Η ΕΡΤ πληρώνει τρεις φορές ακριβότερα τη Λαμία από τη Ρεάλ

Στην εφαρμογή μιας σκανδαλώδους συμφωνίας για την τηλεοπτική μετάδοση μέρους των ποδοσφαιρικών αγώνων της ελληνικής Super League προχωρά ακάθεκτη η ΕΡΤ, φυσικά με την πλήρη στήριξη της κυβέρνησης. Με απόφασή του ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Νίκος Παππάς ενέκρινε κονδύλι 51.715.110,40 ευρώ κρατικού χρήματος, το οποίο η ΕΡΤ ήδη πετάει στην εξέδρα. Χρεώνοντας τον Ελληνα φορολογούμενο τουλάχιστον 28 εκατ. ευρώ πάνω από το πραγματικό κόστος και ενώ οι περικοπές έχουν παραλύσει ζωτικούς τομείς όπως η δημόσια υγεία, η ΕΡΤ δαπανά σχεδόν 52 εκατ. ευρώ για κάποιες συγκεκριμένες ποδοσφαιρικές μεταδόσεις.

Πέρα από κάθε λογική και προφανώς υπερκοστολογημένα, αυτά τα περί ων ο λόγος παιχνίδια είναι περίπου 100 αναμετρήσεις κατ’ έτος για το πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής Κατηγορίας. Πρόκειται για ματς ως επί το πλείστον περιορισμένου ενδιαφέροντος, κι αυτό διότι είτε δίνονται στην έδρα ή μεταξύ των 7 ομάδων που αποδέχθηκαν την απίθανα γενναιόδωρη, κυριολεκτικά ηγεμονική πρόταση τηλεοπτικής «υιοθεσίας» που παρουσίασε η ΕΡΤ.

Συγκεκριμένα η «χρυσή» επτάδα, για χάρη της οποίας ξοδεύονται ασυλλόγιστα τα 52 εκατ. ευρώ (27.977.996,80 ευρώ για τη σεζόν 2018-19 και 23.737.113,60 για την 2019-20), αποτελείται από τις εξής ΠΑΕ: Απόλλωνα Σμύρνης, Ατρόμητο, Λαμία, Παναιτωλικό, Ξάνθη, τον επανεμφανιζόμενο στη μεγάλη κατηγορία Αρη και τον Παναθηναϊκό, ο οποίος, όπως είναι γνωστό, βρίσκεται σε κατάσταση διοικητικής αβεβαιότητας. Ενδειξη της θηριώδους υπερβολής δίνει το ποσό που αναλογεί σε κάθε αγώνα που αγόρασε με τη συμφωνία της η ΕΡΤ: Κάπου 267.000 ευρώ ανά παιχνίδι δίνει η διαίρεση των 28 εκατ. ευρώ που έχουν εγκριθεί για το 2018-19. Και το ακόμη πιο εξοργιστικό στοιχείο στην υπόθεση είναι ότι, παρόλο που τα λεφτά ημών και υμών τρέχουν από τα μπατζάκια της ΕΡΤ, παρά την υπάρχουσα υποδομή, την τεχνογνωσία κ.λπ., με 267.000 ευρώ ο δημόσιος αυτός οργανισμός με τους 2.256 υπαλλήλους δεν αναλαμβάνει καν την παραγωγή. Αντιθέτως, το τεχνικό έργο της τηλεοπτικής κάλυψης η  ΕΡΤ το χρηματοδοτεί (διαμέσου της Σούπερ Λίγκας) σε έναν από τους, θεωρητικώς έστω, ανταγωνιστές της, τη Nova.

