Κράτος-Εκκλησία: Η συμφωνία τήρησης ισορροπιών, οι αντιδράσεις και το Φανάρι

«Άλλο συμφωνία και άλλο πρόθεση να συμφωνήσουμε» ξεκαθάρισε χθες ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος υπό την πίεση των αντιδράσεων των κληρικών, και την δυσφορία που διαφάνηκε από το Φανάρι. Ο Αρχιεπίσκοπος προσπάθησε να καθησυχάσει τους ιερείς με δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου.

«Δεν έχουμε συμφωνία, αλλά πρόθεση συμφωνίας», είπε ο κ. Ιερώνυμος και διευκρίνισε: «Έχουμε μια ανακοίνωση ότι έχουμε πρόθεση και καλή διάθεση να βρούμε λύση με την Πολιτεία σε προβλήματα που χρονίζουν έναν αιώνα. Όλοι τα συναντάμε μπροστά μας κάθε μέρα», ενώ απαντώντας στην ερώτηση αν υπάρχει λόγος ανησυχίας για τη μισθοδοσία των κληρικών, σχολίασε: «Ακούω τα ακροάματα από τις τηλεοράσεις, από τις ειδήσεις, και λέω “μα είμαστε στην Ελλάδα ή είμαστε μια ζούγκλα;”».

Ο Αρχιεπίσκοπος επεσήμανε στις δηλώσεις του ότι οι αποφάσεις της Εκκλησίας θα ληφθούν συλλογικά και όχι από τον ίδιο, εκτιμώντας ότι ίσως και πριν από τέλος του 2018 να έχει υπάρξει η τελική συμφωνία Εκκλησίας – Κράτους. Συγκεκριμένα, έκτακτη Ιεραρχία συγκαλεί ο Αρχιεπίσκοπος πριν από τις γιορτές, στην οποία θα συζητηθεί το θέμα του κοινού ανακοινωθέντος του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου.

Η Ιερά Σύνοδος από την πλευρά της ξεκαθάρισε ότι «δεν υπογράψαμε καμιά συμφωνία».

Συγκεκριμένα στην ανακοίνωση τονίζεται: «Μετά τη χθεσινή συνάντηση του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου και του Πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα και το εκδοθέν Ανακοινωθέν, η Ιερά Σύνοδος ανακοινώνει τα εξής:

1) Κατά τη συνάντηση δεν επιδιώχθηκε ούτε υπεγράφη κάποια συμφωνία, αλλά εκφράζεται η αμοιβαία «πρόθεση προκειμένου Εκκλησία και Πολιτεία να καταλήξουν σε μία ιστορική συμφωνία που θα πάρει μορφή νομοθετικής ρύθμισης».

2) Περί του θέματος αυτού και των σχετικών προτάσεων, ως αρμόδιο Σώμα, πρόκειται να συγκληθεί η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, προκειμένου να λάβει τις τελικές αποφάσεις.

3) Σε κάθε περίπτωση, σκοπός της τελικής συμφωνίας είναι το κοινό όφελος του Λαού και της Εκκλησίας, με βασική προϋπόθεση την προστασία και πλήρη διασφάλιση των δικαιωμάτων των κληρικών μας.

4) Εκφράζουμε την ικανοποίησή μας που πλέον ομολογείται από τον Έλληνα Πρωθυπουργό ότι: (α) «αναγνωρίζεται η προσφορά και ο ιστορικός ρόλος της Εκκλησίας στη γέννηση και διαμόρφωση της ταυτότητας του Ελληνικού Κράτους και του Λαού», β) «στόχος είναι να ενισχυθεί η αυτονομία της Ελλαδικής Εκκλησίας έναντι του Ελληνικού Κράτους», (γ) «αναγνωρίζεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο ανέλαβε την μισθοδοσία του Κλήρου, ως αντάλλαγμα για την εκκλησιαστική περιουσία που απέκτησε», (δ) «η αποκαθήλωση των ιστορικών συμβόλων, του Σταυρού από την Ελληνική σημαία και από τα εθνικά μας σύμβολα αποτελούν αστεία κωμικοτραγικά πράγματα» και (ε) «η ύπαρξη της πίστης στην Ελλάδα είναι ένα fact (γεγονός) που δεν μπορεί να παραγραφεί».

5) Με την ευκαιρία αυτή, περιμένουμε από όλον τον πολιτικό κόσμο να συμβάλει καλοπροαίρετα στην προσπάθεια αμοιβαίας κατανόησης και σεβασμού στην παράδοσή μας, ώστε όλοι ενωμένοι να εργαστούμε για το καλό του ελληνικού Λαού. 6) Εκφράζουμε την ελπίδα ότι αυτό το πνεύμα θα επικρατήσει και κατά την επικείμενη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος.

