Κτήριο του Τσίλερ το «Τοσίτσειο» Σχολείο που ήταν υπό κατάληψη

Ξεχωριστό αποτύπωμα στη νεότερη αρχιτεκτονική ιστορία της Ελλάδας έχει αφήσει το «Τοσίτσειο» Σχολείο, στη συμβολή των οδών Σουρμελή – Αχαρνών και Μάγερ, που τελούσε υπό κατάληψη και εκκένωσαν σήμερα το πρωί οι αστυνομικές δυνάμεις, απομακρύνοντας τους 179 αλλοδαπούς που έμεναν εκεί.

Σχεδιασμένο από τον διάσημο αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλερ, μέχρι το 1933 το κτήριο ήταν το σπίτι του Γ. Αργυρόπουλου. Το 1937 μετατράπηκε σε σχολείο του Αρσακείου και ονομάστηκε «Τοσίτσειο» προς τιμήν της ευεργέτιδος Ελένης Τοσίτσα και στον πόλεμο του 1940 επιτάχθηκε για να στεγαστεί η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Μετά τον πόλεμο, το κτήριο λειτούργησε εκ νέου ως σχολείο, ενώ από το 1972 έως και το 2014, χρησιμοποιήθηκε ως σχολείο από το Δημόσιο.

Όπως αναφέρει το arsakeio.gr, το κτήριο κατασκευάστηκε σε τέσσερα επίπεδα, με συνολική επιφάνεια 1.460 τ.μ. και ανήκει στην Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία.

Πώς το σπίτι του Γ. Αργυρόπουλου κρίθηκε (σχεδόν) κατάλληλο για σχολείο


Μετά την εγκατάσταση των Σχολείων στο Αρσάκειο Ψυχικού το 1933, μεγάλος αριθμός μαθητριών παρέμεινε στο κεντρικό κτήριο. Επιθυμία τού Δ.Σ. τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας ήταν να μεταστεγασθούν τα Σχολεία από το κέντρο τής πόλεως, ώστε ολόκληρο το κτήριο να ενοικιασθεί στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Στο πλαίσιο αυτής τής προσπάθειας, επιτροπή επισκέφθηκε και εξέτασε πολλά κτήρια και κατέληξε να προτείνει στο Δ.Σ. την αγορά τής κτισμένης σε σχέδια τού Τσίλλερ οικίας τού Γ. Αργυρόπουλου στη γωνία των οδών Αχαρνών και Σουρμελή, την οποία δεν έκρινε ως απολύτως κατάλληλη, ήταν όμως καταλληλότερη από τις υπόλοιπες που προτάθηκαν.

Έτσι το Δ.Σ., με απόφαση τής 7ης Ιουνίου 1935, ήρθε σε συνεννόηση με τους κληρονόμους τού Γ. Αργυρόπουλου για την αγορά τής οικίας καθώς και οικοπέδου 2.591 τ.π. έναντι τού ποσού των 7. 500.000 δρχ. Το συμβόλαιο υπ’ αριθμ. 13330, που συνέταξε ο συμβολαιογράφος Αθηνών Κ. Δ. Γιαννίτσης, υπέγραψε εκ μέρους τής Φ.Ε. ο Πρόεδρος Κωνσταντίνος Κυριακός και οι κληρονόμοι τού Γ. Αργυρόπουλου Σοφία και Αλέξανδρος. Το Σχολείο που θα στεγαζόταν εκεί θα ονομαζόταν «Τοσίτσειο» προς τιμήν τής ευεργέτιδος Ελένης Τοσίτσα, που είχε κτίσει το πρώτο Τοσίτσειο Σχολείο για να στεγαστεί εκεί το Εξωτερικό Σχολείο τής Εταιρείας.