Οι προσφορές που αντιπρότειναν -έστω και σε διερευνητικό επίπεδο- λοιποί ενδιαφερόμενοι εκτός της ΕΡΤ δίνουν το μέτρο για την αληθινή αξία του συγκεκριμένου προϊόντος: ο σταθμός EPSILON του Ιβάν Σαββίδη έκανε λόγο για 12 εκατ. ευρώ ανά σεζόν, ενώ η συνδρομητική Nova για πολύ λιγότερα. Οταν λοιπόν στην ελεύθερη αγορά θεωρείται κάτι σαν εμπορική αυτοκτονία το να πληρωθεί έστω και ένα ευρώ πάνω από τα 24 εκατ. (12x2), η ΕΡΤ «τινάζει την μπάνκα στον αέρα» χωρίς κανέναν απολύτως λόγο πετώντας στο τραπέζι συνολικά 52 εκατ. ευρώ. Βάσει της κοινής λογικής, είναι αδύνατον να εξηγηθεί η ξαφνική κρίση γαλαντομίας της ΕΡΤ, η οποία επιδοτεί με δημόσιο χρήμα ιδιωτικές ανώνυμες ποδοσφαιρικές εταιρείες. Και το κάνει αυτό ανεξήγητα και αναιτιολόγητα, πληρώνοντας δύο και πλέον φορές πάνω από την αληθινή τιμή του ένα προϊόν που σε μεγάλο βαθμό δεν είναι α’ διαλογής».

Ο τρόπος με τον οποίο η ΕΡΤ παρεμβαίνει στην αγορά των δικαιωμάτων μετάδοσης της Super League, εκτός από ακατανόητος, είναι έως και έντονα προβληματικός, εφόσον ως επιχείρηση αδιαφορεί πλήρως για τις δικές της ζημίες. Οπότε μόνο με αναγωγή στην προεκλογική περίοδο μπορεί ίσως να ερμηνευτεί η στρατηγική της. Η κρατική τηλεόραση χρησιμοποιείται σαν ψηφοθηρικός μηχανισμός και επενδύει ένα κολοσσιαίο ποσό ώστε να εκμεταλλευτεί τη μαζική απήχηση του ποδοσφαίρου προφανώς υπέρ του κυβερνώντος κόμματος.

Αλλο Champions, άλλο Super League

Το μέγεθος της εξωφρενικής σπατάλης εκ μέρους της ΕΡΤ καταδεικνύει η εξής αντιπαραβολή: με 30 εκατ. ευρώ ανά σεζόν, η συνδρομητική πλατφόρμα COSMOTE TV προβάλλει τους 138 αγώνες των 32 ομάδων του Champions League και 205 ματς των 48 συλλόγων του Europa League. Στο πακέτο των 343 συνολικά παιχνιδιών εξυπακούεται ότι περιλαμβάνονται και αυτά που δίνουν στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις οι τρεις ελληνικές ομάδες που συνεχίζουν την πορεία τους (ΑΕΚ, Ολυμπιακός, ΠΑΟΚ). Και ενώ η ΕΡΤ ραίνει με τα εκατομμύρια ευρώ των Ελλήνων φορολογουμένων μερικές από τις λιγότερο ανταγωνιστικές ελληνικές ομάδες, η COSMOTE TV προσφέρει στους συνδρομητές της αυτό που αντικειμενικά θεωρείται ένα από τα πλέον περιζήτητα και δημοφιλή ποδοσφαιρικά θεάματα στον πλανήτη.

Η διαφορά σε επίπεδο ποδοσφαιρικής ποιότητας είναι αβυσσαλέα, επί της ουσίας δεν μπορεί να γίνει καν σύγκριση ανάμεσα σε Champions και Europa League και ελληνικό πρωτάθλημα. Αυτή όμως μπορεί κάλλιστα να γίνει σε ό,τι αφορά το χρήμα που επενδύεται για την εξασφάλιση των δικαιωμάτων τηλεοπτικής μετάδοσης: η ΕΡΤ αγοράζει με δημόσιο χρήμα αντί περίπου 28 εκατ. ευρώ 105 παιχνίδια του ΠΑΟ, της Ξάνθης, του Αρη, του Παναιτωλικού κ.λπ. για το πρωτάθλημα 2018-19 της Super League, ενώ η ιδιωτική COSMOTE TV, με μόλις 2 εκατ. παραπάνω, μεταδίδει Μπαρτσελόνα, Ρεάλ, Γιουβέντους, Μάντσεστερ - και τις υπόλοιπες 80 κορυφαίες ευρωπαϊκές ομάδες. Η αντιπαράθεση ενός προϊόντος που όλοι επιθυμούν με ένα προϊόν για το οποίο δραματικά λιγότεροι ενδιαφέρονται προφανώς στερείται νοήματος. Απλώς η μικρή διαφορά στο κόστος των δικαιωμάτων για ΕΡΤ και COSMOTE TV τονίζει εκκωφαντικά την ογκώδη σπατάλη η οποία μεθοδεύτηκε και συντελείται με κύριο αυτουργό την ΕΡΤ.

