Ύπατη Αρμοστεία: Πάνω από 120 θύματα ρατσιστικής βίας το 2017 στην Ελλάδα

Την ετήσια έκθεση για το 2017 για την Ελλάδα παρουσίασε σήμερα το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, στην οποία αναλύονται τα ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα της καταγραφής περιστατικών ρατσιστικής βίας και εγκλημάτων μίσους από τις 42 οργανώσεις που συμμετέχουν στο Δίκτυο.

Κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2017, το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας κατέγραψε μέσω συνεντεύξεων με τα θύματα 102 περιστατικά ρατσιστικής βίας με περισσότερα από 120 θύματα. Σε 34 περιστατικά στοχοποιήθηκαν μετανάστες-ριες ή πρόσφυγες λόγω εθνικής καταγωγής, θρησκείας, χρώματος ή/και ταυτότητας φύλου. Σε 7 περιστατικά στοχοποιήθηκαν υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εργαζόμενοι οργανώσεων ή φορέων που παρέχουν υπηρεσίες σε πρόσφυγες. Σε 47 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ΛΟΑΤKI άτομα. Σε 11 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ιεροί ή συμβολικοί χώροι και η εβραϊκή κοινότητα και σε 2 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ημεδαποί λόγω θρησκείας. Σε 1 περιστατικό στοχοποιήθηκε άνδρας Ρομά λόγω εθνοτικής καταγωγής. Σε 37 περιστατικά στοχοποιήθηκαν περισσότερα του ενός θύματος, ενώ σε 55 περιστατικά η επίθεση τελέστηκε από ομάδα (τουλάχιστον 2 ατόμων).

Το Δίκτυο τεκμηρίωσε τη συνύπαρξη αντίρροπων τάσεων εντός της ελληνικής κοινωνίας. Από τη μία πλευρά, ενισχύθηκε η παρουσία ομάδων με ξενοφοβικές ιδεολογίες και εκδηλώσεις οργανωμένης βίας εις βάρος οργανώσεων προσφύγων, μεταναστών, ΛΟΑΤΚΙ και των υπερασπιστών τους. Από την άλλη πλευρά, αναπτύχθηκαν σαφέστερα και ταχύτερα αντανακλαστικά από τις αρμόδιες αρχές. Το Δίκτυο κάλεσε την Πολιτεία να μην εφησυχάσει και να εντείνει τις προσπάθειες ώστε να δημιουργηθεί ένα αδιάτρητο σύστημα, εντός του οποίου τα θύματα ρατσιστικής, ομοφοβικής και τρανσφοβικής βίας θα λαμβάνουν την κατάλληλη υποστήριξη. Τα στοιχεία παρουσιάστηκαν από τη Βοηθό Συντονίστρια του Δικτύου, Τϊνα Σταυρινάκη.

Στο χαιρετισμό που εκφώνησε εκ μέρους του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Σταύρου Κοντονή, ο νομικός σύμβουλος, Δημήτρης Μελίδης, επαίνεσε την αξιοπιστία των στοιχείων του Δικτύου, επισημαίνοντας ότι παρά την αλληλεγγύη που έχει επιδείξει η ελληνική κοινωνία, η Πολιτεία επαγρυπνά έναντι των εκδηλώσεων ρατσισμού που παρατηρούνται.

Η Γενική Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Γιαννακάκη, υπενθύμισε ότι η καταπολέμηση της ρατσιστικής βίας τέθηκε εξαρχής στις προτεραιότητες της Γενικής Γραμματείας. Τόνισε τη σημασία της θεσμοθέτησης της συνεργασίας με τους φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών μέσω του Εθνικού Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας και παρουσίασε τις πρωτοβουλίες του Υπουργείου στον τομέα αυτό.

Ο Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Γεώργιος Σταυρόπουλος, υπενθύμισε τους λόγους δημιουργίας του Δικτύου και εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη δράση του. Χαιρέτισε την ανάπτυξη των αντανακλαστικών εκ μέρους των Αρχών έναντι του ρατσιστικού εγκλήματος και τόνισε την ανάγκη διεύρυνσης της εκπαίδευσης των αστυνομικών και των δικαστικών αρχών, ώστε να καταπολεμηθούν τα στερεότυπα. Εξήρε τη σημασία της βιωματικής παρουσίασης εμπειριών ρατσισμού από μέλη των στοχοποιούμενων ομάδων προκειμένου κάθε πολίτης να ενημερώνεται για την πραγματική κατάσταση στην ελληνική κοινωνία.

