείο αλληλεγγύης, είπε ότι «δεν είναι με προεκλογικά πυροτεχνήματα που πρόκειται να επιλύσουμε τα τεράστια κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που ταλανίζουν σήμερα την κυπριακή κοινωνία και οικονομία».
 
Ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, χαρακτήρισε «διαχειριστικό και όχι αναπτυξιακό» τον προϋπολογισμό. Σημείωσε ότι δεν υπάρχει αμφισβήτηση για τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης, αλλά «δεν δικαιολογείται κλίμα σιγουριάς και ασφάλειας και η ευφορία που καλλιεργεί το κυβερνητικό στρατόπεδο».
 
Ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών και υποψήφιος Πρόεδρος, Γιώργος Λιλλήκας, σημείωσε ότι ενώπιον της Βουλής βρίσκεται ένας προϋπολογισμός «διαχειριστικού χαρακτήρα». Σημείωσε μάλιστα, ότι ο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να βελτιώσει την οικονομία από την κατάσταση στην οποία βρέθηκε το 2013, αλλά η βελτίωση που παρουσιάζουν οι οικονομικοί δείκτες, δεν αντανακλάται στην κοινωνία.
 
Ο Μιχάλης Γιωργάλλας, εκ μέρους του Κινήματος Αλληλεγγύη, ανέφερε ότι ο προϋπολογισμός «είναι καλός λογιστικά, αλλά ρηχός, άνευρος και χωρίς όραμα».
 
Ο πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών, Γιώργος Περδίκης, ανέφερε ότι «μετά από τόσες βαριές θυσίες των κυπρίων πολιτών και μετά από τόσα χρόνια επώδυνης ισοπεδωτικής λιτότητας, ήταν εν πολλοίς αναμενόμενο να βελτιωθεί η κατάσταση». Σύμφωνα με τον κ. Περδίκη, από την οικονομική κρίση - και κυρίως από τον τρόπο που τη διαχειρίστηκε η απερχόμενη κυβέρνηση - επωφελήθηκαν κυρίως "οι λίγοι προνομιούχοι, οι φίλοι του Προέδρου και του κόμματος που κυβερνά".
 
Ο βουλευτής του ΕΛΑΜ, Λίνος Παπαγιάννης, ανέφερε ότι η οικονομία είναι σε γενικές γραμμές καλύτερη από το 2013, προσθέτοντας ότι η όποια ανάπτυξη οφείλεται κυρίως στον υπερβάλλοντα ζήλο των παραγωγικών δυνάμεων και στις τεράστιες θυσίες των εργαζομένων και των νοικοκυριών.
 
Σημείωσε ότι η οικονομία καθίσταται «όλο και πιο ευάλωτη σε εξωτερικούς παράγοντες, αφού βασίζεται στον τουρισμό και τις υπηρεσίες και δεν έχει περιθώριο ευελιξίας». Πάντως, ο προϋπολογισμός φαίνεται ότι θα εγκριθεί οριακά με τις θετικές ψήφους του ΔΗΣΥ, του Κινήματος Αλληλεγγύη και ενδεχομένως του ΔΗΚΟ. Με βάση τα κατατεθέντα από τον υπουργό Οικονομικών στοιχεία, η κοινοβουλευτική επιτροπή Οικονομικών επισημαίνει ότι το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές παρουσιάζει ανοδική τάση, η οποία αντικατοπτρίζει την ανάκαμψη της οικονομίας και την επιστροφή της σε αναπτυξιακή πορεία. Το ΑΕΠ προβλέπεται για το 2018 σε 19.558,6 εκατ. ευρώ, έναντι 18.799,1 εκατ. ευρω (εκτίμηση) για το 2017 και 17.901,4 εκατ. ευρώ για το 2016.
 
Ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2017 παρουσιάζεται σημαντικά βελτιωμένος και υπερβαίνει κατά πολύ το μέσο όρο του ρυθμού ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας, ο οποίος με βάση τις φθινοπωρινές προβλέψεις της ΕΕ αναμένεται να ανέλθει στο 2,3%.
 
Το δημοσιονομικό ισοζύγιο, ύστερα από επτά έτη συνεχόμενης αρνητικής πορείας, σημείωσε οριακό πλεόνασμα το 2016. Για το έτος 2017 αναμένεται σημαντική βελτίωσή του σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ περαιτέρω βελτίωση προβλέπεται για το 2018.
 
Το δημόσιο χρέος για το 2017 αναμένεται να περιοριστεί κάτω από το 100% του ΑΕΠ - μείωση η οποία, σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ, θα προκύψει λόγω της πρόωρης αποπληρωμής μεγάλου μέρους του εντός του τρέχοντος έτους και της μεγέθυνσης του ΑΕΠ. Για το 2018, η εικόνα του δημοσίου χρέους προβλέπεται να είναι σημαντικά βελτιωμένη, τόσο ως ποσοστό του ΑΕΠ όσο και σε απόλυτους όρους.
 
Η ανεργία παρά τη μείωση που αναμένεται να παρουσιάσει το 2017 σε σχέση με το 2016, εξακολουθεί να διατηρείται σε υψηλά επίπεδα και να αποκλίνει από το επίπεδο ανεργίας στην ευρωζώνη, το οποίο αναμένεται να μειωθεί στο 9,4%.
 
Ο πληθωρισμός ύστερα από τετραετή περίοδο αποπληθωριστικών πιέσεων, καταγράφει βελτίωση το τρέχον έτος. Για το 2017 αναμένεται να είναι θετικός και να διατηρήσει ανοδική τάση για την επόμενη τριετία.
 
Σε σχέση με επιμέρους πρόνοιες του κρατικού προϋπολογισμού, το 2018, με βάση τα κατατεθέντα στοιχεία, διαπιστώνεται μείωση των συνολικών προϋπολογιζόμενων δαπανών (εξαιρουμένων των αποπληρωμών δανείων) κατά 1,5% σε σχέση με το 2017, οι οποίες προϋπολογίζονται στα 6.545 εκατ. ευρώ και των πρωτογενών δαπανών κατά 1,6% σε σχέση με το 2017, οι οποίες προϋπολογίζονται στα 6.049 εκατ. ευρώ. Διαπιστώνεται επίσης αύξηση κατά 2,4% των δαπανών προσωπικού (κεντρική κυβέρνηση), οι οποίες προϋπολογίζονται στα 2,623 εκατ. ευρώ.

Επίσης, υπάρχει αύξηση των αναπτυξιακών δαπανών κατά 6,6%, οι οποίες για το 2018 προϋπολογίζονται στα 607 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με 569 εκατ. ευρώ για το 2017 - αύξηση που προκύπτει λόγω της συμπερίληψης στον προϋπολογισμό για το 2018, μεγάλων οδικών και άλλων έργων υποδομής, καθώς και συγχρηματοδοτούμενων έργων.
 
Επίσης, περιλαμβάνεται αύξηση των κοινωνικών παροχών κατά 6,7%, οι οποίες για το 2018 προϋπολογίζονται στα 897,9 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με αντίστοιχες δαπάνες ύψους 841,3 εκατ. ευρώ για το 2017.