Δώσ’ τα όλα για την μπάλα

Η αφορμή για την κάθετη εφόρμηση της ΕΡΤ στο ποδόσφαιρο με τη νοοτροπία του «πάρ’ τα όλα» ήταν ο υπαρκτός κίνδυνος μη διεξαγωγής του φετινού πρωταθλήματος. Στην αρχή του 2018 προηγήθηκε ο πρόωρος τερματισμός της συμφωνίας ανάμεσα στην συνδρομητική πλατφόρμα της Nova και τον συνεταιρισμό των 15 ομάδων της Super League (εκτός ΠΑΟΚ). Το καθεστώς της λεγόμενης κεντρικής διαχείρισης των τηλεοπτικών δικαιωμάτων εγκαταλείφθηκε και κάθε σύλλογος προχώρησε σε ξεχωριστές διαπραγματεύσεις με τη Nova, κάτι που είχε κάνει ήδη πρώτος ο ΠΑΟΚ. Ομως, επτά ΠΑΕ δεν αποδέχτηκαν την προσφορά της συνδρομητικής, η οποία παρά τη δυσμενή οικονομική της κατάσταση κατάφερε να διατηρήσει στα κανάλια της τις καλύτερες ομάδες του πρωταθλήματος. Οσο για τις 7 που έμειναν τηλεοπτικώς άστεγες, με κάθε σεβασμό στην ιστορία, στις προσπάθειες, στους φιλάθλους τους κ.λπ., η σκληρή πραγματικότητα ήταν ότι είχαν μείνει στα αζήτητα. Εως ότου τις φρόντισε ο υφυπουργός Αθλητισμού Γιώργος Βασιλειάδης, ο οποίος επενέβη σαν γενναιόδωρος, θεόπεμπτος μαικήνας και μοίρασε χρήμα.

Διαπραγματεύτηκε για λογαριασμό της ΕΡΤ -άγνωστο αν αυτό έγινε ερήμην της διοίκησής της- τη νέα συμφωνία με τις 7 ομάδες. Ετσι, συντάχθηκε ένα προσχέδιο συμφωνίας το οποίο, εκτός από την αποζημίωση των ΠΑΕ, περιλαμβάνει και διαρθρωτικά μέτρα για το ελληνικό ποδόσφαιρο γενικώς. Οπως τη μείωση του αριθμού των ομάδων της Super League από 16 σε 14, τη δημιουργία της Super League 2, μιας κατηγορίας ανάμεσα στην πρώτη και τη Football League, την καθιέρωση ειδικού ταμείου επιβραβεύσεων, κοστολογημένο ποινολόγιο κ.λπ. Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία ΕΡΤ και ομάδων, αναλογικά η μερίδα του λέοντος από το κονδύλι για τα δικαιώματα δόθηκε στον Παναθηναϊκό και σχεδόν η μισή από αυτή στον Αρη -παρόλο που εφέτος οι Κίτρινοι του Βορρά είναι νεοφώτιστοι στη μεγάλη κατηγορία. Εστω όμως ότι το κριτήριο είναι η ευρύτερη αξία των ΠΑΟ και Αρη ως brand name, κάτι που είναι σαφώς εύλογο και σεβαστό. Εξ ου και οι υπόλοιπες πέντε ομάδες δέχτηκαν να λαμβάνουν πολύ λιγότερα χρήματα από τις δύο προαναφερόμενες.

