Ερωτήματα και απαντήσεις μέσω Βρετανίας για τον θάνατο του 8χρονου με τον ιό της διφθερίτιδας

Ένα 8χρονο παιδί που εισήχθη «με εικόνα οξείας λαρυγγίτιδας και βαριάς αναπνευστικής δυσχέρειας» και κατέληξε την περασμένη Τρίτη στο νοσοκομείο Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού». Ένας μολυσματικός παράγοντας, το κορυνοβακτηρίδιο της διφθερίτιδας, που έχει μπει πλέον στο μικροσκόπιο των ειδικών, σε Ελλάδα και στη Βρετανία. Μία «ξεχασμένη» ασθένεια, η διφθερίτιδα, η τελευταία επιδημία της οποίας είχε καταγραφεί στις χώρες του πρώην Ανατολικού μπλοκ, τη δεκαετία του 1990. Μία καρτέλα εμβολιασμού «θολή» στην πορεία του 8χρονου σε προνοιακά ιδρύματα, με ό,τι αυτό μπορούσε να συνεπάγεται για τη θωράκισή του -και για τη δημόσια υγεία, εφόσον αποδειχθεί ότι τελικά ότι ευθύνεται για τον θάνατο το τοξινογόνο στέλεχος του κορυνοβακτηριδίου της διφθερίτιδας. Μία ανάδοχη οικογένεια η οποία έχασε αδόκητα το παιδί που μετά από γραφειοκρατία και ταλαιπωρία απέκτησε και μεγάλωνε τα τελευταία τρία χρόνια με πολλή αγάπη. Και πολλά κενά, ερωτήματα και προβληματισμοί, συνθέτουν το μελανό σκηνικό στο οποίο κυριαρχεί το θλιβερό, τραγικό συμβάν της απώλειας μιας παιδικής ζωής.

«Ο ασθενής Δ.Α. κατέληξε στις 26/11/2019 με πιθανή αιτία θανάτου οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού, πνευμονική υπέρταση και πνευμονικό οίδημα. Εστάλη για νεκροτομή» αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε το απόγευμα της Πέμπτης το νοσοκομείο Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού». Η διαδικασία της νεκροτομής ανοίγει ένα άλλο «κεφάλαιο» όπου θα διερευνηθούν σε άλλη, πιο ενδελεχή, βάση τα αίτια του αδόκητου αυτού θανάτου.

Τα ίδια αίτια αναζητώνται και με τις εξειδεικευμένες εργαστηριακές εξετάσεις που θα γίνουν στη Βρετανία. Δείγμα θα σταλεί στον Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (Public Health England) προκειμένου να διακριβωθεί εάν το άτυχο παιδί είχε μολυνθεί από το τοξινογόνο στέλεχος του κορυνοβακτηριδίου της διφθερίτιδας το οποίο προκαλεί θανατηφόρο λοίμωξη. Σημειωτέον πως το νοσοκομείο ανακοίνωσε ότι από την καλλιέργεια εισαγωγής του βρογχικού εκκρίματος απομονώθηκε στις 27/11/2019 κορυνοβακτηρίδιο της διφθερίτιδας (Corinebacterium dipheriae).

Το κουβάρι του «αν» και του «πότε» είχε μολυνθεί το 8χρονο παιδί με το τοξινογόνο ή μη στέλεχος θα απαντηθεί σε μία εβδομάδα από τότε που θα σταλεί το δείγμα στα εργαστήρια – η αποστολή του μολυσματικού υλικού στη Βρετανία είναι περίπλοκη διαδικασία και θα απαιτηθεί τουλάχιστον μία εβδομάδα για την ολοκλήρωσή της.

Οι ειδικοί αναμένουν με μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον την απάντηση. Τόσο η γιατρός που υποδέχθηκε το παιδί τα χαράματα της περασμένης Παρασκευής στο ιδιωτικό νοσοκομείο Metropolitan όσο και οι γιατροί του Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού», όπου στη συνέχεια διακομίσθηκε ο μικρός ασθενής, περιγράφουν έναν ασθενή με πολύ σοβαρή κλινική εικόνα. «Εικόνα οξείας λαρυγγίτιδας και βαριάς αναπνευστικής δυσχέρειας, που αντιμετωπίστηκαν ικανοποιητικά στα Επείγοντα του Metropolitan», όπως αναφέρει ο διευθυντής Παιδιατρικής κλινικής του νοσοκομείου, κ. Γιώργος Τσόλας, τονίζοντας ότι η οικογένεια αντιλήφθηκε την ανάγκη της εισαγωγής για νοσηλεία. Στο Παίδων όπου διακομίστηκε το παιδί διασωληνώθηκε και μπήκε σε μηχανική υποστήριξη, δίνοντας επί τέσσερις ημέρες μια σκληρή μάχη για τη ζωή του.

Τα κομμάτια του σκηνικού που προστίθεντο κατά τη διάρκεια της χθεσινής ημέρας άλλοτε φώτιζαν και άλλοτε σκίαζαν την εικόνα. Γιατί ανάλογο «κουβάρι» με εκείνο της μόλυνσης ή όχι και με ποιο στέλεχος, εκτυλίχθηκε και σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό του παιδιού.

