Στο κούτελό του είναι, εκ γενετής, γραμμένο «Forever Young» - «Καλύτερα να πεθαίνεις για τις ιδέες σου παρά να ζεις για το τίποτα», ήταν το αγαπημένο του γνωμικό - Ο τελευταίος εμβληματικός αγωνιστής της Αριστεράς μέσα από τα μάτια του Δημήτρη Δανίκα
Ο Μανώλης Γλέζοςόλους τους νίκησε και όλα τα εμπόδια τα ξεπέρασε. Μόνο ο Χρόνος τον έφθειρε και τον σκότωσε. Απίστευτο το χρονικό της διαδρομής του. Συμφωνείς, διαφωνείς με τις ιδέες του, είσαι αναγκασμένος όμως να υποκλιθείς!
Αγνοια κινδύνου; Πριτς! Για πήγαινε μέχρι την γωνία να δεις αν έρχομαι. Ο Μανώλης Γλέζος δεν καταλάβαινε τίποτα. Μερικά παραδείγματα από τα τελευταία στάδια της πολιτικής του είναι αποκαλυπτικά. Ιδιαιτέρως επί κυβερνήσεως ταχαριστερών του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Δραγασάκης, ας πούμε, ήταν το πρωινό του. Ο Τσίπρας για Lunch και ο Τατσόπουλος ένα ποτήρι γάλα πριν από τη νυχτερινή του κατάκλιση. Ετσι για να φτιάξει το στομάχι του!
Κόβω τον σβέρκο μου. Αν στον Εμφύλιο είχαν επικρατήσει οι σύντροφοι του Νίκου Ζαχαριάδη, ο Μανώλης θα κατέληγε πρώτα σε λαϊκό δικαστήριο και ύστερα σε κάποιο τοπικό γκούλαγκ. Ολες μα όλες οι εξουσίες -μικρές, μεγάλες, συντροφικές, αστικοδημοκρατικές, κατοχικές, χουντικές, φιλικές, ακόμα και οι μικροσκοπικές φράξιες του ΣΥΡΙΖΑ- εναντίον του. Ο αθεόφοβος φτιαγμένος από σενάριο κάποιου μαυροπινακισμένου γραφιά του Χόλιγουντ. Ας πούμε του αλησμόνητου Ντάλτον Τράμπο. Σεναριογράφου του «Σπάρτακου» και δημιουργού της ταινιάρας «Ο Τζόνι πήρε τ' όπλο του». Ηρωας του θρυλικού Western «Μόνοι είναι οι γενναίοι» (Lonely are the Brave) με πρωταγωνιστή τον άντρακλα Ισούρ Ντανιέλοβτς Ντέμσκι. Κατά κόσμον Κέρκ Ντάγκλας.
Forever young
Ετσι είχε ανάγκασε τον Γιάννη Δραγασάκη να καταπιεί την γλώσσα του. «Ποια λεφτά υπάρχουν;» του αντιμίλησε. «Εδώ δεν υπάρχει ούτε φράγκο τσακιστό»
Ετσι είχε πάει κόντρα στην κομματική γραμμή που χάραξε ο Αλέξης με το επιτελείο του και ψήφισε κατά της αναστολής για την χρηματοδότηση της Χρυσής Αυγής. «Μα σύντροφε Μανώλη αυτοί είναι κοπρόσκυλα και φασίστες» του είπαν. Εκείνος γύρισε τους έριξε βλέμμα ζεματιστό που περίπου έλεγε «φύγε μην αρπάξω ταβανόβουρτσα» και λάλισε «δεν παραβιάζω τις αρχές μου με τίποτα. Αυτό που σήμερα κάνουν εναντίον της Χρυσής Αυγής αύριο θα το εφαρμόσουν εναντίον των αριστερών. Ξεχάσατε συντρόφια την θεωρία των δύο πόλων εκείνου του Χρύσανθου Λαζαρίδη;»
Κοντά σε όλα αυτά μερικά ακόμα πρόσφατα περιστατικά. Το πρώτο «να μας δώσουν οι Γερμανοί όλα όσα μας οφείλουν». Εννοώντας το κατοχικό δάνειο «Οι αλητήριοι όχι μόνο έγδυσαν τις τράπεζες, αλλά από πάνω άρπαξαν ακόμα και τα κορδόνια των παπουτσιών μας».
Το δεύτερο «όταν έρθουμε στην εξουσία ο πρώτο που θα κάνουμε είναι να καλέσουμε τη Νεολαία να πιάσει δουλειά». Οπως έγραφε και ο Ποιητής «Πάντα ανοικτά τα μάτια της ψυχής μου».
