Έχουμε τους περισσότερους πυροσβέστες, αλλά και τις μεγαλύτερες απώλειες από πυρκαγιές

Η Ελλάδα έχει τους περισσότερους πυροσβέστες στον κόσμο αναλογικά με τον πληθυσμό της. Διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο αεροσκαφών και ελικοπτέρων πυρόσβεσης στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο Ελληνας φορολογούμενος πληρώνει τα πιο πολλά χρήματα στην υφήλιο για δασοπυρόσβεση και παρ’ όλα αυτά μετράμε έως σήμερα 89 νεκρούς και σχεδόν 200 τραυματίες από μία πυρκαγιά μόλις 30 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας.

Ο απολογισμός της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι, που μόνο με τις ανθρώπινες απώλειες πολεμικού ανακοινωθέντος μπορεί να συγκριθεί, 11 χρόνια μετά τους 63 νεκρούς από την πύρινη λαίλαπα στην Ηλεία, θέτει εκ των πραγμάτων σοβαρότατα ερωτήματα για τη δασοπροστασία και δασοπυρόσβεση στη χώρα μας, αφού η αποτελεσματικότητά τους έχει ακυρωθεί στην πράξη με τον πιο τραγικό τρόπο.

Πριν από ενάμιση μήνα, στις 15 Ιουνίου, ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας διαβεβαίωνε τη Βουλή για την «πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα του Πυροσβεστικού Σώματος» και την εφαρμογή «ενός αποτελεσματικού και συνεκτικού σχεδιασμού αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών». Ο κ. Τόσκας τόνιζε μάλιστα την επικαιροποίηση των επιχειρησιακών σχεδίων σε όλη την επικράτεια, επισημαίνοντας την επάρκεια διαθέσιμων οχημάτων διαφόρων κατηγοριών αλλά και το ενισχυμένο πυροσβεστικό δυναμικό. Ολα αυτά τα αριθμητικά δεδομένα, βέβαια, λίγες μέρες αργότερα έγιναν στάχτη στην πυρκαγιά της περασμένης Δευτέρας. Τελικά τι Πυροσβεστική έχουμε;

Την περίοδο 1981-2014 κάηκε στην Ελλάδα συνολική έκταση 16.678.407 στρεμμάτων αγροτοδασικών περιοχών από τις συνολικά 51.521 δασικές πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν. Φέτος συμπληρώνονται 20 χρόνια από τη στιγμή που η ευθύνη και ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της καταστολής των δασικών πυρκαγιών πέρασε από τη Δασική Υπηρεσία στο Πυροσβεστικό Σώμα. Το διάστημα αυτό, αν και υπερδιπλασιάστηκε η οργανική δύναμη του προσωπικού του και πολλαπλασιάστηκαν τα επίγεια και εναέρια μέσα πυρόσβεσης, θρηνούμε 200 θύματα με τον μακρύ κατάλογο να μην έχει κλείσει ακόμα, καθώς εξακολουθούν να αγνοούνται πάρα πολλοί συνάνθρωποί μας στο Μάτι. Η εθνική τραγωδία στην ανατολική Αττική κάνει πιο επίκαιρη από ποτέ τη μελέτη του πρώην υπαρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος αντιστρατήγου ε.α. Ανδριανού Γκουρμπάτση, με τον τίτλο «Το κόστος της δασοπυρόσβεσης στην Ελλάδα», που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2015. Πρόκειται για μια συγκριτική έρευνα 34 ετών (1981-2014) της αποτελεσματικότητας του εθνικού μηχανισμού αντιμετώπισης των πυρκαγιών με τα οικονομικοτεχνικά δεδομένα της πυροσβεστικής υπηρεσίας της χώρας μας, η οποία βρίσκεται στην 4η θέση των ευρωπαϊκών κρατών με τις περισσότερες καμένες εκτάσεις.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, το Πυροσβεστικό Σώμα διαθέτει μεγάλο αριθμό προσωπικού (μόνιμων και πενταετούς υποχρέωσης) σε σχέση με άλλες δυτικές χώρες, μεγαλύτερο ακόμα και από χώρες όπως οι ΗΠΑ. Ειδικότερα, στην Ελλάδα αντιστοιχούν 115 πυροσβέστες ανά 100.000 κατοίκους τη στιγμή που στις ΗΠΑ ο αντίστοιχος αριθμός είναι 109. Ενδεικτικό του αριθμού του πυροσβεστικού προσωπικού στην Ελλάδα σε ευρωπαϊκή κλίμακα είναι το γεγονός ότι στη Γαλλία αντιστοιχούν 80 πυροσβέστες ανά 100.000 κατοίκους στη Μεγάλη Βρετανία 65, στη Γερμανία 54, στην Ιταλία ο αριθμός αυτός διαμορφώνεται σε 48 ενώ στην Πορτογαλία έχουμε 37 ανά 100.000 κατοίκους και στην Αυστρία 31.

