Πλαφόν στις τομογραφίες με «θύματα» τους ασθενείς

Ασθενείς πολλών ταχυτήτων δημιουργεί απόφαση, που προωθείται από το υπουργείο Υγείας και τον ΕΟΠΥΥ, η οποία αξιολογεί τον απεικονιστικό εξοπλισμό, δηλαδή τους μαγνητικούς και τους αξονικούς τομογράφους, που μπορούν να χρησιμοποιούν οι ασφαλισμένοι.

Η απόφαση ουσιαστικά...βγάζει από την πρίζα τους τελευταίας τεχνολογίας μαγνητικούς και αξονικούς τομογράφους, καθώς θέτει το ίδιο, ισοπεδωτικό όριο (πλαφόν) στον αριθμό των εξετάσεων που μπορούν να γίνονται ανεξάρτητα από τις διαφορετικές δυνατότητες κάθε μηχανήματος. Εξισώνει απεικονιστικό εξοπλισμό άνω της δεκαετίας με εξοπλισμό των τελευταίων δυο χρόνων (γεγονός που θα προκαλέσει αναταράξεις στον χώρο των ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων) και δημιουργεί έναν νέο «κόφτη» για τους ασφαλισμένους, που θα αποζημιώνονται την εξέταση της μαγνητικής ή της αξονικής από τον ΕΟΠΥΥ όταν αυτή γίνεται εντός του επιτρεπτού ορίου.

Το θέμα συζητήθηκε σε μια έντονη συνεδρίαση του Δ.Σ. του ΕΟΠΥΥ όπου καθήκοντα προέδρου είχε αναλάβει ο αντιπρόεδρος του Οργανισμού, κ. Παναγιώτης Γεωργακόπουλος, με τα μέλη του Δ.Σ. να εκφράζουν τον προβληματισμό τους για το σύστημα που διαμορφώνεται. Αλλα στελέχη του ΕΟΠΥΥ εκτιμούν ότι πρόκειται για απόφαση που πηγάζει από την ιδεοληψία του αντιπροέδρου του Οργανισμού και της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας κατά των «μεγάλων επιχειρηματιών» και άλλοι πιστεύουν πως υπηρετεί μια... στρεβλή άποψη για ισορροπία στο πεδίο των διαγνωστικών, με στόχο το ακριβοδίκαιο μοίρασμα της πίτας των 154 εκατ. ευρώ για τις απεικονιστικές εξετάσεις. Σημειώνεται ότι ο ΕΟΠΥΥ το 2017 αποζημίωσε 1.173.750 αξονικές και 736.900 μαγνητικές τομογραφίες, δαπανώντας 53,8 εκατ. και 97,79 εκατ. ευρώ αντιστοίχως.

Η αξιολόγηση και κατηγοριοποίηση των μαγνητικών και των αξονικών τομογράφων και στη συνέχεια η αναδιαμόρφωση των τιμών αποζημίωσης ήταν μονόδρομος για τον ΕΟΠΥΥ, με δεδομένο ότι αποτελεί παγιωμένη πρακτική σε όλα τα υγειονομικά συστήματα των χωρών της Ευρώπης. Είναι κάτι ανάλογο με την αποζημίωση των φαρμάκων, ανάλογα με το αν είναι παλαιά και νέα, καινοτόμα φάρμακα. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΟΠΥΥ στάθμισαν τρεις παράγοντες: α) τις διαγνωστικές δυνατότητες κάθε μηχανήματος, β) το κόστος κτήσης και συντήρησης των μηχανημάτων και γ) τη διασπορά τους σε κάθε περιοχή.

Η αξιολόγηση των τομογράφων σχετίζεται πρωτίστως με τη διαγνωστική τους δυνατότητα. Για παράδειγμα, όσο πιο πολλές τομές έχει ένας αξονικός τομογράφος τόσο καλύτερο αποτέλεσμα δίνει στη διάγνωση ενός μεταστατικού καρκίνου. Οσο πιο μεγάλη ένταση μαγνητικού πεδίου, δηλαδή Tesla, έχει ένας μαγνητικός τομογράφος τόσο πιο ακριβής είναι η διάγνωση ενός καρκίνου. Οι σύγχρονοι μαγνητικοί τομογράφοι συστήνονται από τους οικολόγους για τις εξετάσεις σε περιστατικά όγκων εγκεφάλου, ήπατος, οστών, μαστού κ.ά. Σήμερα το ποσοστό των 1,5Τ μαγνητικών τομογράφων (που θεωρούνται παλαιοί) στην Ελλάδα υπερβαίνει το 70%, ενώ υπάρχουν λιγότεροι μαγνητικοί τομογράφοι 3Τ καθώς και πάνω από 3Τ που αποτελούν μηχανήματα υψηλής διαγνωστικής δυνατότητας.

