Fitch: Σήμα εμπιστοσύνης για το πρωτογενές πλεόνασμα -Στάση αναμονής έως ότου εφαρμοστούν οι κυβερνητικές εξαγγελίες

Θετικά σχόλια για τις εξαγγελίες της νέας κυβέρνησης και σήμα εμπιστοσύνης για την ικανότητά της να πετύχει τους δημοσιονομικούς στόχους περιλάμβανε η χθεσινή έκθεση του οίκου Fitch για την Ελλάδα, ο οποίος διατήρησε ωστόσο αμετάβλητη την αξιολόγησή του για τη χώρα μας («ΒΒ-» με σταθερές προοπτικές), περιμένοντας από την κυβέρνηση να μετουσιώσει τις εξαγγελίες σε πράξεις.

Παράλληλα, χαρακτηρίζει σημαντική πρόκληση την επανεξισορρόπηση του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής, θεωρώντας πως το υφιστάμενο μείγμα πολιτικής «ενδέχεται να μην είναι διατηρήσιμο μεσοπρόθεσμα», καθώς η δημοσιονομική προσαρμογή από το 2016 έχει βασιστεί κυρίως στα φορολογικά έσοδα και στην υποεκτέλεση των δαπανών.

 Τόσο η ανάλυση της Fitch όσο και η προ δεκαημέρου έκθεση της Moody’s για τη χώρα μας έδειξαν πως δύο είναι τα κλειδιά που θα ανοίξουν την πόρτα της αναβάθμισης από τους οίκους αξιολόγησης: η επιτάχυνση της ανάπτυξης και η ενίσχυση των τραπεζών μέσω της δραστικής μείωσης των «κόκκινων» δανείων.

 Η ατζέντα της κυβέρνησης στήριγμα για την ανάκαμψη

Οι πρώτες εξαγγελίες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και η μεταρρυθμιστική, φιλοεπενδυτική και αναπτυξιακή στόχευσή του απέσπασαν επαινετικές αναφορές από τους δύο οίκους. Επίσης η Fitch εκτίμησε χθες ότι το 2019 θα επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, ενώ το 2020 το πρωτογενές πλεόνασμα θα ανέλθει στο 3,4%, δηλαδή μια ανάσα κάτω από τον στόχο. Εντούτοις, διευκρίνισε ότι θα αποτιμήσει αναλυτικά τον Σεπτέμβριο, μετά την παρουσίαση του προσχεδίου προϋπολογισμού του 2020, τις φοροελαφρύνσεις που σχεδιάζει η κυβέρνηση (σταδιακή μείωση του φόρου εισοδήματος των επιχειρήσεων στο 20% από το 28%, μείωση του χαμηλότερου συντελεστή φόρου εισοδήματος στο 9% από το 22%, αναστολή του φόρου υπεραξίας στις πωλήσεις ακινήτων, αναστολή του ΦΠΑ στην κατασκευαστική δραστηριότητα κ.ά.) και άρα θα επανεξετάσει την πρόβλεψή της για την προσεχή χρονιά.

 Στην έκθεσή της η Fitch αποτιμά θετικά τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου («η έλευση μιας αυτοδύναμης μονοκομματικής κυβέρνησης αναμένεται να βοηθήσει να εδραιωθεί η βελτίωση της πολιτικής σταθερότητας που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια», σχολιάζει χαρακτηριστικά) και εκτιμά ότι η ατζέντα της νέας κυβέρνησης θα μπορούσε να στηρίξει περαιτέρω την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας. Ωστόσο, αναφέρει ότι είναι πολύ νωρίς να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης και η εφαρμογή των πολιτικών της. Αυτός είναι προφανώς και ο λόγος που η Fitch επέλεξε να επιβεβαιώσει την αξιολόγησή της για τη χώρα μας, αντί να αναβαθμίσει τις προοπτικές από σταθερές σε θετικές, όπως εκτιμούσαν πολλοί αναλυτές.

 
«Κούρεμα» της εκτίμησης για τη φετινή ανάπτυξη στο 1,9%

Η χαμηλή μεσοπρόθεσμη αναπτυξιακή προοπτική που διαφαίνεται τώρα και το πολύ υψηλό απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελούν τις δύο μεγάλες αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας. Μάλιστα, η Fitch αναθεώρησε επί τα χείρω την εκτίμησή της για τη φετινή πορεία του ΑΕΠ, προβλέποντας πλέον ανάπτυξη 1,9% αντί για 2,3% επειδή το 1ο τρίμηνο του έτους έκλεισε με ισχνή ανάπτυξη 1,3%. Για το 2020 περιμένει ανάπτυξη 2,2% και για το 2021 αύξηση του ΑΕΠ κατά 2%.

