Η Τουρκία απειλεί να βάλει φωτιά στην κυπριακή ΑΟΖ

H Λευκωσία δεν προτίθεται να μπει σε «διάλογο» δια ανακοινώσεων με την Άγκυρα και το ψευδοκράτος, ως προς το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να διεξάγει έρευνες και γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της. Κυβερνητικές πηγές στη Λευκωσία ανέφεραν στο protothema.gr πως οι σχεδόν πανομοιότυπες ανακοινώσεις του υπουργείου εξωτερικών της Τουρκίας και του λεγόμενου «υπουργείου εξωτερικών» του ψευδοκράτους, αποδεικνύουν την αδυναμία της Άγκυρας να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο, ενώ ταυτόχρονα δίνουν στίγμα των προθέσεων της τουρκικής πλευράς για την στάση που προτίθεται να κρατήσει στη διαδικασία επανέναρξης του διαλόγου για επίλυση του κυπριακού.

Η απειλή της Τουρκίας για γεωτρήσεις στη κυπριακή ΑΟΖ, κατά τις ίδιες πηγές στη Λευκωσία δεν είναι κάτι καινούργιο και η απάντηση δίνεται από το γεγονός ότι σήμερα στο τεμάχιο 10 στο στόχο «Δελφύνη» βρίσκεται το γεωτρύπανο της ExxonMobil και πραγματοποιεί γεώτρηση η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Επισήμως η Λευκωσία περιορίστηκε μόνο σε μία δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Πρόδρομου Προδρόμου στο protothema.gr, στην οποία ανέφερε πως «το μόνο σχόλιο που πρέπει να γίνει είναι ότι το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίζεται κανονικά, με βάση όσα επιτάσσει η διεθνής νομιμότητα». «Ως γνωστό» τόνισε ο κ. Προδρόμου «πρόκειται για πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας -που ενεργεί εκ μέρους όλων των πολιτών της, ενός συντεταγμένου κράτους μέλους του ΟΗΕ, που ασκεί τα κυριαρχικά του δικαιώματα, τα οποία αναγνωρίζονται από ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα και στη βάση της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θαλάσσης του ΟΗΕ».



Τουρκικές απειλές

Χθες τόσο το υπ. εξωτερικών της Τουρκίας όσο και το λεγόμενο «υπ. εξωτερικών» του ψευδοκράτους ανακοίνωσαν την πρόθεση διενέργειας γεωτρήσεων σε περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ, τις οποίες διεκδικεί το καθεστώς των κατεχομένων ως δήθεν ΑΟΖ του ψευδοκράτους και για τις οποίες έχει «αδειοδοτήσει» την τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίων ΤΡΑΟ, ώστε να κάνει έρευνες και γεωτρήσεις. Το υπουργείο εξωτερικών στην Άγκυρα ανέφερε πως η έναρξη εργασιών της ExxonMobil μπορεί να αλλάξει τις ευαίσθητες ισορροπίες για την επίλυση του Κυπριακού, σημειώνοντας πως η Τουρκία θα ξεκινήσει και δραστηριότητες στις περιοχές που το ψευδοκράτος «αδειοδότησε» την ΤΡΑΟ.

Στην ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο εξωτερικών αναφέρει ότι «η έναρξη έρευνας της εταιρεία ExxonMobil για φυσικό αέριο στο λεγόμενο οικόπεδο 10 για το οποίο την αδειοδότησε η ελληνοκυπριακή διοίκηση νότιας Κύπρου (Κυπριακή Δημοκρατία), δεν συμβάλλει στη σταθερότητα της περιοχής και ενδέχεται να αλλάξει συγκεκριμένες ευαίσθητες ισορροπίες σε σχέση με την επίλυση του ζητήματος. Λέγοντας ότι όλες οι φυσικές πηγές ενέργειας γύρω από την Κύπρο δεν ανήκουν μόνο στην ελληνοκυπριακή πλευρά, αλλά και στις δύο πλευρές έχουμε προειδοποιήσει την ελληνοκυπριακή διοίκηση να σταματήσει τις μονομερείς έρευνες για υδρογονάνθρακες στην ανατολική Μεσόγειο». Η Άγκυρα μάλιστα προβαίνει και σε συστάσεις προς την ExxonMobil και τις άλλες εταιρείες που έχουν δραστηριότητα στη κυπριακή ΑΟΖ λέγοντας: «Με την ευκαιρία αυτή, επαναλαμβάνουμε και πάλι την προειδοποίησή μας προς τις εταιρείες που συμμετέχουν σε αυτές τις μονομερείς δραστηριότητες έρευνας και εξόρυξης των Ελληνοκυπρίων. Υπενθυμίζουμε επίσης ότι η κατανομή των φυσικών πόρων της Κύπρου αποτελεί μία ουσιώδη πτυχή του Κυπριακού. Όπως μέχρι σήμερα έτσι και από δω και πέρα σε πλήρη συντονισμό με την ‘ΤΔΒΚ’ (ψευδοκράτος) θα συνεχίσουμε να κάνουμε τα απαραίτητα διπλωματικά και πολιτικά βήματα με στόχο να προστατεύσουμε τα διεθνή δικαιώματα και συμφέροντα που πηγάζουν από το διεθνές δίκαιο του τουρκοκυπριακού ‘λαού’ ο οποίος είναι κοινός ιδιοκτήτης του νησιού. Εκτός από την δική μας υφαλοκρηπίδα θα ξεκινήσουμε και δραστηριότητες στις περιοχές που η ‘ΤΔΒΚ’ (ψευδοκράτος) αδειοδότησε την κρατική εταιρεία πετρελαίου της Τουρκίας».