Η εισήγηση της αρμόδιας διεύθυνσης του ΕΟΠΥΥ

Προκειμένου να ακολουθηθούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα στην αποζημίωση των απεικονιστικών εξετάσεων η αρμόδια διεύθυνση του Οργανισμού προτείνει να συνδεθεί η κατηγοριοποίηση των τομογράφων με την τιμή αποζημίωσης των ιατρικών πράξεων και την επιβολή μέγιστου μηνιαίου αριθμού εξετάσεων (πλαφόν). Ωστόσο, η θεωρία της αρμόδιας διεύθυνσης απέχει πολύ από την πράξη, όπως αυτή διαμορφώθηκε τελικά διά χειρός του αντιπροέδρου του Οργανισμού. Αντί να εξορθολογιστεί το σύστημα αποζημίωσης των μαγνητικών και των αξονικών τομογραφιών με βάση την αξιολόγηση των μηχανημάτων και την κατάταξή τους, υιοθετείται ένα στρεβλό και τιμωρητικό σύστημα για τους παρόχους (που επενδύουν) και για τους ασφαλισμένους (που χρειάζονται και αναζητούν τις πιο σύγχρονες απεικονιστικές υπηρεσίες).

Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τους μαγνητικούς τομογράφους, η απόφαση του αντιπροέδρου ορίζει τα εξής: εξετάσεις που γίνονται σε μηχανήματα έως και 0,5Τ αποζημιώνονται με 95 ευρώ (από 110,7 ευρώ που είναι σήμερα) και υπάρχει πλαφόν 400 εξετάσεων τον μήνα. Για όλους τους μαγνητικούς τομογράφους άνω των 0,6Τ το πλαφόν των εξετάσεων είναι ίδιο, 500 τον μήνα, ανεξάρτητα από το απεικονιστικό μηχάνημα!

Και όσο αυξάνεται η ένταση μαγνητικού πεδίου, που σημαίνει ότι αυξάνονται οι διαγνωστικές δυνατότητες του μηχανήματος, η τιμή αποζημίωσης μένει σταθερή: από 3Τ και πάνω η προτεινόμενη τιμή αποζημίωσης είναι 145 ευρώ έναντι 147,6 ευρώ που αποζημιώνονται σήμερα και με όριο πάλι τις 500 εξετάσεις τον μήνα.

Το πλαφόν των 500 εξετάσεων τον μήνα προτείνεται τόσο για μικρά διαγνωστικά κέντρα που διαθέτουν έναν -και πιθανόν- παλαιό μαγνητικό τομογράφο όσο και για τα μεγάλα διαγνωστικά κέντρα που έχουν επενδύσει σε σύγχρονο ιατρικό εξοπλισμό και διαθέτουν περισσότερα μηχανήματα. Αυτά τα διαγνωστικά κέντρα «τιμωρούνται» ακόμη περισσότερο, καθώς προτείνεται όσα διαθέτουν περισσότερους του ενός μαγνητικούς τομογράφους να πραγματοποιούν λιγότερες εξετάσεις τον μήνα!

Για παράδειγμα, ο ΕΟΠΥΥ σε ένα διαγνωστικό κέντρο με μαγνητικό παλαιάς τεχνολογίας 1,4Τ αποζημιώνει έως 400 εξετάσεις τον μήνα για κάθε μηχάνημα τέτοιου τύπου. Στην περίπτωση, όμως, που ο πάροχος διαθέτει μαγνητικό τομογράφο από 3Τ και πάνω, το όριο είναι 500 εξετάσεις τον μήνα. Εάν διαθέτει και άλλα μηχανήματα το όριο των μαγνητικών εξετάσεων μειώνεται κατακόρυφα: 60 εξετάσεις τον μήνα για καθένα από τα άλλα μηχανήματα - και μάλιστα ανεξαρτήτως της διαγνωστικής δυνατότητας που έχουν.

Ανάλογο -στρεβλό- πεδίο διαμορφώνεται και στις αξονικές τομογραφίες. Ολοι οι αξονικοί τομογράφοι, από μία τομή έως 128 τομές και άνω, υπόκεινται στο ίδιο πλαφόν των 600 εξετάσεων τον μήνα. Οταν υπάρχουν περισσότεροι από ένας αξονικοί τομογράφοι σε ένα διαγνωστικό κέντρο, τότε μόνο ο πρώτος μπορεί να διενεργεί -και να αποζημιώνει ο ΕΟΠΥΥ- τις 600 αξονικές. Καθένα από τα άλλα μηχανήματα έχει πλαφόν 60 εξετάσεις τον μήνα, δηλαδή το 10% του μηνιαίου πλαφόν.

Ωστόσο ο μεγάλος χαμένος είναι ο ασφαλισμένος του ΕΟΠΥΥ, καθώς τα μηνιαία όρια εξετάσεων που βάζει η απόφαση δεν του δίνουν τη δυνατότητα να επιλέξει τομογράφο με κριτήρια τα Τ ή τον αριθμό των τομών, αλλά με βάση τα πλαφόν που θα είναι ανοιχτά κάθε μήνα εφόσον θέλει να πληρώσει μόνο τη συμμετοχή του. Εκτός πλαφόν οι σύγχρονοι τομογράφοι θα είναι διαθέσιμοι αρκεί κανείς να πληρώνει εξ ολοκλήρου την εξέταση από την τσέπη του.