Απέτυχε πριν ξεκινήσει ο νέος θεσμός των ΤΟΜΥ: Μόνο 60 οικογενειακοί γιατροί για κάθε 1.000.000 ασφαλισμένους!

Αναζητώντας οικογενειακό γιατρό στο τούνελ της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ): αυτός θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της ταινίας περιπέτειας στην οποία πρωταγωνιστούν, εκόντες άκοντες, εκατομμύρια ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς ψάχνουν να βρουν οικογενειακό γιατρό (παθολόγο ή παιδίατρο) εντός του συστήματος δημόσιας Πρωτοβάθμιας Υγείας, πλην όμως χωρίς αποτέλεσμα.

Το ραντεβού με ιδιώτη γιατρό και η πληρωμή της επίσκεψης είναι μονόδρομος για τους περισσότερους ασφαλισμένους, ενώ η παρακαμπτήρια οδός των επισκέψεων σε παθολόγους και παιδιάτρους που απασχολούνται στα Κέντρα Υγείας ή τα πρώην Πολυϊατρεία είναι μονίμως... φρακαρισμένη.

Παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης και της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας για την επιτυχή υλοποίηση «της μεγαλύτερης μεταρρύθμισης στο σύστημα υγείας από την ίδρυση του ΕΣΥ», όπως χαρακτηρίζουν τις δομές που θα λειτουργήσουν στο πλαίσιο της ΠΦΥ, η πραγματικότητα που αποτυπώνεται μέσα από στοιχεία και αριθμούς είναι εκ διαμέτρου αντίθετη. Το σχέδιο για την ΠΦΥ με τις 239 Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ), τους 1.195 γιατρούς που θα τις στελεχώνουν και τους 2.800 συμβεβλημένους ιδιώτες οικογενειακούς γιατρούς του ΕΟΠΥΥ, που θα προστεθούν στους γιατρούς των Κέντρων Υγείας και των πρώην Πολυϊατρείων του ΙΚΑ και άλλων Ταμείων, χάνεται μέσα στη μαύρη τρύπα των ελλείψεων, παρασύροντας μαζί του και όσους πολίτες χρειάζονται τις δωρεάν υπηρεσίες υγείας και δεν μπορούν να τις έχουν.

Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί: σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας Ανδρέα Ξανθό, σήμερα λειτουργούν 100 ΤΟΜΥ, με στόχο να γίνουν 120 μέχρι το τέλος του έτους. Σημειωτέον ότι ο αρχικός στόχος ήταν να λειτουργήσουν 239 ΤΟΜΥ μέχρι το τέλος του 2017! Από τους 1.195 γιατρούς που θα στελέχωναν τις ΤΟΜΥ έχουν προσληφθεί μέσω χρηματοδοτικού προγράμματος ΕΣΠΑ -και μετά από δύο προκηρύξεις- 280 γιατροί και άλλοι 220 είναι σε διαδικασία διορισμού. Από τους 2.800 γιατρούς -γενικούς γιατρούς, παθολόγους και παιδιάτρους- που θα συμβάλλονταν με τον ΕΟΠΥΥ για να καλύπτουν τις ανάγκες των ασφαλισμένων του έχουν συμβληθεί μόλις 625. Παρά ταύτα, το υπουργείο Υγείας στρουθοκαμηλίζοντας καλεί τους πολίτες να εγγραφούν στους οικογενειακούς γιατρούς μέσω ανακοινώσεων ή μηνυμάτων που εμφανίζονται στις ιατρικές συνταγές!

«Το υπουργείο Υγείας έχει αφήσει χιλιάδες ασθενείς χωρίς πρόσβαση στους γιατρούς που έχουν ανάγκη. Ενώ δεν έχει καταφέρει να στελεχώσει το νέο σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με επαρκή αριθμό οικογενειακών γιατρών, κατάργησε τις συμβάσεις με τους γιατρούς οδηγώντας σε αδιέξοδο τους ασθενείς που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν από την τσέπη τους την επίσκεψη στον γιατρό που χρειάζονται», καταγγέλλει ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ) Γιώργος Πατούλης και καλεί το υπουργείο Υγείας να αναστείλει τη διακοπή των συμβάσεων του ΕΟΠΥΥ με παθολόγους, γενικούς γιατρούς και παιδιάτρους, που τον περασμένο Ιούλιο άφησαν ακάλυπτους τους ασφαλισμένους.

Υπενθυμίζεται ότι μέχρι και τις 31 Ιουλίου οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ καλύπτονταν από περίπου 1.700 ιδιώτες παθολόγους και παιδιάτρους που είχαν συμβάσεις με τον Οργανισμό. Την 1η Αυγούστου, που σηματοδότησε τη μετάβαση στη «μεταρρύθμιση της ΠΦΥ», οι 10 εκατομμύρια ασφαλισμένοι είχαν πρόσβαση μέσω ΕΟΠΥΥ σε μόλις 600 γιατρούς -παθολόγους και παιδιάτρους- καθώς μόνο αυτός ο αριθμός γιατρών υπέγραψε σύμβαση. Η «μεταρρύθμιση» θεωρητικά ολοκληρώνεται από 1ης Ιανουαρίου 2019, οπότε η πρόσβαση στον οικογενειακό γιατρό θα είναι υποχρεωτική για κάθε ασφαλισμένο που χρειάζεται να επισκεφθεί ειδικευμένο γιατρό, π.χ. καρδιολόγο, ενδοκρινολόγο, ρευματολόγο κ.ά., καθώς η επίσκεψη στον ειδικευμένο γιατρό θα γίνεται με παραπεμπτικό από τον οικογενειακό γιατρό.