Ψευδοκράτος αντηχείο της Άγκυρας

Λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου εξωτερικών ακολούθησε και ανακοίνωση του λεγόμενου «υπουργείου» των κατεχομένων με το ίδιο περιεχόμενο. Το ψευδοκράτος κάνει λόγο για «μονομερείς τις ενέργειες» της ελληνοκυπριακής πλευράς η οποία όπως αναφέρεται, «τώρα προσπαθεί να εμπλέξει και τις ΗΠΑ σε αυτή τη διαδικασία». Η ανακοίνωση του ψευδοκράτους υποστηρίζει πως «αυτή η κατάσταση απειλεί τη σταθερότητα και την ασφάλεια στο νησί και στην περιοχή» και καλεί «όλες τις χώρες και εταιρείες που εμπλέκονται σε αυτό το ζήτημα να ενεργήσουν με την κοινή λογική, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικότητες στο νησί».

Το λεγόμενο «υπουργείο εξωτερικών» κάνει λόγο για «παραβίαση των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων, σημειώνοντας πως έχουν γίνει «οι απαραίτητες ενέργειες κατά αυτής της κίνησης που επηρεάζει το μέλλον του λαού μας».

Μάλιστα χαρακτηρίζει ως «άκυρη» τη Δήλωση Προθέσεων που υπογράφηκε μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των ΗΠΑ, σημειώνοντας πως αυτή δεν δεσμεύει τους Τουρκοκύπριους.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα κάνουμε τα απαραίτητα βήματα για υλοποίηση των δικαιωμάτων» των Τουρκοκυπρίων», αναφέρει, υποστηρίζοντας πως «οι Ελληνοκύπριοι δεν είναι έτοιμοι να διαμοιραστούν τη διακυβέρνηση και τον πλούτο της Κύπρου με τους Τουρκοκύπριους».

Το «υπουργείο εξωτερικών» των κατεχομένων σημειώνει πως η «ελληνοκυπριακή διοίκηση» όπως αποκαλεί την κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, συνεχίζει τις «μονομερείς και παράνομες», όπως τις χαρακτηρίζει, ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο «παραγνωρίζοντας τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων». Ακόμη αναφέρει πως η ελληνοκυπριακή ηγεσία, η οποία αναφέρει πως θέλει οι διαπραγματεύσεις να συνεχιστούν από εκεί όπου έμειναν, έχει σοβαρή αδυναμία στο να μοιραστεί τον πλούτο του νησιού, κάτι που είναι εκ των ων ουκ άνευ σε έναν ομοσπονδιακό συνεταιρισμό.

«Το γεγονός ότι δεν υπάρχει απάντηση σε όλες τις εκκλήσεις που έχουμε κάνει για την από κοινού διαχείριση αυτών των πόρων και για συνεργασία μεταξύ μας θα έχει ως αποτέλεσμα άλλη μια ευκαιρία να χαθεί», σημειώνει και προσθέτει πως ως εκ τούτου είναι αναπόφευκτο η τουρκοκυπριακή πλευρά να ξεκινήσει γεωτρήσεις «στα σημεία που αδειοδοτήθηκαν από την τουρκοκυπριακή πλευρά».

Το «υπουργείο εξωτερικών» αναφέρει ακόμη πως είναι ξεκάθαρο πως «η ελληνοκυπριακή διοίκηση», κατά την έκφρασή του, προσπαθεί να περιλάβει στις συμμαχίες του με το Ισραήλ και την Αίγυπτο και στις ΗΠΑ. «Η ελληνοκυπριακή διοίκηση απορρίπτει την προσφορά της τουρκοκυπριακής πλευράς για το φυσικό αέριο εδώ και χρόνια. Αντί τούτου συνεχίζει τις μονομερείς τις ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω συμφωνιών με το Ισραήλ και την Αίγυπτο και τώρα προσπαθεί να εμπλέξει τις ΗΠΑ σε αυτή τη διαδικασία», σημειώνει.



Σύγχυση και αποτυχίες

Οι χθεσινές ανακοινώσεις Άγκυρας και ψευδοκράτους σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους στη Λευκωσία φανερώνουν σύγχυση, λόγω της έναρξης των γεωτρήσεων της ExxonMobil αλλά και τη σύσφιξης των σχέσεων Λευκωσίας – Ουάσιγκτον μέσα από την υπογραφή Δήλωσης Προθέσεων αλλά τις επαφές του Κύπριου υπουργού εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη με τον ομόλογο του των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο. Η Άγκυρα, βλέπει για πρώτη φορά τη Κυπριακή Δημοκρατία να αναπτύσσει τις σχέσεις τις με τις ΗΠΑ σε τέτοιο βαθμό, κάτι που τονίστηκε και κατά την επίσκεψη του υφυπουργού εξωτερικών των ΗΠΑ Φράνσις Φάνον στη Λευκωσία τη περασμένη Παρασκευή.

