Χορεύοντας με τις αρκούδες

Με μια κίνηση που ενέχει διεθνές πολιτικό ρίσκο ο πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής έστειλε χθες το μήνυμα ότι οι διμερείς σχέσεις της Ελλάδας με τη Ρωσία δεν υπόκεινται σε συμμαχικούς περιορισμούς.

Οι ηγέτες των δύο χωρών επιβεβαίωσαν την πολιτική τους βούληση για ενδυνάμωση της συνεργασίας τους στον ενεργειακό και αμυντικό τομέα, σε μια εποχή που η αμερικανική διπλωματία προσπαθεί να αποτρέψει την επάνοδο της Ρωσίας στο κέντρο της διεθνούς πολιτικής. Κάνοντας διεθνές παιχνίδι, ο πρωθυπουργός παρεκκλίνει από την αμερικανική γραμμή της απομόνωσης της Ρωσίας, ενισχύει τις διμερείς σχέσεις και υποστηρίζει τη στρατηγική σχέση Ρωσίας - Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Η τοποθέτηση των δύο ηγετών φάνηκε από τις απαντήσεις σε ερώτηση Ρώσου δημοσιογράφου «για την κριτική που ασκούν οι γραγειοκράτες της Ε.Ε. στις στενές επαφές Ελλάδας - Ρωσίας». Ο κ. Καραμανλής απάντησε με κατηγορηματικότητα ότι «η Ελλάδα κινείται μέσα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών πολιτικών, ωστόσο στο επίπεδο των διμερών σχέσεων αυτές αναπτύσσονται με βάση το εθνικό συμφέρον της χώρας». Ο κ. Καραμανλής έδειξε ότι αντιπαρέρχεται «εκτιμήσεις ευρωπαϊκού think tank που διέρρευσαν τις τελευταίες ημέρες, σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα και η Κύπρος αποτελούν τον δούρειο ίππο της ρωσικής διείσδυσης στην Ευρώπη». Από την πλευρά του ο κ. Πούτιν απάντησε υποτιμητικά, λέγοντας ότι το τελευταίο διάστημα είχε εσωτερικά ζητήματα και δεν είχε χρόνο να ασχοληθεί με τις δηλώσεις που κάνουν «αξιοσέβαστοι γραφειοκράτες των Βρυξελλών». Ηταν πιο κατηγορηματικός στον τομέα της αμυντικής συνεργασίας, υπογραμμίζοντας ότι «η Ρωσία δεν έχει κανένα περιορισμό σε αμυντικού περιεχομένου διακρατικές συμφωνίες, με εξαίρεση τα όπλα μαζικής καταστροφής και τα πυραυλικά συστήματα».

Ο κ. Πούτιν αξιοποίησε τη συνάντησή του με τον Ελληνα πρωθυπουργό για να μιλήσει «για μια νέα διεθνή τάξη πραγμάτων, με περισσότερη δημοκρατία, χωρίς ωμή βία και εκβιασμούς».

Ιδιαίτερη σημασία απέδωσαν και οι δύο στην υπογραφή της συμφωνίας για την ίδρυση της εταιρείας που θα αναλάβει την κατασκευή και εκμετάλλευση του αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη. Για τον αγωγό, ο οποίος είχε επανειλημμένως στο παρελθόν αντιμετωπίσει προσκόμματα από την αμερικανική πολιτική, οι δύο ηγέτες τόνισαν ότι η κατασκευή του δεν εξυπηρετεί απλώς τα συμφέροντα των δύο χωρών, αλλά συμβάλλει στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Λίγο νωρίτερα είχε υπογραφεί το πρωτόκολλο για τη σύσταση της διεθνούς εταιρείας που θα αναλάβει την κατασκευή του πετρελαιαγωγού και θα έχει έδρα την Ολλανδία. Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του -που υπολογίζεται μέσα στον επόμενο χρόνο- ο αγωγός θα τροφοδοτείται με 100% ρωσικό πετρέλαιο, ενώ η Ρωσία θα καθορίζει και τα τέλη μεταφοράς. Συμφωνήθηκε επίσης η σύσταση επιτροπής εμπειρογνωμόνων για τη δημιουργία του αγωγού φυσικού αερίου Southstream που θα μεταφέρει ρωσικό αέριο στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω Ιταλίας, Βουλγαρίας και Ελλάδας και ο οποίος αντιμετωπίζεται με έντονη ενόχληση από τις ΗΠΑ, αλλά επίσης με επιφυλάξεις στο εσωτερικό της Ε.Ε.