«Μιλώντας στη γλώσσα των αριθμών, είναι προφανές ότι 1.200 γιατροί χάθηκαν μέσα σε μία μέρα από την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους πολίτες», λέει στο «ΘΕΜΑ» η πρόεδρος της Ενωσης Ιατρών ΕΟΠΥΥ (ΕΝΙ ΕΟΠΥΥ), Αννα Μαστοράκου, προσθέτοντας: «Οι ιθύνοντες, γνωρίζοντας την κατάσταση που θα διαμορφωνόταν είχαν σπεύσει από τον περασμένο Ιούνιο να ονομάσουν οικογενειακούς γιατρούς τους παθολόγους, τους γενικούς γιατρούς και τους παιδιάτρους των Κέντρων Υγείας και των Πολυϊατρείων ώστε να υπάρχει ένας βασικός αριθμός οικογενειακών γιατρών και να μη φανούν οι τεράστιες ελλείψεις».

Στην Πάτρα, αναφέρει ενδεικτικά η κυρία Μαστοράκου, υπήρχαν 70 συμβεβλημένοι γιατροί με τον ΕΟΠΥΥ και από τον Αύγουστο οι διαθέσιμοι συμβεβλημένοι γιατροί για τους ασφαλισμένους είναι 5 παθολόγοι και 7 παιδίατροι. Η μετ’ εμποδίων έως ανύπαρκτη πρόσβαση στους οικογενειακούς γιατρούς, πάντως, είναι μια δύσκολη πραγματικότητα που τη βιώνουν και οι πολίτες και οι επαγγελματίες υγείας. Οσοι γιατροί βρίσκονται στην ΠΦΥ, με τη θέλησή τους (οι 280 των ΤΟΜΥ και οι 60 που συμβλήθηκαν με τον ΕΟΠΥΥ) ή χωρίς (όπως οι γιατροί των Κέντρων Υγείας), αντιμετωπίζουν τα μάλλον αναμενόμενα γραφειοκρατικά εμπόδια.

Οι γιατροί (λένε ότι) δεν έχουν λάβει ακριβείς οδηγίες για το νέο σύστημα. Οσοι επιχειρούν να κάνουν την εγγραφή ασφαλισμένου ισχυρίζονται ότι χρειάζονται τουλάχιστον μία ώρα, χρόνος σημαντικός, που δεν είναι εύκολα διαθέσιμος. Υπενθυμίζεται ότι κάθε οικογενειακός γιατρός πρέπει να έχει πληθυσμό ευθύνης-εγγεγραμμένους 2.250 ενήλικες οι παθολόγοι και οι γενικοί γιατροί και 1.500 παιδιά οι παιδίατροι.

Αλλά ούτε οι πολίτες έχουν κατανοήσει ότι πρέπει να εγγραφούν στον οικογενειακό γιατρό. Από τους 10 εκατομμύρια ασφαλισμένους έχουν κάνει εγγραφή σε οικογενειακό γιατρό -γίνεται ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας rdv.ehealthnet.gr, στην οποία μπαίνουν με κωδικούς Taxisnet και ΑΜΚΑ- μόλις 80.000 άτομα!

Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, ιδίως ηλικιωμένων, την ηλεκτρονική εγγραφή στον οικογενειακό γιατρό αναλαμβάνουν λογιστικά γραφεία που έχουν ούτως ή άλλως τους κωδικούς Taxisnet των πελατών τους. Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις που οι ασθενείς «ακολούθησαν» τους γιατρούς τους, παθολόγους και παιδιάτρους, μετά την απομάκρυνσή τους από τον ΕΟΠΥΥ, κουβαλώντας άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο εύκολα το βάρος αυτής της επιλογής για ιδιωτική δαπάνη. Και όσοι δεν μπορούν να σηκώσουν την πληρωμή στον γιατρό, εγκλωβίζονται στην ουρά για αναμονή στους γιατρούς των Κέντρων Υγείας ή των άλλων δημόσιων μονάδων, ακούγοντας τους αρμοδίους της Αριστοτέλους να τους υπόσχονται ότι θα... αποσυμφορηθεί τους επόμενους μήνες με τη λειτουργία των άλλων 139 ΤΟΜΥ - παρότι δεν υπάρχει προσωπικό για να λειτουργήσουν!

