Το Brexit ανοίγει την πόρτα επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα

Θα μπορούσε η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το βρετανικό Μουσείο στην Αθήνα να αποτελέσει μια πτυχή των μελλοντικών διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένο Βασίλειο για την μετά Brexit εποχή;

Αυτό είναι το ερώτημα που έχει διατυπωθεί στις Βρυξέλλες μετά τη δημοσίευση του προσχεδίου διαπραγματευόσουν ανάμεσα σε Βρυξέλλες και Λονδίνο που κυκλοφόρησε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, καθώς στο άρθρο 32, στην παράγραφο «α» αναφέρεται  ξεκάθαρα ότι «τα συμβαλλόμενα μέρη (σ.σ Ηνωμένο Βασίλειο και Ευρωπαϊκή Ένωση) οφείλουν, σύμφωνα με τους κανόνες της Ενώσεως, να απευθύνουν διευκρινίσεις σχετικά με την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών που έχουν απομακρυνθεί παρανόμως από τις χώρες καταγωγής τους».

Σύμφωνα με πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, η εν λόγω παράγραφος εντάχθηκε στο προσχέδιο των διαπραγματεύσεων μετά από πιέσεις της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Κύπρου, χωρίς όμως να ξεκαθαρίζεται εάν αφορά στα Γλυπτά του Παρθενώνα ή σε άλλες αρχαιότητες και πολιτιστικά αγαθά που ενδέχεται να εντοπιστούν σε μεγάλους βρετανικούς οίκους δημοπρασιών.

Το σχέδιο των διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε ΕΕ και ΗΒ αναμένεται να ολοκληρωθεί την Τετάρτη, ώστε τον επόμενο μήνα να ξεκινήσουν οι διαπραγμάτευσις ανάμεσα στις δύο πλευρές που θα καθορίσουν τις σχέσεις τους μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, την 31η Δεκεμβρίου 2020.

Παρόλο που δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η εν λόγω παράγραφος προστέθηκε για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, τα οποία το βρετανικό μουσείο υποστηρίζει ότι κατέχει νομίμως, οι διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική εμπορική σχέση Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ δεν περνούν μόνο από τις Βρυξέλλες αλλά από 27 άλλα κράτη - μέλη τα οποίοι μπορούν να θέσουν τους δικούς τους όρους. Συγκεκριμένα η Ισπανία θέτει νέες προϋποθέσεις για το Γιβραλτάρ, ενώ η Γαλλία ζητεί περισσότερες εγγυήσεις για την πολιτική αλιείας.

Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται περισσότερο πιθανό η εν λόγω παράγραφος να αφορά σε πολιτιστικά αγαθά που σχετίζονται με λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων και όχι στα Γλυπτά του Παρθενώνα, τα οποία, παρόλο που είναι ένα διαχρονικό αίτημα της Ελλάδας, δεν φαίνεται να σχετίζεται με τις διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική σχέση ΕΕ - Ηνωμένου Βασιλείου.