Παράλληλα, το πλέγμα των τριμερών συνεργασιών με της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τον Λίβανο και την Ιορδανία, έχει δημιουργήσει εκνευρισμό στην Άγκυρα, ιδιαιτέρως λόγω της προοπτικής διεύρυνσης τους με την Γαλλία, την Ιταλία και τις ΗΠΑ. Η Τουρκία αισθάνεται απομονωμένη και παράλληλα αδύναμη να προκαλέσει ρήγματα, όπως επιχείρησε με την Λιβύη και τον Λίβανο.

Η αποτυχία της Άγκυρας να βρει συνεργασίες στην ανατολική Μεσόγειο, την οδηγεί σε απειλές οι οποίες, όπως υποστηρίζουν οι ίδιοι διπλωματικοί κύκλοι δεν είναι εύκολα υλοποιήσιμες, αφού η Άγκυρα δεν είναι σε θέση να κάνει βήματα που μπορεί να λειτουργήσουν ως μπούμεραγκ για την ίδια.



Τι ζητάνε;

Η Τουρκία διεκδικεί μέρος της Κυπριακής ΑΟΖ για την ίδια, υποστηρίζοντας πως ανήκει στη δική της υφαλοκρηπίδα. Παράλληλα διεκδικεί το σύνολο σχεδόν της ΑΟΖ της Κύπρου, ως δήθεν προστάτης των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων. Θέλοντας να προσδώσει μια εικόνα «νομιμότητας» στις ενέργειες της, επικαλέιται συμφωνία του ψευδοκράτους με τη τουρκική εταιρεία πετρελαίων ΤΡΑΟ, για αδειοδότηση ερευνών στην περίμετρο της Κύπρου. Για τους Τουρκοκύπριους διεκδικεί τα θαλάσσια τεμάχια 1,2,3,8,9,12,13, ενώ για τον εαυτό της τα τεμάχια 4,5 και μέρος των τεμαχίων 6 και 7.

Η Τουρκία αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα στις διεκδικήσεις της, καθώς δεν έχει υπογράψει τη συνθήκη για Δίκαιο της Θάλασσας που υπέγραψαν η Κύπρος το 1988 και η Ελλάδα το 1995, ενώ παράλληλα δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις συμφωνίες καθορισμού ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας με τον Ισραήλ και τον Αίγυπτο, αλλά την κατ’ αρχήν συμφωνία με τον Λίβανο.



Ένταση και στο έδαφος

Παράλληλα με την προσπάθεια δημιουργίας έντασης στην ΑΟΖ η Τουρκία επιχειρεί να δημιουργήσει προβλήματα και επί του εδάφους με τις πρόσφατες προκλήσεις στην νεκρή ζώνη δυτικά της Λευκωσίας στο χωριό Δένεια. Ελληνοκύπριοι γεωργοί που για δεκαετίες καλλιεργούσαν τα χωράφια τους στη νεκρή ζώνη, βρέθηκαν την περασμένη εβδομάδα μπροστά σε ένοπλους Τούρκους στρατιώτες οι οποίοι τους εκδίωξαν, έχοντας εισβάλλει στην περιοχή που ελέγχει η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ. Παρόμοιες προκλήσεις και τετελεσμένα είχαν δημιουργήσει στο χωριό Στροβίλια της δεκαετία του 1990.



Και στο βάθος κυπριακό

Εκ των πραγμάτων, η στάση της τουρκικής πλευράς δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στη προσπάθεια του ΓΓ του ΟΗΕ για επανέναρξη των συνομιλιών για συνολική διευθέτηση του Κυπριακού. Η Άγκυρα και οι Τουρκοκύπριοι επιχειρούν να καταστήσουν το θέμα της ενέργειας μέρος της διαπραγμάτευσης, κάτι που αποκλείει η Κυπριακή Δημοκρατία με το επιχείρημα ότι δεν μπορεί να γίνει συζήτηση για κυριαρχικά δικαιώματα. Η Λευκωσία έχει αποδεχθεί ότι μέρος των εσόδων από τους φυσικούς πόρους ανήκει στους Τουρκοκύπριους και θα επωφεληθούν όταν επιλυθεί το Κυπριακό. Με την ένταση που επιχειρείται τις τελευταίες ημέρες, γίνεται ακόμα πιο δύσκολη η αποστολή της εκπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λούτ για συμφωνία σε όρους αναφοράς, που θα οδηγήσουν σε επανέναρξη των συνομιλιών από το σημείο που είχαν διακοπεί στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας, το καλοκαίρι του 2017. Το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί από τον ΗΠΕ για συμφωνία επί των όρων αναφοράς λήγει τον Δεκέμβριο και τα πράγματα δείχνουν ότι θα είναι δύσκολο να αποφευχθεί ένα ναυάγιο, με παράλληλο παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, από τη μία πλευρά στην άλλη.