«Κόλαφος» η εισαγγελέας για τη Μάνδρα: Δεν φταίνε οι πλημμύρες, αλλά το ότι δεν έγιναν έργα!

«Κόλαφο» για τους εκπροσώπους της Περιφέρειας Αττικής, τους αρμόδιους των δασαρχείων Αιγάλεω και Μεγάρων, την δήμαρχο Μάνδρας-Ειδυλλίας κ.ά, αποτελεί η εισαγγελική διάταξη για τις φονικές πλημμύρες στη Μάνδρα, το 2017, κατά τις οποίες έχασαν τη ζωή τους 25 άτομα.

Μέσα σε 66 σελίδες, η εισαγγελέας Σωτηρία Παπαγεωργακοπούλου, η οποία διενήργησε τη σχετική έρευνα και άσκησε ποινικές διώξεις για την υπόθεση, περιγράφει καρέ-καρέ τι (δεν) έπραξαν οι αρμόδιοι, ώστε το συγκεκριμένο γεγονός να μην είχε τόσο καταστροφικά αποτελέσματα.

Είναι, δε, χαρακτηριστικό πως η εισαγγελέας επισημαίνει στη διάταξή της ότι «ο χαρακτηρισμός του φαινομένου», δηλαδή των έντονων βροχοπτώσεων που έπληξαν τη Δυτική Αττική στις 15 Νοεμβρίου του 2017, «ως θεομηνία, δεν δικαιολογεί κατ' ουδένα τρόπο την έλλειψη αντιπλημμυρικών έργων»!

Αξίζει να σημειωθεί πως αντίστοιχη επισήμανση είχαν κάνει στη διάταξή τους και οι εισαγγελείς που είχαν ερευνήσει την πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική με τους 100 νεκρούς, σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως, ακόμη και αν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη πυρκαγιά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που την κατέστησαν στην εξέλιξή της καταστροφική, είναι βέβαιο ότι η ίδια κατάσταση θα επικρατούσε και σε πιο απλά συμβάντα.

Η εισαγγελέας αφιερώνει πολλές σελίδες στην έλλειψη αντιπλημμυρικών έργων από την πλευρά της Περιφέρειας και περιγράφει ένα απίστευτο σκηνικό γραφειοκρατίας και ανταλλαγής εγγράφων μεταξύ της περιφερειάρχη Αττικής Ρένας Δούρου και του Δασαρχείου Αιγάλεω, με αντικείμενο αντιπλημμυρικά έργα, που όμως δεν έγιναν ποτέ! Μάλιστα, όπως αναφέρει η εισαγγελέας, η κυρία Δούρου έστειλε αίτημα προς το αρμόδιο Δασαρχείο να συντάξει έκθεση για τον χαρακτήρα περιοχής που επρόκειτο να κατασκευαστεί αντιπλημμυρικό έργο, τρεις μήνες μετά την φονική πλημμύρα.

Αναφέρει χαρακτηριστικά η εισαγγελέας στη διάταξή της: «Η Περιφέρεια Αττικής όφειλε (...) να υποβάλλει σχετικό αίτημα, με όλα τα απαιτούμενα για την απόδειξη του δικαιώματος της ιδιοκτησίας έγγραφα και διαγράμματα, για σύνταξη της έκθεσης του οικείου Δασαρχείου περί ύπαρξης ή μη δικαιωμάτων του Δημοσίου, στην απαλλοτριωμένη έκταση, οπότε και το Δασαρχείο όφειλε το αργότερο εντός 60 ημερών να προβεί στην έκδοση πράξεως χαρακτηρισμού της έκτασης επέμβασης του επίμαχου έργου, ως προς το δασικό ή μη χαρακτήρα της...».

Πλην όμως, όπως σημειώνει η εισαγγελέας, «τέτοιο αίτημα της Περιφέρειας Αττικής για σύνταξη της έκθεσης αυτής περιήλθε στο Δασαρχείο την 13/2/2018 ήτοι μετά την εκδήλωση της πλημμύρας στις 15/11/2017».

Στο έγγραφό της, η εισαγγελέας κάνει λόγο για πλήρη ανυπαρξία αντιπλημμυρικών έργων στην πληγείσα περιοχή, αναλύοντας λεπτομερώς τις πράξεις και τις παραλείψεις της Περιφέρειας Αττικής, των Δήμων και των Δασαρχείων της περιοχής.

Μεταξύ άλλων, επισημαίνει στη διάταξή της: «Συνοψίζοντας, στη συγκεκριμένη περιοχή όπου εκδηλώθηκε η πλημμύρα ήτοι στην περιοχή Μάνδρας - Ειδυλλίας - Νέας Περάμου - Ελευσίνας δεν είχε γίνει κανένα έργο αντιπλημμυρικής προστασίας από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Αττικής, μολονότι υπήρχαν ώριμες μελέτες, εγκεκριμένες πιστώσεις και κατεπείγον εκτέλεσης των έργων με δεδομένο ότι και κατά το παρελθόν είχαν συμβεί παρόμοια φαινόμενα και ιδίως τα έτη 2014-2015 και η περιοχή όφειλε να καταταγεί στη λίστα προτεραιότητας όσον αφορά την ανάγκη αντιπλημμυρικής προστασίας».

