Ευρωπαϊκό Συνέδριο Εκδόσεων: Η Ελλάδα στις χώρες που περιορίζουν την ελευθερία του Τύπου

Μπορεί να μας είναι γνωστή η αντιμετώπιση που επιφυλάσσει η κυβέρνηση στους δημοσιογράφους που της ασκούν κριτική (με πρώτο και καλύτερο τον αναπληρωτή υπουργό Υγείας Πάυλο Πολάκη), ωστόσο δεν περιμένει κανείς να ακούσει ακόμα και σε Ευρωπαϊκό Συνέδριο Εκδόσεων να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση στη χώρα μας και τον τρόπο που οι πολιτικοί μας αντιμετωπίζουν τους δημοσιογράφους.

Κι όμως, στα European Publishing Awards που διεξήχθησαν στη Βιέννη 12-14 Μαΐου, και στα οποία απονεμήθηκαν και τα βραβεία εκδόσεων σε δημοσιογράφους, έντυπα και site η Ελλάδα συμμετείχε, όχι με κάποια διάκριση αλλά ως αρνητικό παράδειγμα!

Πολλοί από τους ομιλητές του συνεδρίου, ακόμα και ο ίδιος ο Αυστριακός καγκελάριος, ο οποίος είναι γνωστός για τις ακροδεξιές θέσεις του, εστίασαν στο πώς οι πολιτικοί στρέφονται κατά των δημοσιογράφων λαβώνοντας την ελευθερία του Τύπου.

Ήταν ο διευθύνων σύμβουλος του γερμανικού media group Hubert Burda Media, Philipp Welte όμως που δεν θέλησε να μείνει μόνο σε γενικόλογες διαπιστώσεις, αλλά μίλησε συγκεκριμένα για τις χώρες στις οποίες υπάρχει πρόβλημα και οι κυβερνήσεις στρέφονται κατά της δημοσιογραφίας.

Ουγγαρία, Ελλάδα, Ιταλία, Πολωνία: αυτές τις τέσσερις χώρες χρησιμοποίησε ως παραδείγματα προς αποφυγή. Είπε συγκεκριμένα: «Η ελευθερία του Τύπου όλο και περισσότερο απειλείται. Οι δημοσιογράφοι και η δουλειά τους περιορίζονται. Μερικές φορές  φοβούνται για τις ζωές τους, αν θέλουν να κάνουν τη δουλειά τους… Στη μέση της δημοκρατικής Ευρώπης η ελευθερία των media είναι όλο και λιγότερο κάτι το νορμάλ. Ουγγαρία, Ελλάδα, Ιταλία, Πολωνία είναι χώρες όπου η δουλειά των δημοσιογράφων και των media περιορίζεται». Ο κ. Welte υπογράμμισε πόσο επικίνδυνο μπορεί να γίνει όταν οι πολιτικοί αμφισβητούν συνεχώς τα media: «Η αξιοπιστία του παραδοσιακού Τύπου αμφισβητείται. Δείτε στις ΗΠΑ τι έγινε. Τι κι αν υπάρχει κατοχυρωμένη στο Σύνταγμα, ο ίδιος τους ο πρόεδρος δείχνει τρομερή επιθετικότητα. Δεν είναι μόνο στις ΗΠΑ και αλλού το ζούμε αυτό, ο Τύπος οφείλει να υπερασπιστεί τον ρόλο του. Να το εξηγήσουμε στους πολιτικούς τι σημαίνει αν εξαφανιστούν οι εκδότες, πρέπει να υπάρχει δικαιοσύνη απέναντί μας». 