Και το τρίτο η συμπλοκή του με τους μπάτσους στα εκρηκτικά γεγονότα της Αθήνας. Οταν στις 5 Μαρτίου του 2010 οι λεβέντες των ΜΑΤ τον ψεκάζουν στο πρόσωπο με χημικά. Εκείνοι ήταν δεν ήταν είκοσι με τριάντα Μαίων. Εκείνος 88 κοτσονάτος έφηβος. Που στο κούτελό του είναι, εκ γενετής, γραμμένο «Forever Young» Για πάντα νέος!
Γεννημένος ήρωας
Αντε τώρα να ζητήσεις τον λόγο από κάποιον «ψεκαστήρα» των ΜΑΤ. Που ζήτημα είναι αν έχει διαβάσει η έστω ακούσει το όνομα «Μανώλης Γλέζος». Εδώ να δεις επικών διαστάσεων άγνοια Ιστορίας.
Γιατί το ψέκασμα που κατέληξε σε αναπνευστικό πρόβλημα παραπέμπει στις φυλακές Αβέρωφ του 1942. Από τα ανελέητα βασανιστήρια των χιτλερικών και ύστερα από ακατάσχετες αιμοπτύσεις, ο Μανώλης συνάπτει αναγκαστική σχέση με την φυματίωση. Της πιο βαριάς μορφής. Με απλά λόγια ο Ελληνας μπάτσος του Γιωργάκη Παπανδρέου αφύπνισε τα αντανακλαστικά της φυματίωσης που του «κόλλησαν» οι ταγματασφαλίτες, οι γερμανοτσολιάδες, οι δοσίλογοι και οι Ες Ες. Τα ονόματα αλλάζουν, η ουσία παραμένει ίδια.
Για να καταλάβετε τον χαρακτήρα αυτού του σκαριού, φτιαγμένο από ατσάλι, ένα θα σας πω. Από τη νηπιακή του ηλικία ακατάπαυστος, ακαταπόνητος, ορμητικός, σαρωτικός, πολυμορφικός, ακατάβλητος. Οπως λένε και οι Αμερικανοί Born to be a Hero. Παράδειγμα; Με το που κατεβαίνει από την ορεινή Απείρανθο της Νάξου στην πρωτεύουσα κάνει δύο πράγματα. Και μαθαίνει γράμματα ως μαθητής Γυμνασίου και βγάζει το μεροκάματο ως το μειράκιον κάποιου φαμακείου. Ο μόχθος και η μελέτη τα πρώτα συστατικά του ατσαλιού.
Παράδειγμα; Με την κήρυξη του Β παγκοσμίου πολέμου και πριν καν ενηλικιωθεί, οργανώνει αυτοσχέδιο, αντιστασιακό μηχανισμό νέων εναντίον της Ιταλικής κατοχής των Δωδεκανήσων. Απίστευτος και ακαταμάχητος.
Παράδειγμα; Με το που ο Μεταξάς αποφασίζει να τα βάλει με τις στρατιές του Ντούτσε, ο αμούστακος Μανώλης καταφθάνει σε στρατολογικό γραφείο «Τι θέλεις;» ρωτάει ο στρατολόγος. «Να καταταγώ και να πολεμήσω για την πατρίδα μου». «Πόσο είσαι;» ξαναρωτάει ο στρατολόγος «είκοσι». «Για δείξε μου την ταυτότητά σου». Την κοιτάει, βλέπει ότι ο νεανίας δεν έχει καν κλείσει τα 18 και του λέει «άμε να σε βυζάξει η μαμάκα σου»!