Πηγές και από τα δύο νοσοκομεία επέμεναν μιλώντας στο protothema.gr ότι ο 8χρονος είχε λάβει δύο δόσεις από το εμβόλιο με βάση τη δική τους εικόνα από το περιστατικό. Κι αυτό αναδικνύει ένα διαχρονικά μελανό σημείο για το θολό εμβολιαστικό πρόγραμμα ανηλίκων και ενηλίκων στην Ελλάδα: δεν υπάρχει εν έτει 2019 καμία βάση δεδομένων ούτε ηλεκτρονική ούτε άλλη από την οποία να προκύπτουν ασφαλή και αξιόπιστα στοιχεία για τον εμβολιασμό και την εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού.

Τα όποια στοιχεία -εκτιμήσεις για την ακρίβεια- προκύπτουν έμμεσα από τις πωλήσεις των εμβολίων, τις συνταγογραφήσεις των εμβολίων και τις...δηλώσεις των γονέων όταν πρόκειται για τα παιδιά τους. Για το συγκεκριμένο εμβόλιο προβλέπεται ότι το παιδί πρέπει να λάβει τρεις δόσεις στον 1ο χρόνο ζωής, μία ακόμη στους 18 μήνες, την πέμπτη στον 5ο χρόνο και την τελευταία επαναληπτική δόση στα 11 με 12 χρόνια. Στη συνέχεια το εμβόλιο κατά της διφθερίτιδας -τετάνου- κοκκύτη πρέπει να γίνεται κάθε δέκα χρόνια σε όλη τη διάρκεια της ζωής.

Η θολή εικόνα για την εμβολιαστική κάλυψη του παιδιού ξεδιάλυνε το βράδυ της Πέμπτης, με επίσημες διαβεβαιώσεις από το υπουργείο Υγείας ότι το παιδί έχει λάβει πέντε από τις έξι δόσεις του εμβολίου για τη διφθερίτιδα, τον τέτανο και τον κοκκύτη που ορίζονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών. Επίσης, αποσαφηνίστηκε ότι ο 8χρονος είχε ζήσει τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής του στο Κέντρο Βρεφών «Μητέρα» και τα άλλα δύο στο ΠΙΚΠΑ Βούλας, μέχρι την αναδοχή του από οικογένεια. Μία αναδοχή που αποκτά ειδικό βάρος αν αναλογιστεί κάποιος ότι το παιδί είχε σύνδρομο Down. Αυτό πάλι κατά τους ειδικούς είναι ένα στοιχείο που ίσως δημιούργησε εμπλοκή στην ανοσολογική απάντηση του οργανισμού του 8χρονου στο κορυνοβακτηρίδιο της διφθερίτιδας.

Η συσχέτιση του θανάτου με το κορυνοβακτηρίδιο της διφθερίτιδας δεν μπορεί να γίνει στην παρούσα φάση, λένε οι ειδικοί. Ουδείς έχει προσώρας απάντηση στο αν πρόκειται για το στέλεχος που παράγει τοξίνη και άρα έχει θανατηφόρα έκβαση ή αν πρόκειται για το στέλεχος που δεν παράγει τοξίνη. Ούτε μπορεί να αποτυπωθεί η επίδραση του δεύτερου στελέχους -που δεν έχει τοξίνη- στην κατάσταση υγείας του παιδιού, που ως παιδί με σύνδρομο Down είχε ούτως ή άλλως ιδιαίτερες ανάγκες.

Αυτό που γίνεται σαφές πάντως από όλους όσοι διαχείριστηκαν αυτό το περιστατικό είναι πώς επρόκειτο για ένα βαρύ περιστατικό, για ένα παιδί με βαριά συμπτωματολογία η οποία αντιμετωπίστηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο από τους γιατρούς, με δεδομένο πως η κλινική εικόνα του ασθενούς με διφθερίτιδα απαντάται πλέον μόνο στη βιβλιογραφία.

Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά, η νόσος «επανεμφανίστηκε» τη δεκαετία του 1990 στις χώρες του πρώην Ανατολικού μπλοκ όταν σημειώθηκαν οι ανατροπές στα συστήματα υγείας τους και ατόνησαν τα προγράμματα εμβολιασμού. Ο κ. Τσόλας λέει επίσης πως ο ίδιος θυμάται ως γιατρός που εργάστηκε στο Παίδων ένα παιδί Πομάκων που το 1991 είχε νοσηλευτεί με διφθερίτιδα και είχε καταλήξει από μυοκαρδίτιδα.

Τα αντανακλαστικά των γιατρών αμέσως μετά τον εντοπισμό του κορυνοβακτηριδίου της διφθερίτιδας επικεντρώθηκαν στην προστασία όλων όσοι ήρθαν σε επαφή με τον 8χρονο, από την οικογένεια μέχρι τους επαγγελματίες υγείας. Όλοι ενημερώθηκαν πως πρέπει να λάβουν αντιβίωση για τη διφθερίτιδα και κλήθηκαν να εμβολιαστούν.