Στην εποχή της καπνοαπαγόρευσης –και πάλι- από σήμερα η Ελλάδα

Στοίχημα για την ηγεσία του υπουργείου Υγείας αποτελεί η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου που τίθεται επισήμως σε ισχύ από σήμερα, Τετάρτη 1η Σεπτεμβρίου. Δεκατρείς μήνες μετά την προηγούμενη προσπάθεια απαγόρευσης του καπνίσματος στην χώρα μας που κατέληξε σε εθνική… υποτροπή στο κάπνισμα, οι αρμόδιοι γνωρίζουν πως τα περιθώρια έχουν πια στενέψει σε ό,τι αφορά το μείζον αυτό ζήτημα της δημόσιας υγείας και πως ελλοχεύει ο κίνδυνος η καπνοαπαγόρευση να μετατραπεί στο εθνικό μας… ανέκδοτο, γι’ αυτό και αποδύονται σε μια συντονισμένη προσπάθεια υλοποίησης της αντικαπνιστικής εκστρατείας.

Καταγγελίες, έλεγχοι, συστάσεις, πρόστιμα μπαίνουν  –και πάλι-  στην ημερήσια διάταξη των Ελλήνων σε ό,τι αφορά την εργασία τους  αφού το κάπνισμα απαγορεύεται σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα,  αλλά και στην διασκέδασή τους, καθώς το τσιγάρο εξοστρακίζεται από όλα ανεξαιρέτως τα καφέ, μπαρ, εστιατόρια και λοιπούς παρεμφερείς χώρους  –πλην των καζίνο και των νυχτερινών κέντρων στα οποία έχει δοθεί οκτάμηνη περίοδος προσαρμογής. Ένας μικρός «στρατός» από 9.500 ελεγκτές της Δημοτικής Αστυνομίας, του Λιμενικού Σώματος και του Τμήματος Ελεγκτών Υγείας των Περιφερειών είναι έτοιμος να ριχτεί στη «μάχη» κατά του καπνίσματος.

Περίοδος χάριτος ο Σεπτέμβριος

Σύμφωνα με τον αντικαπνιστικό νόμο, μπορούν να γίνονται έλεγχοι τακτικοί, έκτακτοι και κατόπιν καταγγελίας. Οι τακτικοί έλεγχοι θα προγραμματίζονται ανά τακτά διαστήματα, πχ ανά μήνα ή δίμηνο ανάλογα  με το εύρος της περιοχής, το δυναμικό των ελεγκτών αλλά και τη συχνότητα των παραβάσεων. Οι έκτακτοι έλεγχοι θα διενεργούνται αιφνιδίως όλο το 24ωρο όπως και οι έλεγχοι κατόπιν καταγγελιών οι οποίες θα φτάνουν είτε στην τετραψήφια γραμμή 1142 είτε στις δημοτικές υπηρεσίες είτε στις υγειονομικές υπηρεσίες των Περιφερειών. Σε κάθε περίπτωση τους ελέγχους θα μπορούν να κάνουν και μικτά κλιμάκια των δύο υπηρεσιών ενώ θα ζητείται η συνδρομή της Ελληνικής Αστυνομίας για τους απείθαρχους παραβάτες, δηλαδή για εκείνους που αρνούνται να δώσουν τα στοιχεία τους και γενικά δεν συνεργάζονται με τους ελεγκτές καπνού.

Στην παρούσα φάση βεβαίως οι οδηγίες που έχει λάβει ο ελεγκτικός μηχανισμός είναι να δείχνει… ανοχή στους αμετανόητους ή μη γνωρίζοντες τον νόμο «θεριακλήδες». Ουσιαστικά, ο πρώτος μήνας εφαρμογής του νόμου θα είναι άτυπη περίοδος χάριτος τόσο για τους καπνιστές πολίτες όσο και για όλους όσοι έχουν την ευθύνη για τη διαχείριση και τη λειτουργία των χώρων όπου απαγορεύεται το κάπνισμα, πχ υπεύθυνοι καταστημάτων, διευθυντές και τμηματάρχες στις δημόσιες υπηρεσίες, εργοδότες στον ιδιωτικό τομέα. Όπως, ανέφερε χαρακτηριστικά και η υπουργός Υγείας κυρία Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου κατά την προχθεσινή παρουσίαση της υπουργικής απόφασης για το αντικαπνιστικό πλαίσιο, αρχικώς θα γίνεται επίπληξη στους παραβάτες και εφόσον… υποτροπιάζουν θα επιβάλλεται πρόστιμο. Αλλά και σε ό,τι αφορά τα πρόστιμα, διευκρίνισε ότι αυτά θα επιβάλλονται ανάλογα με τον αριθμό των επιπλήξεων και το εύρος της παράβασης.