Ο «ικανός αριθμός μέσων», που επικαλείται ο κ. Τόσκας, επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της μελέτης του κ. Γκουρμπάτση διαχρονικά. Ειδικά μετά το 2007 και τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Ηλεία η χώρα μας διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο σε μέσα αεροπυρόσβεσης στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο στόλος πυροσβεστικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων (ιδιόκτητων και μισθωμένων) έχει καταγράψει συνολική μεταφορική ικανότητα νερού 220 τόνων/ώρα, όταν η Γαλλία διαθέτει μεταφορική ικανότητα 180 τόνων/ώρα, η Ισπανία 120 τόνων/ώρα και η Πορτογαλία 80 τόνων/ώρα. Σε αυτό το πλαίσιο επάρκειας επίγειων και εναέριων μέσων και έμψυχου δυναμικού, οι πυρκαγιές στην Ελλάδα αποδεικνύονται σήμερα πιο καταστροφικές απ’ ό,τι στις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες. Η μέση καμένη έκταση ανά πυρκαγιά στη χώρα μας είναι τριπλάσια της αντίστοιχης καμένης έκτασης στην Ισπανία, στην Πορτογαλία και στη Γαλλία και 1,5 φορά μεγαλύτερη της καμένης έκτασης στην Ιταλία. Σε επίπεδο αριθμού συμβάντων αναλογικά με τον πληθυσμό, στην ελληνική επικράτεια αντιστοιχούν 14 δασικές πυρκαγιές ετησίως ανά 100.000 κατοίκους, ενώ στις ΗΠΑ 23 και στον Καναδά, που έχει το 10% των δασών παγκοσμίως, είκοσι τέσσερις.

Στο μεταξύ, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και οι οικονομικοί παράμετροι της πρόληψης και καταστολής των πυρκαγιών για την εθνική οικονομία. Με βάση όσα αναφέρονται στη συγκεκριμένη έρευνα, κάθε Ελληνας πληρώνει 22 ευρώ τον χρόνο για δασοπυρόσβεση όταν ο Αμερικανός πολίτης πληρώνει για τις ίδιες υπηρεσίες 4,5 και ο Καναδός 20 ευρώ. Η συνολική κρατική δαπάνη σε ετήσια βάση για τη δασοπροστασία ανέρχεται στην Ελλάδα σε 357 εκατ. ευρώ, ένα ποσό που αναλύεται σε 127 εκατ. ευρώ για πρόληψη και 230 εκατ. ευρώ για καταστολή των πυρκαγιών.

Τα στοιχεία αυτά αποκτούν μεγαλύτερη αξία αν λάβουμε υπόψη ότι το μέσο κόστος ανά δασική πυρκαγιά για τα κρατικά ταμεία στη χώρα μας είναι 150.000 ευρώ, 9 φορές περισσότερο δηλαδή απ’ ό,τι στοιχίζει στο Αμερικανικό Δημόσιο κάθε πυρκαγιά (16.900 ευρώ), παρόλο που ο μέσος αριθμός δασικών πυρκαγιών στις ΗΠΑ είναι 48πλάσιος του αντίστοιχου ελληνικού. Επίσης το κόστος στην Ελλάδα είναι σχεδόν διπλάσιο από το αντίστοιχο στον Καναδά (81.300 ευρώ) με πενταπλάσιο αριθμό πυρκαγιών σε ετήσια βάση συγκριτικά με αυτόν που καταγράφεται από το Πυροσβεστικό Σώμα.