Βία στα σχολεία: «Σκάσε, θα φας σφαλιάρα» - Μια διαφορετική περίπτωση bullying στην Κέρκυρα

Τέλη Γενάρη 2020. Σε κάποια γειτονιά της Κέρκυρας ένα 13χρονο κορίτσι, μαθήτρια της B’ Γυμνασίου, δεν θέλει να πάει στο σχολείο. Φοβάται τους καθηγητές, τρέμει τη διευθύντρια, ντρέπεται τους συμμαθητές της. Tι κι αν είναι άριστη μαθήτρια, όλα τα παραπάνω την κάνουν να αισθάνεται ένα μηδενικό. Οι γονείς της τής λένε να μην ανησυχεί. Οτι μαζί μπορούν να τα διορθώσουν όλα, να λύσουν κάθε πρόβλημα, όσο «δυσανάλογη» ή «δυσεπίλυτη» κι αν είναι η εξίσωση που έχουν να αντιμετωπίσουν.

Το παιδί παίρνει την τσάντα του και με βαριά καρδιά τραβά για το σχολείο, οι γονείς ρίχνουν μια τελευταία ματιά στην καταγγελία που έχουν αποφασίσει να στείλουν στην υπουργό Παιδείας, καθώς και στη μήνυση που ετοιμάζονται να καταθέσουν εις βάρος πέντε καθηγητών. Αυτή είναι η ύστατη ελπίδα τους απέναντι στα μαρτύρια που βιώνει εδώ και καιρό η μοναχοκόρη τους. Αλλωστε, οι άνθρωποι γνωρίζουν καλά ότι «η εκπαίδευση είναι ένα όπλο, οι συνέπειες του οποίου εξαρτώνται από το ποιος το κρατά στα χέρια του και σε ποιον το έχει στραμμένο».

Το τέλος της ανοχής και η αρχή του κακού

Λίγο πριν οι γονείς της 13χρονης μαθήτριας απευθύνουν την καταγγελία τους στην αρμόδια υπουργό σκέφτονται ότι το θέμα τους μπορεί να μην «ταξίδευε» τόσο ψηλά αν το σύστημα δούλευε και οι λειτουργοί της εκπαίδευσης σέβονταν τον ρόλο και τον σκοπό της. Από τη στιγμή όμως που το πρόβλημα της κόρης τους έγινε κοινή συνισταμένη ολόκληρης της οικογένειας δεν έμειναν με χέρια σταυρωμένα. Αρχικά, απευθύνθηκαν στη διευθύντρια του σχολείου, διαπιστώνοντας ωστόσο ότι η ίδια αποτελεί κύριο παράγοντα του προβλήματος. Στη συνέχεια χτύπησαν δύο φορές, με επίσημες καταγγελίες, την πόρτα της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κέρκυρας, από όπου έλαβαν την απάντηση της... θεσμικής αναρμοδιότητάς της και το μήνυμα: «Καλό είναι να μην πιστεύουμε τα παιδιά αυτής της ηλικίας». Δεν το δέχτηκαν. Οι γονείς ήξεραν ότι παιδί τους λέει την αλήθεια...

Ηταν Μάρτιος του 2019, όταν η μικρή μαθήτρια -τότε- της Α’ Γυμνασίου βρισκόταν στην τάξη παρακολουθώντας το μάθημα των Μαθηματικών. Ξαφνικά το παιδί αντιλαμβάνεται ότι κατά τη διάρκεια του μαθήματος η μαθήτρια που κάθεται ακριβώς από πίσω της τής κόβει με ένα ψαλίδι τα μαλλιά. Το παιδί διαμαρτύρεται στη μαθηματικό, εκείνη την αγνοεί χωρίς να της δώσει την παραμικρή απάντηση, ενώ όταν πηγαίνει στη διευθύντρια για να αναφέρει το περιστατικό, η τελευταία της απαντά: «Σιγά... δεν έγινε και κάτι σπουδαίο». Την επομένη η μητέρα της επισκέπτεται με τη σειρά της τη διευθύντρια: «Δεν θέλω να τιμωρήσω τη μαθήτρια που της έκοψε τα μαλλιά γιατί προέρχεται από οικογένεια με προβλήματα», της λέει αφήνοντάς την εμβρόντητη. Τελικά, ύστερα από πιέσεις και αρκετές ημέρες μετά, η υπαίτια μαθήτρια τιμωρείται με μονοήμερη αποβολή.