Κίνητρα για τους ελεγκτές

Αποζημιώσεις για εκτός έδρας ελέγχους, καταβολή υπερωριών, ακόμη και ποσοστό επί του καταβληθέντος προστίμου είναι ορισμένα από τα κίνητρα  που δίδονται στους ελεγκτές ώστε να αποδώσει τα μέγιστα η αντικαπνιστική προσπάθεια.

Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, το 80% των βεβαιωθέντων προστίμων θα δίδονται για την ανταποδοτική υποστήριξη και την ανατροφοδότηση του ελεγκτικού μηχανισμού. Έτσι, Δημοτική Αστυνομία, Λιμενικό Σώμα και Ελεγκτές Δημόσιας Υγείας θα διαγκωνίζονται για το ποιος θα επιβάλει τα πιο πολλά πρόστιμα και συνεπώς για το ποιος θα πριμοδοτηθεί στην αναδιανομή των εισπραχθέντων προστίμων.

Τζούρα… και κλήση από τη Δημοτική Αστυνομία

Το ύψος των προστίμων κυμαίνεται από 50 έως 500 ευρώ για τους καπνιστές, ανάλογα με τον χώρο της παράβασης. Έτσι, χαμηλότερο πρόστιμο (50 ευρώ) θα επιβάλλεται στους θαμώνες καφέ, μπαρ, εστιατορίων κα. και υψηλότερο, 100 ευρώ,  στους παραβάτες που εντοπίζονται σε ένα νοσοκομείο ή σε ένα σχολείο.

Σε δυσμενή θέση βρίσκονται και οι θεριακλήδες του δημοσίου τομέα, εργαζόμενοι ή πολίτες, καθώς ενδεχόμενη τζούρα στον χώρο εργασίας αποτιμάται σε 50 ευρώ. Ιδίως σε ό,τι αφορά τους δημοσίους υπαλλήλους που θα εντοπίζονται με αναμμένο τσιγάρο προβλέπονται και πειθαρχικές ποινές, από επίπληξη μέχρι διαθεσιμότητα. Τσουχτερό πρόστιμο (50 ευρώ) προβλέπεται και για τους επαγγελματίες οδηγούς των ταξί αλλά και των μέσων μαζικής μεταφοράς. Όσοι επιτρέπουν σε επιβάτες να καπνίσουν θα πρέπει να καταβάλουν 500 ευρώ.

Πρόστιμα κατά περίπτωση προβλέπονται και για τους ιδιοκτήτες των καταστημάτων ή συναφών χώρων ή γενικώς των προσώπων που είναι κατά το νόμο υπεύθυνα για έναν χώρο, όπως πχ σταθμάρχης για τους σταθμούς του μετρό ή ο διευθυντής μιας δημόσιας υπηρεσίας ή ο εργοδότης σε περίπτωση ιδιωτικού χώρου εργασίας. Τα πρόστιμα θα ξεκινούν από 500 ευρώ και θα φτάνουν σε περίπτωση υποτροπών μέχρι και 10.000 ευρώ.

Έκπτωση σε όσους πληρώσουν το πρόστιμο εντός 15νθήμερου

Από την στιγμή που ο ελεγκτής επιβάλλει το πρόστιμο, ο παραβάτης έχει 15νθήμερη προθεσμία για να το αποπληρώσει  - μέσα στο διάστημα αυτό θα έχει μείωση κατά 50% της αξίας του. Σε διαφορετική περίπτωση,  η οφειλή θα βεβαιώνεται από την αρμόδια ΔΟΥ. Ανά δίμηνο το υπουργείο Οικονομικών θα δίνει στις ελεγκτικές υπηρεσίες των Δήμων και των Περιφερειών την συγκεντρωτική κατάσταση των οφειλετών ώστε ο καταλογισμός των επόμενων προστίμων να γίνεται με βάση αυτή τη λίστα.

Μ’ άλλα λόγια, ο καπνιστής στον οποίο καταλογίζεται πρόστιμο και δεν πληρώνει όπως οφείλει μέσα στην προθεσμία που του δίδει ο νόμος,  θα πληρώσει πολλαπλάσιο πρόστιμο σε ενδεχόμενη νέα παράβαση, καθώς με κάθε υποτροπή διπλασιάζεται κάθε φορά το αμέσως προηγούμενο επιβληθέν πρόστιμο. Επάνω σε αυτό το ποσό θα υπολογίζονται κάθε φορά λοιπόν και οι προσαυξήσεις της Εφορίας.