Ο Welte περιέγραψε πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η κατάσταση και δήλωσε ότι δεν είναι αισιόδοξος για το μέλλον επειδή «η ελεύθερη δημοσιογραφία απειλείται συνεχώς» υπογραμμίζοντας παράλληλα την επικινδυνότητα του παράγοντα social media: «Οι εκδότες θέλουμε υψηλής ποιότητας περιεχόμενο. Στα social media όμως υπάρχει πολύ κατευθυνόμενο υλικό, ο κόσμος χάνεται και χάνει την αλήθεια, άγεται και φέρεται. Το 30% στη Γερμανία ενημερώνεται από τα social media και όλοι ξέρουμε ειδικά στο Facebook τι γίνεται με τα fake news, βλέπουμε πόσα interactions έχουν εντελώς ψεύτικες ειδήσεις. Το Facebook και οι άλλες εταιρείες αυτού του είδους αρνούνται κάθε ευθύνη για το περιεχόμενο, ενώ εμείς οι εκδότες την παίρνουμε. Ξέρουμε να παίρνουμε την ευθύνη για όσα εκδίδουμε! Ο Τύπος επίσης διώκεται και οικονομικά. Οι μεγάλες εταιρείες από ΗΠΑ χρησιμοποιούν το περιεχόμενό μας για να βγάζουν εκείνες λεφτά. Τα δικά μας έσοδα από διαφημίσεις πέφτουν, ενώ εκείνων ανεβαίνουν, πουλώντας μάλιστα το δικό μας περιεχόμενο!».

Παρών στο συνέδριο, στο οποίο συμμετείχαν 500 δημοσιογράφοι από 35 χώρες του κόσμου, ήταν και ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, ο οποίος μίλησε περί ελευθερίας του λόγου καταθέτοντας και την προσωπική του εμπειρία.

«Η σχέση των media και της πολιτικής δεν είμαι μία εύκολη σχέση. Χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο, αλλά είμαστε και σε σύγκρουση. Δεν είναι τυχαίο ότι μερικές φορές βλέπεις κάποιους δημοσιογράφους περισσότερο και από μέλη της οικογένειάς σου. Η ελευθερία του Τύπου είναι κομβική και το καταλαβαίνεις αν δεις την κατάσταση που επικρατεί σε άλλες χώρες. Σε όλα μου τα ταξίδια διαπίστωσα το εξής: Όπου υπήρχε ελευθερία του Τύπου, υπήρχε δημοκρατία. Όπου έλειπε η ελευθερία του Τύπου, η δημοκρατία δεν λειτουργούσε. Και μην υποτιμάμε ποτέ το θάρρος των ανθρώπων που υπερασπίζονται όλα αυτά, καμία φορά ρισκάρουν πολλά. Στην Αυστρία, και αριστερά και δεξιά έχουν γίνει λάθη. Ως πολιτικός έχω να σας πω ότι σχετικά με τα media, μπαίνεις στον πειρασμό, ειδικά όταν νιώθεις ότι αδικείσαι, ενώ λόγω social media αυτός ο πειρασμός είναι ακόμα μεγαλύτερος. Κι όμως, δεν πρέπει να αφήνεις να υπερισχύουν τα δικά σου συναισθήματα αλλά να καταλάβεις ότι η ελευθερία του Τύπου είναι πάνω από σένα και είναι πιο σημαντική. Οι προκλήσεις που υπάρχουν είναι πολλές, η τεχνολογία αλλάζει τον τρόπο που επικοινωνούμε καθώς υπάρχει πλέον η δυνατότητα να προσεγγίσεις τεράστια κοινά απευθείας, χωρίς μεσολάβηση.

Είμαι νέος αλλά νομίζω ότι δημιουργώ τις εξελίξεις εδώ στην Αυστρία. Ο τόνος του πολιτικού ντιμπέιτ γίνεται πιο σκληρός, υπάρχει θυμός, απαξίωση, τρολς, ένταση. Είναι μεγάλο πρόβλημα αυτό, πρέπει να σώσουμε τον πολιτικό πολιτισμό. Καθόμαστε στην ίδια πλευρά της βάρκας με τα media και πρέπει να φερόμαστε μεταξύ μας με πολιτισμό. Αλλάζει ο ρόλος των media στον πολιτικό λόγο. Παλιά στόχος ήταν να υπάρχει ενημέρωση παντού, για παράδειγμα και στα απομακρυσμένα χωριά. Σήμερα όλοι έχουν πρόσβαση στην πληροφορία με το κινητό τους, τώρα πρέπει να εστιάσουμε στην ποιότητα και στα γεγονότα και να διαφυλάξουμε ότι θα ακούγονται και οι διαφορετικές γνώμες. Έχουμε τεράστια ευθύνη προς αυτή την κατεύθυνση εμείς οι πολιτικοί».