Ο κύκλος των προσβολών και των αποβολών

20 Σεπτεμβρίου 2019. Η μικρή είναι πλέον μαθήτρια της Β’ τάξης του ίδιου γυμνασίου. Το κουδούνι χτυπάει, το τμήμα της έχει αυτή την ώρα Αγγλικά. Οταν όλα τα παιδιά μπαίνουν στην τάξη και η παράδοση ξεκινά, η καθηγήτρια των Αγγλικών της κάνει παρατήρηση γιατί κάθεται... στραβά στην καρέκλα έχοντας το ένα πόδι της στο πλάι. Το παιδί υπακούει, διορθώνοντας το κορμί του, ύστερα από λίγο όμως ξεχνιέται βάζοντας πάλι το πόδι στο πλάι. Τότε, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην καταγγελία, η καθηγήτρια την πιάνει από τα μαλλιά, της τα τραβάει, ενώ ταυτόχρονα της σπρώχνει το κεφάλι προς τα εμπρός. Το κουδούνι χτυπάει για διάλειμμα και όταν το παιδί κατευθύνεται με κλάματα στη διευθύντρια, η απάντηση που λαμβάνει είναι: «Σε παρακαλώ, φύγε τώρα από το γραφείο!». «Σιγά, τι έγινε τώρα... δεν ήταν και κάτι σοβαρό!», θα πει στους γονείς του παιδιού όταν της τηλεφωνούν για να συζητήσουν το εν λόγω περιστατικό. Εκείνοι δεν το δέχονται και την ίδια κιόλας ημέρα κάνουν καταγγελία στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κέρκυρας. Δεν τους απαντά κανείς και όταν επισημαίνουν ότι έχει παρέλθει η νόμιμη προθεσμία της απάντησής τους, τους κοινοποιούν ένα έγγραφο στο οποίο αναφέρεται πως «στο σχολείο τα αρνούνται όλα κι εμείς έχουμε πολύ περιορισμένες αρμοδιότητες».

Εναν μήνα αργότερα, πάλι κατά την ώρα του μαθήματος, ο καθηγητής της Βιολογίας ζητάει από τους μαθητές της τάξης να βοηθήσουν σε μια εργασία τα παιδιά της Α’ Γυμνασίου. «100 ευρώ για κάθε σελίδα!», λένε αστειευόμενα κάποια παιδιά, μεταξύ των οποίων και η εν λόγω μαθήτρια. Ο καθηγητής, απευθυνόμενος μόνο σε εκείνη, τη διώχνει από την τάξη λέγοντάς της ότι θα ζητήσει για λογαριασμό της τριήμερη αποβολή. Το παιδί διαμαρτύρεται: «Μα, κύριε, γιατί τιμωρείτε μόνο εμένα; Κι άλλοι είπαν το ίδιο πράγμα!». Εκείνος ωρύεται: «Θα φροντίσω να μείνεις από απουσίες από τις αποβολές που εγώ ο ίδιος θα ζητάω!». Καθηγητής και μαθήτρια πηγαίνουν στη διευθύντρια, το παιδί τιμωρείται εν τέλει με τριήμερη αποβολή, ενώ σχεδόν ταυτόχρονα η διευθύντρια ενημερώνει τους γονείς της ότι τιμωρεί την κόρη τους με δύο ακόμη ημέρες αποβολής! Οι γονείς δεν μένουν με τα χέρια σταυρωμένα. Οταν ο πατέρας της μεταβαίνει στο σχολείο για να συζητήσει με τη διευθύντρια, εκείνη του λέει πως καλά θα κάνουν να ψάξουν για άλλο σχολείο στο νησί!