Εξελίξεις όμως διαγράφονται και στον τομέα των οπλικών συστημάτων, καθώς ο κ. Πούτιν άφησε ενοικτό το ενδεχόμενο συμπαραγωγής σε ελληνικό έδαφος.

Με την έκτη κατά σειρά συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο τα τελευταία τρία χρόνια, ο κ. Καραμανλής συνεχίζει μια παράδοση καλών ελληνορωσικών σχέσεων που είχε εγκαινιάσει ο θείος του τη δεκαετία του 1970 και συνέχισε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ενδεικτικό των καλών προσωπικών σχέσεων που έχουν οι δύο ηγέτες είναι ότι η κατ’ ιδίαν συνάντησή τους το πρωί διήρκεσε μία ώρα και είκοσι λεπτά, ενώ το απόγευμα είχαν επίσης κατ’ ιδίαν συνάντηση είκοσι λεπτών. Οπως είναι φυσικό, τα περισσότερα θέματα διεθνούς στρατηγικής συζητήθηκαν στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις των δύο. Στην ατζέντα πάντως υπήρχαν το Κόσοβο, το Σκοπιανό, το Κυπριακό και οι σχέσεις της Ρωσίας με την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ. Η αναφορά του κ. Πούτιν «σε παραπλήσιες προσεγγίσεις των δύο χωρών στα διεθνή θέματα» αφήνει περιθώριο για διαφορετικές εκτιμήσεις.

 Η επίσκεψη του κ. Καραμανλή ολοκληρώθηκε με την παράθεση δείπνου από τον πρόεδρο Πούτιν στη μεγαλοπρεπή αίθουσα του Κρεμλίνου. Το μενού περιελάμβανε παραδοσιακά εδέσματα της ρωσικής κουζίνας. Το ξεκίνημα ήταν σούπα από ξυνολάπαθο και σαλάτα λαχανικών. Ακολουθούσε το κυρίως πιάτο με μενταγιόν μοσχαριού και ψητό οξύρρυγχο και για επιδόρπιο είχε παραδοσιακό παγωτό πλομπίρ. Τα εδέσματα συνοδεύονταν από βότκα, καθώς επίσης λευκό και κόκκινο κρασί.

Ο κ. Καραμανλής δώρισε στον πρόεδρο Πούτιν ένα ξίφος και ο Ρώσος πρόεδρος του χάρισε ένα πορσελάνινο σερβίτσιο.

Αν και η επίσκεψή του διήρκεσε ουσιαστικά μία ημέρα, το πρόγραμμα του πρωθυπουργού ήταν πλούσιο. Ξεκίνησε μάλιστα την ημέρα του χθες με την συνάντήσή του με τον ελληνικής καταγωγής Ρώσο κοσμοναύτη Φιοντόρ Γιουρτσίχιν. «Μας τιμάτε», είπε ο κ. Καραμανλής στον Γιουρτσίχιν. Λίγο μετά συναντήθηκε με τον Πατριάρχη της Ρωσίας Αλέξιο τον δεύτερο, ο οποίος είπε ότι «προσευχόμαστε για τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο» και ο κ. Καραμανλής προσφέρθηκε να μεταφέρει το ενδιαφέρον του Πατριάρχη στον προκαθήμενο της Ελλαδικής Εκκλησίας. Πάντως ο κ. Καραμανλής στην αντιφώνησή του τόνισε την κοινή καταγωγή των δύο Εκκλησιών από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενώ είναι γνωστό ότι οι σχέσεις των δύο πατριαρχείων δεν είναι στο καλύτερο σημείο τους.