 Τα «κόκκινα» δάνεια και το χρέος

Όσον αφορά στα «κόκκινα» δάνεια, ο οίκος θεωρεί πως η οικονομική ανάκαμψη, η σταδιακή ανάκαμψη των τιμών των ακινήτων, οι πωλήσεις των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs), η πιο εκτεταμένη χρήση των ηλεκτρονικών δημοπρασιών και σε μικρότερο βαθμό ο εξωδικαστικός μηχανισμός αναμένεται να βοηθήσουν τις τράπεζες να πετύχουν τους νέους στόχους που υπέβαλαν στον SSM για το 2021. Αναφέρει επίσης πως τα σχέδια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις τράπεζες να μειώσουν τα NPEs γρηγορότερα, όμως υπάρχει ακόμα αβεβαιότητα γύρω από το χρονοδιάγραμμα, τη συμμόρφωση με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις και τη χρήση τέτοιων προγραμμάτων από τις τράπεζες.

 Ειδική περίπτωση αποτελεί το δυσθεώρητο δημόσιο χρέος, το οποίο παραμένει εξαιρετικά υψηλό ως ποσοστό του ΑΕΠ αλλά η εξυπηρέτησή του δεν προβλέπεται να δημιουργήσει προβλήματα τουλάχιστον έως το 2032.

 
Θετικές αναφορές

 Οι αναλυτές της Fitch σημείωσαν στη χθεσινή έκθεσή τους τα ακόλουθα θετικά σημεία για την Ελλάδα:

-       Το κατά κεφαλήν εισόδημα ξεπερνά το μέσο επίπεδο των χωρών με αξιολόγηση «BB» και «BBB».

-       Το δημόσιο χρέος είναι πολύ υψηλό (181,1% του ΑΕΠ το 2018, που προβλέπεται να μειωθεί στο 161% έως το 2021), αλλά το προφίλ του είναι εξαιρετικά ευνοϊκό και τα ρευστά διαθέσιμα της Ελλάδας είναι υψηλά, φτάνοντας τα 26,8 δισ. ευρώ (14% του ΑΕΠ) τον Δεκέμβριο του 2018. Έτσι, η Ελλάδα θα χρηματοδοτείται πλήρως έως το 2022-2023.

-       Η δημοσιονομική απόδοση της τελευταίας τριετίας ξεπερνά αυτή άλλων χωρών με αξιολόγηση «ΒΒ».

-       Οι δείκτες διακυβέρνησης είναι σημαντικά ισχυρότεροι σε σχέση με αυτούς άλλων χωρών που βρίσκονται κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.

-       Η απόδοση των ελληνικών ομολόγων έχει συρρικνωθεί.

-       Ο δείκτης οικονομικού κλίματος εκτοξεύτηκε σε υψηλό 11 ετών τον Ιούλιο.

-       Η ανεργία συρρικνώνεται με σταθερό ρυθμό.

 Επιπλέον, η Fitch καλωσορίζει την προτεραιότητα που δηλώνει αποφασισμένη να δώσει η νέα κυβέρνηση στις ιδιωτικοποιήσεις και στην αντιμετώπιση των θεμάτων ποιότητας του ενεργητικού του τραπεζικού τομέα. Χαρακτηρίζει θετική εξέλιξη, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταχύτερη εφαρμογή των αναγκαίων παρεμβάσεων, το γεγονός ότι οι πολιτικές του τραπεζικού τομέα εποπτεύονται πλέον αποκλειστικά από το υπουργείο Οικονομικών (σε αντίθεση με την προηγούμενη κοινή ευθύνη των Υπουργείων Οικονομίας και Δικαιοσύνης) και οι ιδιωτικοποιήσεις εποπτεύονται από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

 Η επόμενη προγραμματισμένη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας είναι στις 23 Αυγούστου από τον οίκο Moody’s. Υπενθυμίζεται πως η Ελλάδα απέχει 3 σκαλοπάτια από την επενδυτική βαθμίδα στην κλίμακα της Fitch και της DBRS (BB low με σταθερές προοπτικές), ενώ η απόσταση φθάνει τα 4 σκαλοπάτια στην κλίμακα των οίκων Standard & Poor's (B+ με θετικές προοπτικές) και Moody's (Β1 με σταθερές προοπτικές)