Πολύ σχηματικά, από τα 52 εκατ. ευρώ τα οποία ενέκρινε με την υπουργική του απόφαση ο κ. Παππάς, οι ΠΑΕ που παραχώρησαν τα τηλεοπτικά δικαιώματα των αγώνων τους στην ΕΡΤ μοιράζονται περίπου 45,6 εκατ. ευρώ (24,5 εκατ. για το φετινό πρωτάθλημα και 21,1 εκατ. για το επόμενο). Τα υπόλοιπα αφορούν στο κόστος των μεταδόσεων (2,2 εκατ. για το 2018-19 και 2 εκατ. για το 2019-20. Το τελικό ποσόν των 51.715.110,40 ευρώ του κονδυλίου που πιστώνει το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης στους λογαριασμούς της ΕΡΤ συμπληρώνεται και από τη χορηγία της κρατικής τηλεόρασης προς τη Super League ύψους 2,1 εκατ. ευρώ. Εννοείται υπέρ της αναβάθμισης του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Χάθηκε η μπάλα στην παραγωγή

Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επισημανθεί ότι τον Αύγουστο του 2017 το Αθλητικό Τμήμα της ΕΡΤ είχε καταθέσει στη διοίκηση μια πρόταση εμπλοκής του σταθμού στη Super League. Για 30 αγώνες, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων πραγματικών ντέρμπι, οι άνθρωποι της ΕΡΤ προϋπολόγιζαν συνολικό κόστος 2 εκατ. ευρώ. Κατά συνεπαγωγή, τα περίπου 200 παιχνίδια που τελικά αγόρασε η κρατική τηλεόραση τον περασμένο Αύγουστο, με βάση όσα πρότειναν οι κατεξοχήν ειδικευμένοι υπάλληλοί της, δεν θα κόστιζαν πάνω από 14 εκατ. ευρώ. Εναν χρόνο αργότερα, μη λαμβάνοντας υπόψη την πρόταση του Αθλητικού Τμήματος η ΕΡΤ, ο υφυπουργός Αθλητισμού και ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής συνομολόγησαν να δαπανήσουν σχεδόν τα τετραπλάσια χρήματα.

Επίσης, ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον σημείο της συμφωνίας που πέτυχε η ΕΡΤ εις βάρος του εαυτού της αφορά στην παραγωγή του αθλητικού προγράμματος. Η κρατική τηλεόραση αναλαμβάνει την υποχρέωση να αναμεταδίδει ζωντανά και δωρεάν τα 105 παιχνίδια τής εν εξελίξει σεζόν καθώς και της επόμενης. Για την κάλυψη κάθε αγώνα θα χρησιμοποιούνται κατ’ ελάχιστον 6 κάμερες και η αναμετάδοση θα γίνεται σε υψηλή ανάλυση (Full High Definition 1920x1080). Ωστόσο, όπως προβλέπεται στη σύμβαση, «τουλάχιστον για τον πρώτο γύρο του πρωταθλήματος 2018-19 την ευθύνη παραγωγής θα έχει τρίτο πρόσωπο (ένα ή περισσότερα) με το οποίο θα συμβληθούν είτε οι ΠΑΕ είτε η Super League. Το σχετικό κόστος παραγωγής για τον πρώτο γύρο του πρωταθλήματος 2018-2019, το οποίο δεν δύναται να υπερβεί το ποσό των 500.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ για το σύνολο των αγώνων θα βαρύνει την ΕΡΤ». Το γιατί δεν ενεργοποιείται ο ήδη υπάρχων μηχανισμός, με τα υλικά μέσα και το ανθρώπινο δυναμικό για την απευθείας υλοποίηση της συμφωνίας με τη Super League, είναι κάτι που μόνο η ΕΡΤ και οι πολιτικοί της προϊστάμενοι μπορούν να εξηγήσουν.

