Έκθεση – καταπέλτης για τους μετανάστες στην Ελλάδα

Η έκθεση της διεθνούς Αμνηστίας επισημαίνει την άμεση ανάγκη για την αλλαγή στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους παράτυπους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο ως εγκληματίες» Η διεθνής οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα καλεί τις ελληνικές αρχές να αναθεωρήσουν άμεσα την πρακτική κράτησης των μεταναστών αυτών, μεταξύ των οποίων, όπως τονίζεται, συχνά συμπεριλαμβάνονται ασυνόδευτα παιδιά.

Η έκθεση εστιάζει στη μεταχείριση των μεταναστών σε συνοριακούς σταθμούς και κέντρα κράτησης, όπου η πρόσβαση σε στοιχειώδεις υπηρεσίες, όπως δικηγορικές και ιατρικές είναι περιορισμένη έως ανύπαρκτη. «Η συνήθης πρακτική είναι η κράτηση των παράτυπων μεταναστών, χωρίς να εξετάζεται αν είναι αναγκαίο αυτό το μέτρο που θα έπρεπε να αποτελεί την ύστατη επιλογή», αναφέρει χαρακτηριστικά η διευθύντρια του προγράμματος Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας της Διεθνούς Αμνηστίας η κυρία Νίκολα. Ντάκγουορθ.

Σύμφωνα με την έκθεση, η κράτηση πριν την απέλαση μπορεί να διαρκέσει έως και έξι μήνες, ενώ παράλληλα η παράτυπη είσοδος και έξοδος από τη χώρα αποτελεί ποινικό αδίκημα. Η πλειοψηφία των δεκάδων χιλιάδων παράτυπων μεταναστών και αιτούντων άσυλο που φτάνουν στην Ελλάδα κάθε χρόνο, περνούν από τα ελληνοτουρκικά και τα θαλάσσια σύνορα της χώρας και προέρχονται από το Αφγανιστάν, τη Σομαλία, την Παλαιστίνη, το Ιράκ και την Ερυθραία.

Οι παράτυποι μετανάστες, προσθέτει η Διεθνής Αμνηστία, δεν ενημερώνονται για τη διάρκεια της κράτησής τους ή για το μέλλον τους. Μπορεί να κρατηθούν για μεγάλα διαστήματα σε χώρους που δεν πληρούν ούτε τις βασικές συνθήκες υγιεινής. Την ίδια στιγμή που ασυνόδευτοι ανήλικοι μετανάστες κρατούνται στους ίδιους χώρους με τους ενήλικες, ενώ είναι πολύ συχνές οι περιπτώσεις όπου κρατούμενοι μετανάστες ανέφεραν ότι υπέστησαν άσχημη μεταχείριση από τις λιμενικές και αστυνομικές αρχές.

Από τις 30.000 αιτήσεις ασύλου που εξετάστηκαν το 2009 μόνο σε 36 χορηγήθηκε καθεστώς προστασίας προσφύγων, ενώ ακόμα 128 εγκρίθηκαν υπό το καθεστώς εξαρτημένης προστασίας (μέλη οικογένειας). Η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί ότι τα σχέδια των ελληνικών αρχών θα έπρεπε να περιλαμβάνουν εναλλακτικές προσεγγίσεις, όπως ανοιχτά ή ημι-ανοιχτά κέντρα για όσους καταφθάνουν στη χώρα.

Η έκθεση αναφέρεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ως παραδείγματα απαράδεκτης μεταχείρισης παράτυπων μεταναστών στην Ελλάδα. Σε ένα από αυτά τα μέλη μίας οικογένειας από το Αφγανιστάν συνελήφθησαν το Δεκέμβριο του 2008 επιχειρώντας να φύγουν από την Ελλάδα με πλαστά έγγραφα. Το δικαστήριο επέβαλε στους γονείς ποινή φυλάκισης έξι μηνών με αναστολή και πρόστιμο 3.000 ευρώ, διατάσσοντας την απέλασή τους. Η δίκη φέρεται να έγινε χωρίς συνήγορο υπεράσπισης και διερμηνέα. Όλη η οικογένεια κρατήθηκε επί τέσσερις μήνες σε κέντρο κράτησης υπό ελλιπείς συνθήκες, ενώ η μητέρα και η κόρη χωρίστηκαν από τους υπόλοιπους. Η υποβολή αίτησης χορήγησης ασύλου δεν κατέστη δυνατή μέχρι τη μεταφορά της οικογένειας στη φυλακή. Η μητέρα και η κόρη κρατήθηκαν συνολικά επί 15 μήνες, μέχρι την απελευθέρωσή τους το Μάρτιο του 2010 και την απέλαση της μητέρας.