Eνας γιατρός για έναν ολόκληρο νομό

Μια απλή περιήγηση στην πλατφόρμα που έχει δημιουργήσει το υπουργείο Υγείας (rdv.ehealthnet.gr) για την εγγραφή στο νέο σύστημα αποδεικνύει ότι οικογενειακοί γιατροί δεν υπάρχουν - είτε το βλέπει είτε όχι η ηγεσία του. Τα παραδείγματα είναι πολλά: Ο Νομός Ζακύνθου, μέχρι στιγμής, είναι με έναν ιδιώτη οικογενειακό γιατρό με σύμβαση ΕΟΠΥΥ, ενώ δύο ακόμη γιατροί σε ισάριθμα Κέντρα Υγείας καλούνται να εξυπηρετήσουν τους σχεδόν 40.000 κατοίκους του. Ενας οικογενειακός γιατρός, ιδιώτης, έχει καταχωρηθεί μέχρι στιγμής και στον Νομό Κιλκίς και άλλος ένας στον Νομό Φθιώτιδας. Σε ολόκληρη Αρκαδία δεν υπάρχει ούτε ένας γιατρός με τον ΕΟΠΥΥ, παρά μόνο Κέντρα Υγείας και ΤΟΜΥ. Ομοίως στον Νομό Γρεβενών - οι 39.000 κάτοικοι θα πρέπει να απευθύνονται στους πέντε οικογενειακούς γιατρούς του Κέντρου Υγείας Δεσκάτης. Στον Νομό Αρτας υπάρχουν δύο γιατροί.

Ολος ο Νομός Αιτωλοακαρνανίας διαθέτει πέντε συμβεβλημένους οικογενειακούς γιατρούς, και μάλιστα στο Αγρίνιο. Οι κάτοικοι της Αμφιλοχίας, της Βόνιτσας, της Ναυπάκτου, του Θέρμου, του Μεσολογγίου θα πρέπει να απευθύνονται στους βαφτισμένους ως οικογενειακούς γιατρούς των Κέντρων Υγείας. Στον Νομό Τρικάλων θα παρέχουν τις υπηρεσίες τους στην ΠΦΥ δύο ιδιώτες γιατροί. Επτά συμβεβλημένοι γιατροί δηλώνονται στο σύστημα για τον Νομό Ευβοίας - και όλοι στη Χαλκίδα. Οι κάτοικοι του υπόλοιπου νησιού θα πρέπει να απευθύνονται στα Κέντρα Υγείας, εάν και εφόσον υπάρχει διαθεσιμότητα, ειδάλλως να επισκέπτονται ιδιώτες γιατρούς. Το εγχείρημα του υπουργείου Υγείας δεν έχει πυλώνες ούτε καν στην ιδιαίτερη πατρίδα της ηγεσίας του: στον Νομό Χανίων, απ’ όπου κατάγεται ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας Παύλος Πολάκης, μόνο πέντε ιδιώτες συμβλήθηκαν με τον ΕΟΠΥΥ για να στηρίξουν την ΠΦΥ ενώ στον Νομό Ρεθύμνου δεν υπάρχει ούτε ένας!

192 για την Αττική και 50 για τη Θεσσαλονίκη

Η ίδια κατάσταση διαμορφώνεται και στην Αττική. Συνολικά για τον πληθυσμό στο Λεκανοπέδιο υπάρχουν 192 γιατροί: στην Αθήνα είναι εγγεγραμμένοι ως ιδιώτες οικογενειακοί γιατροί 72 παθολόγοι και παιδίατροι και υπολογίζονται οι γιατροί των Μονάδων Υγείας της Αλεξάνδρας, των Πατησίων, του Παγκρατίου και του Νέου Κόσμου. Ενδεικτικά, η περιοχή των Αμπελοκήπων έχει μόλις έναν ιδιώτη οικογενειακό μέσω ΕΟΠΥΥ, κάτι που αφήνει τις εξής επιλογές στους κατοίκους: ή θα πηγαίνουν σε αυτόν τον έναν ή θα περιμένουν στο Κέντρο Υγείας ή θα πληρώνουν από την τσέπη τους παθολόγους που δεν έχουν σύμβαση. Στο Παγκράτι υπάρχουν μόλις τρεις παθολόγοι, και αυτοί όχι ιδιώτες που έχουν σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ και μπορούν να δέχονται στα ιατρεία τους, αλλά της τοπικής μονάδας ΠΕΔΥ! Στο Χαϊδάρι υπάρχει ένας ιδιώτης συμβεβλημένος με τον ΕΟΠΥΥ. Στο Μαρούσι υπάρχουν δύο ιδιώτες συμβεβλημένοι και άλλοι έξι της τοπικής μονάδας υγείας. Στη Φιλοθέη και το Ψυχικό δεν υπάρχει οικογενειακός γιατρός, ούτε ιδιώτης ούτε τοπικής μονάδας υγείας. Αλλά και στη Θεσσαλονίκη η στελέχωση της ΠΦΥ μόνο προβλήματα γεννά, καθώς υπάρχουν 50 συμβεβλημένοι γιατροί για τον πληθυσμό όλου του νομού.