Η μεγάλη απόδραση
Παράδειγμα; Πριν καν σχηματιστεί η πρώτη μεγάλη αντιστασιακή οργάνωση του ΕΑΜ. Ηταν 30 Μαίου του 1941. Τα γερμανικά στίφη μόλις είχαν κλείσει ένα μήνα και κάτι μέρες στην Αθήνα. Το «ατσάλι» δεν άντεχε άλλο. Και μαζί με τον συμφοιτητή του Απόστολο Σάντα καταστρώνουν όνειρο τρελό. Πρώτα σπεύδουν στην Μπενάκειο βιβλιοθήκη να μελετήσουν την τοπογραφία και τα κρυφά περάσματα του ιερού βράχου της Ακροπόλεως. Υστερα αφού με κάθε λεπτομέρεια τα αποτύπωσαν στην μνήμη τους στην συνέχεια λούφαξαν στα σπίτια τους. Η σκηνή θυμίζει περιστατικό από την «Μεγάλη απόδραση» (The Great Escape) με πρωταγωνιστή τον Στιβ ΜακΚουίν. Κάθε στιγμή του Γλέζου παραπέμπει σε κάποια ηρωική ταινία
Τη νύχτα λοιπόν της 30ης προς την 31η Μαίου δύο σκιές τρυπώνουν και διασχίζουν το σκοτάδι. Λέγεται ότι υπήρξε και τρίτος. Ο αφανής Αντώνης Μοσχοβάκης. Αργότερα δημοσιογράφος κι αυτός. Της «Αυγής». Και μάλιστα κριτικός κινηματογράφου
Ο Μανώλης, ο Λάκης (Απόστολος Σάντας) και ίσως ο Αντώνης Μοσχοβάκης, άλλοτε περπατώντας, άλλοτε με τα τέσσερα και άλλοτε σερνάμενοι, πορεύονται προς το στόμα του γερμανικού λύκου. Κι όμως το μικροσκοπικό τους σαρκίο διαπερνάει μέσα από την τρύπα της χιτλερικής βελόνας. Κι όμως καταφέρνουν να ξεγελάσουν την γερμανική φρουρά. Και συμβαίνει το απίστευτο και το αδιανόητο. Κατεβάζουν από την Ακρόπολη την σημαία του Γ Ράιχ και στην θέση της τοποθετούν την γαλανόλευκη!
Το τρελό όνειρο έγινε πραγματικότητα. Οταν άπαντες οι κυβερνητικοί πολιτικοί συν γυναιξί και τέκνοις την είχαν κοπανήσει για το Λονδίνο και το Κάιρο. Οταν οι εναπομείναντες συνιστούσαν «ηρεμία, ψυχραιμία, αναμονή». Και όταν ο Καρά-Αμάν-Αλής εκείνης της εποχής ήταν άφαντος από κάθε αντιστασιακή πρακτική. Ούτε από το μυαλό του θείου του Michel Liapis περνούσε η πιο μικρή σκέψη ανυπακοής. Κώστα κάτσε στ αβγά σου!
Πρώτος παρτιζάνος της Ευρώπης
Αποτέλεσμα; Σιωπηλό εθνικοπατριωτικό παραλήρημα. Ανόρθωση του φρονήματος. Μαγκιά ελληνική. Αποτέλεσμα; Οι σύμμαχοι να αναφέρονται στον Γλέζο ως υπόδειγμα αντιστασιακού ήρωα. Οπως είπε και ο Ντε Γκολ, αρχηγός της Γαλλικής αντίστασης: «Ο Γλέζος είναι ο πρώτος παρτιζάνος της Ευρώπης». Η μεγάλη, εθνική ανατριχίλα!
Η συνέχεια κατακλυσμιαία, δραματική και επική. Είπαμε. Το Χόλιγουντ τα πάντα από τον Γλέζο θα μπορούσε να εμπνευστεί και να διδαχτεί. Κόντρα σε όλους και σε όλα.
Μόνος εναντίον όλων
Συλλαμβάνεται και βασανίζεται από τους χιτλερικούς. Υστερα το ίδιο από τους Ιταλούς. Υστερα από τους συνεργάτες «πατριώτες» και γερμανοτσολιάδες. Γολγοθάς θα πείτε. Φυσικά. Οχι για τον Μανώλη αλλά για τους δεσμώτες του. Ετσι ακριβώς. Οποιος τον έπιανε τον ανέκρινε, τον βασάνζε και τον δίκαζε έβρισκε τον δάσκαλό του. Μπούμερανγκ. Μωρέ τι είναι τούτος εδώ; Ετσι όλοι επιθυμούσαν να ξεμπερδέψουν μαζί του. He is a pain in the ass. Οπως λένε και οι Aμερικανοί.
Ομως κάτι συνέβαινε και την γλύτωνε. Κυρίως με ασπίδα το κουρέλιασμα της σβάστικας. Κάπως έτσι, από φυλακή σε εξορία και από εξορία σε εικονική εκτέλεση, καταλήγει στις 21 Μαρτίου του 1949 στο Στρατοδικείο για παράβαση του Γ Ψηφίσματος (αντεθνική και ανατρεπτική δράση) και καταδικάζεται σε θάνατο. Η διεθνής κοινότητα εξοργίζεται και η ποινή αναστέλλεται. Δύο χρόνια αργότερα, αν και φυλακισμένος, εκλέγεται βουλευτής της ΕΔΑ. Τελειώσαμε; Πλάκα κάνεις!