Ο χαρακτηρισμός ως θεομηνία

Η εισαγγελική λειτουργός αναφέρεται όμως και στον χαρακτηρισμό του φαινομένου ως «θεομηνία», για να σημειώσει πως η άποψη αυτή «δεν δικαιολογεί κατ' ουδένα τρόπο την έλλειψη αντιπλημμυρικών έργων και έργων ορεινής υδρονομίας, τα οποία θα μείωναν σημαντικά τις αρνητικές συνέπειες της παντελούς ελλείψεώς τους και θα καθιστούσαν την κατάσταση περισσότερο ελέγξιμη».

Αντίθετα, σύμφωνα με την εισαγγελική διάταξη «η ωριμότητα της οριστικής μελέτης των αντιπλημμυρικών έργων και η ολοκλήρωσή τους θα επιδρούσε αποτελεσματικά στην πρόληψη και προστασία της πόλεως της Μάνδρας από την πλημμύρα, ενώ η καθυστέρηση που προέκυψε στη δημοπράτηση των εργασιών με υπαιτιότητα των εμπλεκομένων υπηρεσιών ήταν κρίσιμος παράγοντας για την αντιμετώπιση της πλημμύρας με την ταχύτατη ολοκλήρωση των αντιπλημμυρικών έργων».

Ακόμη, σύμφωνα με την εισαγγελική διάταξη, ένας κρίσιμος παράγοντας που έπαιξε ρόλο στην τεράστια καταστροφή ήταν οι αυθαίρετες παρεμβάσεις εντός της κοίτης των ρεμάτων και η ανεπάρκεια των υφιστάμενων τεχνικών έργων. Ανεπάρκεια, που όπως αναφέρει η εισαγγελέας, οφείλεται είτε στην κατασκευή των έργων είτε στο μη καθαρισμό και συντήρησή τους από τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες.

Ακόμη, στη διάταξη γίνεται αναφορά στη μη καταγραφή των αυθαιρέτων από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων. «Αναφορικά με τις παραλείψεις επί των πολεοδομικών θεμάτων η Υ.ΔΟΜ (υπηρεσία δόμησης) των εμπλεκομένων δήμων δεν είχε ενεργοποιηθεί ως προς την καταγραφή των αυθαιρέτων κατασκευών μετά το προηγηθέν πλημμυρικό φαινόμενο του 2015, αλλά και ούτε οι αρμόδιοι φορείς προστασίας και αστυνόμευσης, δεδομένου ότι δεν διαπιστώθηκε να έχει γίνει εκ μέρους τους κάποια σχετική ενέργεια για τον εντοπισμό και την καταγραφή αυθαίρετων κατασκευών κατά μήκος των ρεμάτων» σημειώνει χαρακτηριστικά η εισαγγελέας.

Ο Δήμος Μάνδρας

Σε ό,τι αφορά τις ευθύνες του Δήμου Μάνδρας, η εισαγγελέας υπογραμμίζει: «Επιπλέον, ο Δήμος Μάνδρας χρησιμοποιούσε ως αμαξοστάσιο γήπεδο που φέρεται να είχε επιχωματωθεί στο απώτερο παρελθόν από την επιχείρηση Σκαλιστήρη. Με διαχρόνικες επιχώσεις μειώθηκε το εύρος της κοίτης του ρέματος «Σούρες» που διέρχεται από αμαξοστάσιο και με την ανάσχεση των υδάτων που αυτή προκάλεσε, συνέβαλε στην υπερχείλιση των υδάτων και την κατάκλιση των παραρεμάτιων περιοχών».

Ακόμη, κατά τη διάταξη, «ο Δήμος Μάνδρας φέρεται να κατασκεύασε χωρίς άδεια οικοδομής γήπεδο στην περιοχή και μάλιστα τμήμα των αποδυτηρίων αυτού εντός της υφιστάμενης κοίτης του ρέματος». Όπως σημειώνει η εισαγγελέας, «η δε Πολεοδομία Ελευσίνας και η Διεύθυνση Πολεοδομίας Αιγάλεω εξέδωσαν τις με αριθμό 658\1991 και 3742\80 άδειες οικοδομής αντίστοιχα οι οποίες ανακλήθηκαν λόγω υποβολής ψευδών στοιχείων».

Τέλος, σύμφωνα με τη διάταξη, «τα πλημμυρικά ύδατα που είχαν περιοριστεί εντός της κοίτης του χειμάρρου Σούρες» κατά τη ροή τους συνάντησαν κατασκευές όπως βιομηχανικά κτήρια, το αμαξοστάσιο Δήμου Μάνδρας κ.ά. «με συνέπεια να εκτραπούν και να κατακλύσουν την περιοχή βόρεια - βορειοανατολικά της πόλεως της Μάνδρας».