Πώς οι ευέλικτες μορφές εργασίας... «κουκουλώνουν» την ανεργία

Η κάμψη της μείωσης της ανεργίας αποτυπώνεται στα πρόσφατα στατιστικά στοιχεία του ΟΑΕΔ και της ΕΛΣΤΑΤ τα οποία σημειωτέον εμφανίζουν μεγάλη απόκλιση μεταξύ τους κατά 250.000 άτομα.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας τον Ιανουάριο του 2019 ανήλθε σε 18,5% έναντι του αναθεωρημένου προς τα άνω 18,4% τον Δεκέμβριο του 2018 και του 20,6% τον Ιανουάριο του 2018. Οι άνεργοι ανήλθαν σε 872.678 άτομα.

Την ίδια ώρα οι εγγεγραμμένοι άνεργοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ ανέρχονται σε 1.127.089 (957.532 που αναζητούν εργασία + 169.557 που δεν αναζητούν εργασία)

Αξίζει να επισημάνουμε ότι τον επόμενο μήνα το Φεβρουάριο, οι άνεργοι μειώθηκαν κατά 7.000 άτομα. Ωστόσο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2018 καταγράφεται αύξηση κατά 50.700 άτομα. Τα ποσοστά απασχόλησης αναμένεται να ενισχυθούν τον επόμενο μήνα που αρχίζει η τουριστική σεζόν.

Όμως γιατί εμφανίζεται αυτή η αναντιστοιχία;

«Η μεθοδολογία της ΕΛΣΤΑΤ είναι υπεύθυνη για αυτή την απόκλιση - μας εξηγεί ο υποψήφιος διδάκτορας του Παντείου κ. Βασίλειος Μπέτσης - καθώς ακόμα και μία ώρα το μήνα να έχει δουλέψει ο ερωτώμενος του στατιστικού δείγματος, θα καταχωρηθεί στους έχοντες εργασία. Αλλά και ο ΟΑΕΔ, να θυμίσουμε, μέχρι πρότινος, έβγαζε «εκτός» τους ανέργους που παρακολουθούσαν προγράμματα κατάρτισης.»

Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που ακολουθεί του κανόνες της Eurostat η ανεργία στην Ελλάδα υποχώρησε στο 18,5% , δηλαδή περίπου δέκα ποσοστιαίες μονάδες από το ανώτατο 27,7% του 2013.

Πρόκειται για πραγματική μείωση για την οποία πανηγυρίζει το υπουργείο εργασίας η οι ευέλικτες μορφές εργασίας που κυριαρχούν στην αγορά (54% σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗ) «κουκουλώνουν» την ανεργία;

Το σίγουρο είναι ότι στη μείωση της επίσημης ανεργίας συντέλεσε ένας συνδυασμός παραγόντων που λίγο σχετίζονται με τη δημιουργία διατηρήσιμων θέσεων εργασίας.

Σύμφωνα με της εκτιμήσεις του ΙΝΕ/ ΓΣΕΕ, η πραγματική ανεργία κινείται σε υψηλότερο ποσοστό κατά 1,5% από το επίσημο ποσοστό αν προσμετρήσει κανείς και τη γκρίζα ζώνη των ανθρώπων που εξασφαλίζουν κάποια μεροκάματα η δουλεύουν λίγες ώρες το μήνα.

Πρόκειται για απασχολούμενους σε προσωρινές δουλειές οι οποίοι δεν καταφέρνουν να συγκεντρώσουν ούτε 50 ένσημα ετησίως προκειμένου να αποκτήσουν ασφαλιστική ικανότητα και πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Η πτώση του ποσοστού ανεργίας, σύμφωνα με τους ερευνητές οφείλεται στους εξής παράγοντες:

- Σημειώθηκε μεταβολή του εργατικού δυναμικού. Δηλαδή, περιορίστηκε ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός της χώρας και επομένως ο πληθυσμός που αναζητεί εργασία εξαιτίας των μαζικών συνταξιοδοτήσεων των τελευταίων ετών, της απογοήτευσης των μακροχρόνια ανέργων οι οποίοι παραιτήθηκαν από την προσπάθεια εύρεσης εργασίας και του brain drain.

- Επιπλέον η μείωση της αδήλωτης εργασίας, λόγω των τσουχτερών προστίμων και της υποχρεωτικής δήλωσης στο σύστημα Εργάνη, εμφάνισε ως νεοπροσλαμβανόμενους, «αόρατους» μέχρι χθες εργαζόμενους με καθεστώς μαύρης εργασίας.

- Τα προγράμματα απασχόλησης και ειδικά η κοινωφελής εργασία, ανακυκλώνει την ανεργία δίνοντας προσωρινή ανακούφιση στους ανέργους χωρίς να αποτελεί μόνιμη λύση.

Ποιες είναι οι εκτιμήσεις για το μέλλον;

Στην έκθεση του ΙΝΕ για την ελληνική οικονομία 2018 σημειώνεται ότι «Ο ρυθμός υποχώρησης της ανεργίας αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για μείωσή του κάτω από το 10% στα μέσα της δεκαετίας του 2020. Αξιοσημείωτη είναι η εκτίμηση ότι, αν υποθέσουμε ότι θα υπάρξει σταθερός ρυθμός μεγέθυνσης 2% για τα επόμενα χρόνια, το ΑΕΠ θα επιστρέψει στο επίπεδο του 2007 έπειτα από 14 έτη, δηλαδή το 2032.»