Το κτήριο τού Τοσιτσείου από τη δυτική πλευρά



Το 1937 τα επίσημα εγκαίνεια

Στις 6 Οκτωβρίου 1937 πραγματοποιήθηκαν τα επίσημα εγκαίνια στο προαύλιο με αγιασμό ενώπιον τού διδακτικού προσωπικού, των μαθητριών, γονέων και κηδεμόνων. Εκ μέρους τού Δ.Σ. ο Αχ. Κύρου, αφού μίλησε για τον στόχο τής ΦΕ και των Σχολείων της, το παρέδωσε στους διευθυντές των Σχολείων που θα στεγάζονταν εκεί. Ο γυμνασιάρχης Π. Λαλεχός ευχαρίστησε το Δ.Σ. και υποσχέθηκε εκ μέρους τού διδακτικού προσωπικού ότι θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες τους.

Στον πόλεμο χρησιμοποιήθηκε ως κτήριο της Πυροσβεστικής

Ο πόλεμος που ξέσπασε το 1940 έγινε αιτία το κτήριο να επιταχθεί για να στεγασθεί εκεί η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Τότε τα Σχολεία στεγάστηκαν σε ενοικιασμένα κτήρια, όπως αυτό τής οδού Ρεθύμνης και τής οδού Μαυρομιχάλη και Ακαδημίας. Όπως ακριβώς συνέβη και με το Αρσάκειο Ψυχικού έτσι και το Τοσίτσειο παρεδόθη στη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία λίγα χρόνια μετά τη λήξη τού πολέμου.

Και πάλι σχολείο μετά τον πόλεμο

Μετά τον πόλεμο το Σχολείο λειτούργησε κανονικά μέχρι το 1972. Πλήθος μαθητριών από όλα τα σημεία τής Αθήνας αποφοίτησαν από το Τοσίτσειο τής οδού Αχαρνών. Το επίπεδο τής εκπαίδευσης ήταν υψηλότατο, όπως σε όλα τα Σχολεία τής ΦΕ. Τη δεκαετία τού 1960 κατά μήκος τής οδού Σουρμελή κτίστηκε νέο κτήριο για να στεγάσει τις τάξεις τού Γυμνασίου.

Το 1968 μάλιστα προστέθηκε και 3ος όροφος (4 διδακτικές αίθουσες) σε σχέδια τού Χ. Πολυχρονόπουλου. Όσο ο αριθμός των μαθητριών ήταν μικρός το κτήριο ήταν λειτουργικό. Παρά τις προσπάθειες όμως ανακαίνισής του, πολύ γρήγορα ο θόρυβος, οι κακές συνθήκες στο κέντρο της Αθήνας αλλά και η αδυναμία επέκτασης τού Σχολείου δυσχέραναν πολύ τη σωστή λειτουργία του, με αποτέλεσμα το κτήριο να γίνεται όλο και πιο ακατάλληλο.

.


Από το 1972 μέχρι το 2014 λειτούργησε ως δημόσιο σχολείο


Έτσι το Δ.Σ. τής Φ.Ε. αποφάσισε την οικοδόμηση νέου Σχολείου σε οικόπεδο 200 στρεμμάτων που είχε αγοράσει η Εταιρεία με απόφαση τού Δ.Σ. στις 26 Νοεμβρίου 1926 σε περιοχή μεταξύ Εκάλης, Δροσιάς και Άνοιξης, το οποίο αποτελούσε τμήμα τού αγροκτήματος «Μπογιάτι», που ανήκε στους αδελφούς Λεωνίδα και Μαρή Εμπειρίκο. Εκεί το 1969 άρχισε να κτίζεται το νέο κτήριο που στέγασε τα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία από τον Σεπτέμβριο τού 1972. 

Το κτήριο νοικιάστηκε και λειτούργησε ως δημόσιο σχολείο, μέχρι και το 2014. Από το 2016, τελούσε υπό κατάληψη μέχρι και σήμερα, οπότε εκκενώθηκε και σφραγίστηκε από τους αστυνομικούς. 

Με πληροφορίες και φωτογραφίες από το arsakeio.gr