Ο Δημοσθένης Κατσιαβάρας, Υπαστυνόμος Α’, Διεύθυνση Κρατικής Ασφάλειας, Τμήμα Κοινωνικών Ζητημάτων & Αντιμετώπισης Ρατσισμού, παρουσίασε τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. ως προς τα 184 περιστατικά ρητορικής μίσους και με πιθανολογούμενο ρατσιστικό κίνητρο, για τα οποία επιλήφθηκαν οι αρμόδιες υφιστάμενες αστυνομικές Υπηρεσίες αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν σχετικής καταγγελίας και κατόπιν εισαγγελικών παραγγελιών. Αφού διευκρίνισε ότι τα περιστατικά αυτά δεν έλαβαν όλα χώρα εντός του 2017, απέδωσε την αύξηση των καταγγελιών στις προσπάθειες εκπαίδευσης των αστυνομικών και στη συμβολή του Δικτύου, που έχει ενδυναμώσει τα θύματα ώστε να προβαίνουν σε καταγγελίες.

Η Στέλλα Νάνου, από τον Τομέα Ενημέρωσης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, επισήμανε τις θεσμικές βελτιώσεις στις οποίες έχει συμβάλει το Δίκτυο μέσω της τεκμηρίωσης της ρατσιστικής βίας. Τόνισε τη σημασία που αποδίδει η Ύπατη Αρμοστεία σε δράσεις και συμμαχίες που προάγουν την ανεκτικότητα, ευαισθητοποιούν και ενημερώνουν την κοινή γνώμη και κινητοποιούν την πολιτεία ενάντια σε οποιαδήποτε μορφή ρατσισμού. Ανέφερε τις δράσεις για τη θεσμική ενίσχυση ενός συμπεριληπτικού σχολείου, ενώ δεν παρέλειψε να αναλύσει το ρόλο και τις πρωτοβουλίες των ΜΜΕ στην αναχαίτιση έξαρσης ρατσιστικών εκδηλώσεων και ψευδών ειδήσεων.

Ο Taher Alizadeh, Πρόεδρος της Κοινότητας Αφγανών Μεταναστών και Προσφύγων, μίλησε για τις επιθέσεις στα γραφεία τους από το 2011 και ανέφερε περιστατικά από διάφορες πτυχές της κοινωνικής ζωής που βιώνουν ρατσιστικές συμπεριφορές. Τόνισε, όμως, την επιμονή της κοινότητας να ενταχθεί στην ελληνική κοινωνία, της οποίας είναι μέρος, παρουσιάζοντας τις δράσεις ενημέρωσης και υποστήριξης των μελών της κοινότητας σε αυτή την κατεύθυνση. Κάλεσε, τέλος, σε ειρηνική διαμαρτυρία την επόμενη Παρασκευή, στα γραφεία τους.

Η Νικολέτα Κυράνα, εκπρόσωπος της «Άρσις», σκιαγράφησε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το προσωπικό των ανθρωπιστικών οργανώσεων κατά την εκτέλεση του έργου τους, καθώς και τις δυσκολίες καταγγελίας τέτοιων περιστατικών λόγω της πίεσης που συνεπάγεται. Κάλεσε την Πολιτεία να θεσμοθετήσει την προστασία των ανθρώπων που εργάζονται στις ανθρωπιστικές οργανώσεις.

Ο Θανάσης Θεοφιλόπουλος, εκπρόσωπος της Colour Youth Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας, μίλησε για περιστατικά η «αποκάλυψη» των οποίων γεμίζει φόβο τα θύματά τους για τις πολύ πιθανές, άμεσες και ολέθριες συνέπειες τους στην οικογενειακή, επαγγελματική και γενικότερα κοινωνική ζωή τους. Έθεσε μια σειρά ερωτημάτων ως προς τη λήψη μέτρων από την Πολιτεία, την τοπική αυτοδιοίκηση και τους συνδικαλιστικούς φορείς, τα οποία θα βοηθήσουν τους ανθρώπους να σπάσουν ευκολότερα τη σιωπή τους και, παράλληλα, να λάβουν τη στήριξη που χρειάζονται.

Παρεμβάσεις έγιναν, επίσης, από τον Γιάννη Ιωαννίδη, εκπρόσωπο της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και την Ντίνα Βαρδαραμάτου, εκπρόσωπο της PRAKSIS.