Έντονες οι αντιδράσεις των Μητροπολιτών

Σε ξεσηκωμό και αντίσταση καλεί τους κληρικούς ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιος, μετά τη συμφωνία Ιερώνυμου – Τσίπρα για τη μισθοδοσία του κλήρου στην Εκκλησία, εξαπολύοντας νέα σφοδρή επίθεση κατά του Αλέξη Τσίπρα.

«Φωτιά και λάβρα» ο Μητροπολίτης Δημητριάδος τονίζει πως «όσοι χαίρονται για το γεγονός αυτό ή όσοι σκέφτονται ότι άδειασαν 10.000 του Δημοσίου, ας σκεφτούν πως ό,τι έγινε μια φορά, μπορεί να γίνει και δεύτερη». Πολλοί Μητροπολίτες πάντως όπως ο Ιωαννίνων τάσσονται υπέρ της πρότασης που τέθηκε με το κοινό ανακοινωθέν για τους κληρικούς ενώ άλλοι Μητροπολίτες διερωτώνται αν είναι οι ιερείς δημόσιοι υπάλληλοι ή δημόσιοι λειτουργοί, καθώς στην ουσία δεν έχουν ωράριο.

«Το κράτος είναι θρησκευτικά ουδέτερο αλλά το έθνος δεν είναι» σχολίασε ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, ζητώντας συγκληθεί άμεσα η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος για να επιληφθεί του θέματος. Για το ζήτημα της θρησκευτικής ουδετερότητας, ο Μητροπολίτης Πειραιώς σημείωσε: «Γίνεται μία σύγχυση μεταξύ των εννοιών κράτους και έθνους. Το κράτος είναι θρησκευτικά ασφαλώς ουδέτερο αλλά το έθνος δεν είναι, είναι ομόθρησκο, είναι κατά μεγάλη πλειοψηφία Ορθόδοξο».

Ο Μητροπολίτης Φθιώτιδος Νικόλαος, μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό «Σταρ Κεντρικής Ελλάδος», τόνισε ότι δεν πρόκειται για συμφωνία Εκκλησίας και Πολιτείας αλλά συμφωνία δύο ανδρών, του Προέδρου της Ιεραρχίας και του Πρωθυπουργού.

«Η Εκκλησία δεν είναι ο Αρχιεπίσκοπος, οι δημοσιογράφοι τα λένε αυτά, ούτε ο Πρωθυπουργός είναι η Πολιτεία. Είναι οι επικεφαλής και ορθώς είπε ο Μακαριώτατος ότι εγκρίνει αυτή την πρώτη συζήτηση αν θα το εγκρίνει η ΔΙΣ και η Ιεραρχία» δήλωσε χαρακτηριστικά.

Για την εκκλησιαστική περιουσία, ο κ. Νικόλαος δήλωσε: «Ναι μεν θα χορηγεί η Εκκλησία ένα ποσόν, αλλά δεν έχω εμπιστοσύνη στην Πολιτεία. Κατά το παρελθόν η Πολιτεία άρπαξε εκκλησιαστική περιουσία ή εδέχθη την δωρεά εκ μέρους της Εκκλησίας για να δώσει σε πολυτέκνους, σε ακτήμονες και τα φάγανε οι πολιτικάντηδες. Αυτά είναι λόγια του Μακαριωτάτου τα οποία μας είπε στην Ιεραρχία» κατέληξε ο Μητροπολίτης Φθιώτιδος.

Χωρίς ενημέρωση το Φανάρι

«Οι Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος όταν ενημερωθεί επίσημα θα θέσει υπόψιν της Αγίας και Ιεράς Συνόδου που συνεδριάζει στις 27 Νοεμβρίου το θέμα προκειμένου να τις αξιολογήσει», είναι η απάντηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο κοινό ανακοινωθέν του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου.

Κύκλοι πάντως του Οικουμενικού Πατριαρχείου έλεγαν στο protothema.gr ότι το Πατριαρχείο δεν είχε ενημερωθεί και το ανακοινωθέν ήταν ξαφνικό.

Σημείωναν βέβαια ότι μπορεί το κοινό ανακοινωθέν να αφορά στις σχέσεις Εκκλησίας της Ελλάδος -Πολιτείας και να μην αφορά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, αν όμως το αφορά περιμένουν ενημέρωση.