Φτάνει Ιανουάριος του 2020. Στις 22 του ίδιου μήνα, κατά το μάθημα της Μουσικής και λίγα λεπτά πριν χτυπήσει το κουδούνι για διάλειμμα, τα παιδιά είναι όρθια και φωνάζουν. Ο καθηγητής ενοχλείται. Οχι από όλους, παρά μόνο από την εν λόγω μαθήτρια στην οποία λέει: «Βγάλε τον σκασμό και πέρασε έξω!». Το παιδί του επισημαίνει πως δεν έχει κανένα δικαίωμα να της μιλάει έτσι, για να λάβει την απάντηση: «Τα ξέρω πολύ καλά τα δικαιώματά μου, τα παίρνω από μόνος μου». Η μικρή παίρνει την τσάντα της, εκείνος της την τραβάει με δύναμη από το χέρι, του λέει πως αν της τη χαλάσει θα πρέπει να της πάρει άλλη, της λέει ξανά να βγάλει τον σκασμό απειλώντας την με χαστούκι. Τα υπόλοιπα παιδιά του φωνάζουν να μην την ακουμπήσει, η ένταση κορυφώνεται μία εβδομάδα αργότερα στο ίδιο μάθημα, όταν ο ίδιος καθηγητής αποφασίζει αντί για μουσική να βάλει στους μαθητές μια άσκηση.... Γεωγραφίας. Η μικρή τον ρωτάει: «Γιατί;». «Σκάσε! Θα φας σφαλιάρα», της λέει δυνατά. Τα παιδιά σαστίζουν και η μαθήτρια του λέει: «Δεν έχετε κανένα δικαίωμα να με χτυπήσετε». Το μέτρο έχει πια χαθεί, με τον μουσικό να της φωνάζει: «Είσαι άχρηστη! Να πας με τους άστεγους! Εχεις νοητική στέρηση, είσαι ανάπηρη και μόνο για εκεί κάνεις!». Ταυτόχρονα την αρπάζει από τα μαλλιά και τη σέρνει στο γραφείο της διευθύντριας. «Ντροπή σου! Είσαι απαράδεκτη!», της λέει εκείνη, «θα πάρεις τριήμερη αποβολή! Αν ξαναρωτήσεις γιατί σου δίνω αποβολή, θα σου φέρω την Αστυνομία!». Ενας καθηγητής στέκει στο πλάι της λέγοντάς της: «Παιδί μου, καταλαβαίνω τι σου κάνουν...», οι γονείς πηγαίνουν ξανά στο σχολείο, η αποβολή μειώνεται σε μία ημέρα, τα προβλήματα του παιδιού όμως πολλαπλασιάζονται...

Τιμωρία και εκδίκηση

Ηταν τον Οκτώβριο του 2019 όταν η αριστούχος μαθήτρια στέκει, με δάκρυα στα μάτια, μπροστά στους γονείς της λέγοντάς τους: «Δεν θέλω να ξαναπάω σε αυτό το σχολείο... Με τις συνεχείς αποβολές θα με κάνουν να μείνω στην ίδια τάξη. Φοβάμαι και ντρέπομαι». Τον ίδιο μήνα οι δικοί της απευθύνονται σε τουλάχιστον τρία σχολεία του νησιού προκειμένου να συνεφέρουν την κόρη τους. Δεν τη δέχεται κανένα, κάποια προβάλλοντας τη δικαιολογία της πληρότητας του αριθμού μαθητών, κάποια άλλα χωρίς να προβάλλουν καμία απολύτως δικαιολογία. Οι γονείς απευθύνονται για δεύτερη φορά με καταγγελία στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κέρκυρας, με τον διευθυντή της εν λόγω υπηρεσίας να τους απαντά: «Δεν μπορώ να βασιστώ στα λεγόμενα παιδιών αυτής της ηλικίας». Από κει και ύστερα, απ' ό,τι φαίνεται, έγιναν τηλεφωνήματα προς τους διευθυντές των άλλων σχολείων για να μη δεχτούν τη μαθήτρια. Τρόπος εκδίκησης; Τιμωρητικό μέσον; Μόνο οι αρμόδιοι μπορούν να απαντήσουν στο εν λόγω ερώτημα.

Σύμφωνα με τη μήνυση και την καταγγελία, στη σχολική γιορτή της 28ης Οκτωβρίου, η οποία έγινε παρουσία όλων των μαθητών του σχολείου, η διευθύντρια έκανε την απονομή των Αριστείων της προηγούμενης σχολικής χρονιάς, τονίζοντας διά μικροφώνου ότι σε μία μαθήτρια δεν θα δοθεί Αριστείο λόγω... συμπεριφοράς. Τον δε Νοέμβριο του 2019, όταν το παιδί επισκέφθηκε τη διευθύντρια στο γραφείο της προκειμένου να την ενημερώσει για τη διεξαγωγή μαθηματικού διαγωνισμού στον οποίο είχε συμμετάσχει την προηγούμενη χρονιά λαμβάνοντας και βραβείο, εκείνη την έδιωξε από το γραφείο της χωρίς να της δώσει καμία απολύτως απάντηση. Η μικρή κατάφερε να ενημερωθεί από μια καθηγήτρια Μαθηματικών, έλαβε μέρος και βραβείο, πλην όμως κανείς δεν την ενημέρωσε για το επόμενο βήμα, με αποτέλεσμα να μην μπορέσει να δηλώσει συμμετοχή στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Μαθηματικών. Τον Ιανουάριο του 2020 η καθηγήτρια της Ιστορίας έβαλε απροειδοποίητο διαγώνισμα βαθμολογώντας το παιδί με 2! Οταν η μικρή της παραπονέθηκε λέγοντάς της ότι είχε απαντήσει σε όλα στη δεύτερη σελίδα, ζητώντας της να αλλάξει τη βαθμολογία, εκείνη απάντησε: «Συγγνώμη, δεν το πρόσεξα... Τώρα σ’ τον έβαλα τον βαθμό».

