Επίσκεψη στο ρήγμα της Πάρνηθας: Τι είδαν 200 επισκέπτες στην ξενάγηση του Γεράσιμου Παπαδόπουλου

Ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες η ξενάγηση πολιτών από τον Δρ Γεράσιμο Παπαδόπουλο, καθηγητή σεισμολογίας και επιστημονικού συνεργάτη της ΕΕ & UNESCO
στο ρήγμα της Πάρνηθας που είχε δώσει τον φονικό σεισμό του 1999.

Ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος μίλησε στο protothema.gr για τη συγκεκριμένη επίσκεψη αλλά και για την ανάγκη που εξέφρασαν πολλοί συμμετέχοντες στην συγκεκριμένη ειδική εκδρομή να επισκεφθούν και άλλα μεγάλα ρήγματα, όπως αυτό της Αταλάντης αλλά και των Αλκυονίδων. Μάλιστα για το τελευταίο εξετάζεται το σενάριο να πραγματοποιηθεί επίσκεψη τον Ιανουάριο τις ημέρες όπου έχουμε τις αλκυονίδες ώστε να επιστρέψουν και οι καιρικές συνθήκες μια τέτοια επιμορφωτική εκδρομή πάνω στο ρήγμα.

Στην επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες στο ρήγμα της Πάρνηθας ξεκινούσε την αναφορά του από τον σεισμό της 7ης Σεπτεμβρίου 1999 όταν το λεκανοπέδιο της Αττικής συνταράσσεται από ισχυρό σεισμό μεγέθους 5,9 της κλίμακας Ρίχτερ. Τραγικός ο απολογισμός δεδομένου ότι ο Εγκέλαδος αφήνει πίσω του 143 ανθρώπινα θύματα, εκατοντάδες τραυματίες και μεγάλες υλικές καταστροφές, το μετρήσιμο οικονομικό κόστος των οποίων ανήλθε στο ποσό των 3 δις δολλαρίων, που είναι το μεγαλύτερο από σεισμό στη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

«Ο σεισμός αυτός υπήρξε σταθμός για την πρωτεύουσα. Όχι μόνο για τη μεγάλη έκταση της καταστροφής, αλλά και για το ότι προήλθε από μια σεισμική εστία που οι σεισμολόγοι τη γνώριζαν πολύ λίγο. Η επιστημονική έρευνα στα επόμενα 2-3 χρόνια απέδειξε ότι ένα ενεργό γεωλογικό ρήγμα στις νοτιοδυτικές παρυφές της Πάρνηθας ήταν υπεύθυνο για το σεισμό. Η ερευνητική μας ομάδα το ονόμασε ρήγμα της Φυλής γιατί το ρήγμα είναι ορατό στην επιφάνεια της γης στις πλαγιές της Πάρνηθας ακριβώς πάνω από τη Φυλή (Χασιά). Για πρώτη φορά το ρήγμα της Φυλής, ή της Πάρνηθας όπως το μάθαμε, μελετήθηκε λεπτομερώς μετά το σεισμό και οι μελέτες της ερευνητικής μας ομάδας για το ρήγμα και το σεισμό απέσπασαν το 2002 το Ειδικό Βραβείο που τότε θέσπισε η Ακαδημία Αθηνών για την καλύτερη μελέτη του σεισμού του 1999» λέει ο κ. Παπαδόπουλος και προσθέτει.

«Είκοσι χρόνια μετά οι μνήμες ξύπνησαν. Στις 19 Ιουλίου του 2019 η Αττική συγκλονίστηκε και πάλι από ισχυρό αλλά, ευτυχώς, μικρότερο σεισμό. Το μέγεθός του ήταν 5,3 και γι’ αυτό δεν υπήρξαν ολικές καταρρεύσεις κτιρίων και θύματα όπως το 1999. Το ρήγμα της Πάρνηθας ήρθε και πάλι στην επικαιρότητα. Το ενδιαφέρον του κόσμου υπήρξε μεγάλο. Μερικοί ζήτησαν να πάμε να το δούμε. Σκέφθηκα θα έρθουν 10-20. Έδειξαν ενδιαφέρον πολύ περισσότεροι και ήρθαν 200 σε τρεις επισκέψεις. Άνθρωποι κάθε ηλικίας που διψούν για γνώση και έγκυρη ενημέρωση συνδυασμένη με ψυχαγωγία.

Εκεί μπροστά στο ρήγμα εξηγήσαμε ότι στο εσωτερικό της γης ασκούνται τεράστιες δυνάμεις οι οποίες όταν υπερβούν την αντοχή των πετρωμάτων τα σπάνε απότομα και τότε δημιουργούνται τα ρήγματα και οι σεισμοί. Όσο μεγαλύτερο το σπάσιμο τόσο μεγαλύτερο το μέγεθος του σεισμού. Το μήκος του ρήγματος της Πάρνηθας δεν υπερβαίνει τα 12-15 χλμ. Σε βαθος μέσα στη γη φθάνει περίπου στα 15 χλμ. Αυτές οι διαστάσεις του ρήγματος μας δείχνουν ότι το μέγιστο μέγεθος σεισμού που μπορούμε να αναμένουμε από το ρήγμα αυτό είναι περίπου 6,0. Δηλαδή το 1999 το ρήγμα έφθασε σχεδόν στα όριά του. Φαίνεται ότι κυρίως με το σεισμό του 1999 και δευτερευόντος του 2019 το δυναμικό του ρήγματος έχει εκτονωθεί και δε μπορεί να ξαναδώσει σεισμό μεγέθους περίπου 6,0 τις επόμενες δεκαετίες. Αλλά στο απώτερο μέλλον και πάλι θα δώσει ισχυρό σεισμό. Αυτές οι εκτιμήσεις αναφέρονται στο τι είναι το πιο πιθανό να συμβεί, αλλά δεν παρέχουν βεβαιότητα γιατί, απλούστατα, τα σεισμικά φαινόμενα είναι εξαιρετικά πολύπλοκα.

Εκεί μπροστά στο ρήγμα της Πάρνηθας ο κόσμος ρώτησε από ποιά άλλα ρήγματα απειλείται η Αττική. Η απάντηση είναι γνωστή. Υπάρχουν τα ρήγματα του ανατολικού Κορινθιακού και κυρίως το ρήγμα των Αλκυονίδων που έδωσε τον μεγάλο και καταστροφικό σεισμό μεγέθους 6,7 της 24ης Φεβρουαρίου του 1981. Υπάρχει το ρήγμα του Ωρωπού, πιο μακριά το ρήγμα της Αταλάντης και άλλα. Ασφαλώς η σεισμική «απειλή» για την Αττική δεν περιορίζεται μόνο στο ρήγμα της Πάρνηθας. Αυτή η συζήτηση γέννησε την ιδέα σε μερικούς επισκέπτες να επισκεφθούμε και άλλα ενεργά ρήγματα. Ίσως των Αλκυονίδων, ίσως της Αταλάντης. Και θα τα επισκεφθούμε»