Οπως μόνο οι ίδιοι γνωρίζουν γιατί με συνοπτικές διαδικασίες και εφόσον ούτε η Super League ή οι σύλλογοι αναμείχθηκαν στη διαδικασία επελέγη η Nova, δηλαδή ο υπ’ αριθμόν 1 ανταγωνιστής της ΕΡΤ, για την εκτέλεση της παραγωγής. Παραβιάστηκε έτσι ακόμη και η υποχρέωση επιλογής συνεργαζόμενων εταιρειών από το περιβόητο Μητρώο Οπτικοακουστικών Παραγωγών. Και βέβαια απορεί κανείς με ποια λογική η σύμβαση μεταξύ ΕΡΤ και ομάδων μεταθέτει την επιλογή του τηλεοπτικού παραγωγού στις ΠΑΕ ή στη Super League. Με ποια προηγούμενη εμπειρία, γνώσεις κ.λπ. οι σύλλογοι και ο συνεταιριστικός τους φορέας θα έκριναν την τεχνική επάρκεια της τάδε ή της δείνα εταιρείας παραγωγής; Η ΕΡΤ είναι η κατεξοχήν αρμόδια όχι να επιλέξει τον εξωτερικό συνεργάτη αλλά και να αναλάβει η ίδια την εκτέλεση της παραγωγής. Αντί για το αυτονόητο όμως, η ΕΡΤ θα καταβάλει στη Nova συνολικά περί τα 2 εκατ. ευρώ (500.000 x 4, όσοι και οι γύροι των 2 πρωταθλημάτων). Για την ιστορία, η Super League προχώρησε σε διαγωνισμό για
την παραγωγή των εν λόγω αγώνων του ελληνικού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου και, όπως ανακοίνωσε στις 24/8/2018  η Nova θα αναλάβει την τηλεοπτική παραγωγή. Τυπικά η Nova συμβάλλεται με τη Σούπερ Λίγκα, αφού είχε υποβάλει την πλέον συμφέρουσα προσφορά. Ο χρηματοδότης όμως παραμένει η ΕΡΤ, ως δικαιούχος του σχετικόύ κονδυλίου των 52 εκατ. που ενέκρινε το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής. 

Ακατανόητος είναι όμως και ο όρος ότι η ΕΡΤ υποχρεούται να εκταμιεύσει 2,1 εκατ. ευρώ για να φέρει τον τίτλο του «χορηγού/υποστηρικτή» της Super League. Ανατρέχοντας ξανά στο κείμενο της συμφωνίας, μπορεί κάποιος να διαβάσει ότι «η ΕΡΤ θα καταβάλλει ως αμοιβή στη Super League το ποσό του ενός εκατομμυρίου εκατό χιλιάδων (1.100.000) ευρώ πλέον ΦΠΑ για την αγωνιστική περίοδο 2018-19 και ποσό ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ για το 2019-20». Ωστόσο, επειδή η ΕΡΤ θέλει να δείξει ότι δεν είναι μόνο ανοιχτοχέρα αλλά και αναμορφώτρια του ελληνικού ποδοσφαίρου, ορίζει ότι «η συνολική αμοιβή που θα λαμβάνει η Super League εκ της Σύμβασης Χορηγίας, καθώς και τα ποσά που θα παρακρατούνται από την ΕΡΤ και θα αποδίδονται στη Super League θα απαρτίζουν το Ειδικό Ταμείο Επιβραβεύσεων (ΕΤΕ». Η παρέμβαση της ΕΡΤ στο πρωτάθλημα φτάνει έως την κατάρτιση καταλόγου ποινών για τα παραπτώματα των ΠΑΕ, καθεμία κοστολογημένη ακριβώς.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα ποσά που θα συγκεντρώνονται στον κουμπαρά του ΕΤΕ θα μοιράζονται εν είδει μπόνους στις ΠΑΕ με καθαρό «ποινικό μητρώο», σε εκείνες που εμφάνισαν αύξηση στον μέσο όρο εισιτηρίων τους ή που χρησιμοποίησαν τον ελάχιστο αριθμό Ελλήνων ποδοσφαιριστών κάτω των 23 ετών ή που κατετάγησαν στις θέσεις 6 έως 13 στο φετινό πρωτάθλημα και στις θέσεις 7 έως 12 στη Super League 1 το 2019-20. Ούτως ή άλλως, όμως, από το Ειδικό Ταμείο Επιβραβεύσεων που θεσπίζει η ΕΡΤ αποκλείονται εξαρχής οι τέσσερις κραταιοί σύλλογοι, δηλαδή Ολυμπιακός, ΑΕΚ, ΠΑΟΚ και Παναθηναϊκός. Τα κοινωνικά κριτήρια εφαρμόζονται δηλαδή και στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο, με θεματοφύλακα τον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό.