Τα παιδιά στο πλάι του παιδιού...

Το μόνο παρήγορο στην απίστευτη αυτή υπόθεση είναι ότι στο πλάι της μαθήτριας στάθηκαν πολλές φορές οι συμμαθητές της, διακινδυνεύοντας να τιμωρηθούν και οι ίδιοι. Τα μέλη του Πενταμελούς Συμβουλίου της τάξης ζήτησαν εξηγήσεις για τις αποβολές, πήραν αποφάσεις αποχής από μαθήματα, έλαβαν απαντήσεις του στυλ «αποκλείεται να έγιναν έτσι τα πράγματα, τα βγάλατε από το μυαλό σας», τα παιδιά απειλήθηκαν ακόμη και με αποβολές «αν συνεχίσετε να τη στηρίζετε», πιάστηκαν ακόμη και γονείς προκειμένου «να πείτε στο παιδί σας να μην κάνει παρέα μαζί της και να μην την υποστηρίζει». Το «ΘΕΜΑ» επικοινώνησε τόσο με τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κέρκυρας όσο και με τη διευθύντρια του εν λόγω σχολείου. Από την πρώτη έλαβε με mail το μήνυμα«δεν θεωρούμε σκόπιμο να συντηρείται το θέμα στην επικαιρότητα και να δίνεται περαιτέρω έκταση, διότι αφορά ανήλικη μαθήτρια και μόνο ζημιά μπορεί να επιφέρει στην ίδια», ενώ από τη δεύτερη δέχτηκε απειλές καταγγελίας στην ΕΣΗΕΑ, δηλώνοντας ταυτόχρονα... άγνοια για το θέμα της καταγγελίας στην υπουργό και τη μήνυση που έχει κατατεθεί εις βάρος της ίδιας και τεσσάρων ακόμη καθηγητών!

Ο δικηγόρος της οικογένειας

Οπως χαρακτηριστικά δηλώνει ο δικηγόρος της οικογένειας κ. Ιωάννης-Ανδρέας Ρίγγας, «πρόκειται, δυστυχώς, για μια πρωτοφανή σε ένταση και διάρκεια κακομεταχείριση παιδιού από το εκπαιδευτικό του περιβάλλον. Κακομεταχείριση η οποία δεν αφορούσε μόνο άσκηση σωματικής βίας, αλλά και ψυχολογικής. Υπήρξε συντονισμένη προσπάθεια ώστε η μαθήτρια να στοχοποιηθεί και να απομονωθεί από τους συμμαθητές της. Να παρουσιαστεί με κάθε τρόπο ενώπιον των συμμαθητών της ως η υπεύθυνη για όλα τα συμβάντα. Ευτυχώς για την αριστούχο μαθήτρια, οι προσπάθειες αυτές απέτυχαν, αφού οι συμμαθητές της φάνηκαν δίκαιοι, υπεύθυνοι και σαφώς πιο ώριμοι από τη διεύθυνση του σχολείου και κάποιους εκπαιδευτικούς. Οι γονείς για αρκετό χρόνο επέδειξαν ψυχραιμία και προσπάθησαν να αντιμετωπιστεί η κατάσταση στα θεσμικά πλαίσια της εκπαιδευτικής κοινότητας της Κέρκυρας. Δυστυχώς οι αρμόδιοι και υπόχρεοι να επέμβουν αδιαφόρησαν. Ετσι, η προσφυγή στη Δικαιοσύνη και την υπουργό Παιδείας υπήρξε μονόδρομος». Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η 13χρονη μαθήτρια, κατόπιν δικής της επιθυμίας και ύστερα από συνεννόηση με τον περιφερειακό διευθυντή Εκπαίδευσης Ιόνιων Νήσων, θα μεταγραφεί σε σχολείο του νησιού. Οπως έλεγε άλλωστε και ο Σενέκας: «Η εκπαίδευση που παίρνουμε από τις συνθήκες της ζωής είναι ανώτερη από τη διδασκαλία του σχολείου».