Πίσω στο όπιο του λαού

Είναι προφανές ότι βάσει της δυναμικότητάς τους και πλην μιας-δυο εξαιρέσεων, οι 7 ομάδες που έχουν παραχωρήσει τα σχετικά δικαιώματα στην ΕΡΤ δεν συνιστούν επ’ ουδενί εγγύηση υψηλής τηλεθέασης. Στην πλειονότητά τους οι συγκεκριμένες ΠΑΕ δεν αποτελούν δέλεαρ ούτε για την προσέλκυση διαφήμισης - και δη σε όγκο που να ισοσκελίζει το εξαιρετικά βαρύ χρηματικό τίμημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η διαφημιστική δαπάνη για τους 8 αγώνες των δύο πρώτων αγωνιστικών που μετέδωσε η ΕΡΤ δεν ξεπέρασε συνολικά το πρακτικά μηδαμινό έσοδο των 50.000 ευρώ.

Το αμόκ γενναιοδωρίας εκ μέρους του κρατικού σταθμού αποτελεί θρασεία πρόκληση προς τον ελληνικό λαό, ιδιαίτερα δε σε μια περίοδο ασφυκτικής λιτότητας και περικοπών. Καταστάσεις τύπου «το αφεντικό τρελάθηκε και τα δίνει όλα» δεν έχουν καμία θέση στην τρέχουσα συγκυρία της ελληνικής κοινωνικής πραγματικότητας. Για παράδειγμα, η συμφωνία της ΕΡΤ με τον Αρη προβλέπει ότι η ΠΑΕ της συμπρωτεύουσας έχει λαμβάνειν από τον δημόσιο κορβανά περί τα 2 εκατ. ευρώ για το φετινό και άλλα τόσα για το επόμενο πρωτάθλημα. Την ίδια στιγμή, το ελληνικό κράτος βγάζει στο σφυρί το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, με την υπαγωγή του στα προς εκποίηση ακίνητα του Υπερταμείου.

Αντίστοιχα, ο Παναιτωλικός βάσει της συμφωνίας δικαιούται πάνω από 1,5 εκατ. ευρώ από την ΕΡΤ, παρότι το Αγρίνιο δεν έχει ασθενοφόρα και τραυματιοφορείς σε επάρκεια για να καλύψει τις επείγουσες υγειονομικές ανάγκες των κατοίκων του. Στη Λαμία, όπως και σε πολλές άλλες πόλεις της Ελλάδας, με ή χωρίς αντιπροσώπευση στη Super League, το κράτος δηλώνει αδυναμία να παράσχει στους πολίτες στοιχειώδεις υπηρεσίες, ενίοτε ακόμη και για την επιβίωσή τους. Επομένως δεν μπορεί να ανάγεται ξαφνικά σε απόλυτη προτεραιότητα η απλόχερη χορήγηση δόσεων από το «όπιο του λαού», όπως παραδοσιακά χαρακτηρίζει το ποδόσφαιρο η Αριστερά - και όποτε βέβαια την εξυπηρετεί να το αναθεματίζει.