Τα μεταξωτά βρακιά
Εφτά χρόνα αργότερα, δηλαδή το 1958 επί αρχηγίας του «εθνάρχη» Καραμανλή ξανασυλλαμβάνεται ως κατάσκοπος του Κρεμλίνου. Απίστευτα πράγματα. Υπάρχει λόγος γι' αυτή την σύλληψη. Και ο λόγος ακούει στο όνομα Γκούντερ Κόλβες. Γερμανός. Χιτλερικός. Εγκληματίας πολέμου. Ομως ο Καραμανλής, ως υποδειγματικός πατριώτης, συνάπτει σχέση με την Δ. Γερμανία. Μια παρά φύση σχέση. Τερατούργημα. Μια σχέση που «έλεγε» ότι οι γερμανοί υπήκοοι, όποιοι κι αν ήταν αυτοί, τύγχαναν ασυλίας. O Κόλβες, ας πούμε, εκείνη την χρονιά είχε λάβει μέρος στο Ράλι Ακρόπολις και σουλατσάριζε αδέσποτος στον Πειραιά! Τουτέστιν ο Κόλβες την κοπανάει προς Περμανία και ο Γλέζος μέχρι το 1962 πίσω από τα σίδερα της φυλακής. Θαυμάσια
Ελεύθεροι οι εγκληματίες στα μπουντρούμια οι πατριώτες. «Αυτή την διαστροφή ακόμα πληρώνει ο τόπος» έλεγε ο Γλέζος.
Η συνέχεια το ίδιο συναρπαστική. Τι έχεις Μανώλη μου τι είχα πάντα. Πάλι συλλαμβάνεται. Από τους Απριλιανούς, πέτσινους επαναστάτες. Φτου και από την αρχή. Πάλι πλακώνεται με τους συντρόφους του. Γιατί διαφωνεί με το σοβιετικό μοντέλο και με τον Φλωράκη. Ομως πλακώνεται και με τον Κύρκο και τον Μπανιά του λεγόμενου ΚΚΕ Εσ. Διαρκώς στην κόντρα. Επειδή ψυχή τε και σώματι αφιερωμένος στην αυτοδιάθεση, την αυτονόμηση και την αυτοδιαχείριση. Πλάνη Μανώλη μου. Τα μεταξωτά βρακιά χρειάζονται και επιδέξιους κώλους. Η αυτοδιαχείριση απαιτεί συνειδητότητα μεγατόνων. Τέλος πάντων.
Ηθελε να είναι ελεύθερος, σκοτώστε τον!
Οπως λέει και το πασίγνωστο άσμα «υπήρξε παρεξήγηση». Μεγάλη και παραπλανητική. Οπως δεκάδες χιλιάδες αντάρτες της Εθνικής Αντίστασης, του ΕΑΜ φυσικά, έτσι και ο Μανώλης Γλέζος. Δεν ήταν κομμουνιστής. Στην πραγματικότητα ο ιδεολογικός του προσανατολισμός αλληθώριζε προς ένα εθνικό αστικό κοινοβουλευτικό σύστημα. Ομως βρέθηκε σε λάθος τόπο και σε λάθος τόπο. Σε μια αυτόνομη και συγκροτημένη ευρωπαική χώρα, ας πούμε στην Γαλλία, θα είχε αναδειχθεί στο ύπατο αξίωμα της Προεδρίας. Ομως εδώ είναι Ελλάντα. Ομως εδώ κατσαπλιάδες. Τόσα χρόνια μετά το κουρέλιασμα της Χιτλερικής σημαίας ακόμα τα ιδανικά του να πραγματοποιηθούν σ αυτή την έρμη την πατρίδα!
Το όνειρό του μοιρασμένο σε τρία κομμάτια. Να κοπεί ο ομφάλιος λώρος με τα ξένα κέντρα των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων «Κατοχής». Να αναπτυχθεί η βιομηχανία και η παραγωγή. Και όλοι οι πολίτες να αντιμετωπίζονται από την Πολιτεία με την ίδια ισοτιμία. Με απλά λόγια, η Ελλάδα να συντονιστεί με κάθε άλλη ευρωπαική γεωγραφική κουκίδα. Ολα αυτά τα φυσικά και αυτονόητα εν Ελλάδι εκλαμβάνονται αφύσικα και απίθανα. Οπως λέει και ο Καζαντάκης«ήθελε να είναι ελεύθερος, σκοτώστε τον»
Γεννήθηκε: 9 Σεπτεμβρίου 1922 (έφτασε μέχρι τα 98) στην ορεινή Απείρανθο της Νάξου
Γονείς: Μάχη Ναυπλιώτου και Νίκος Γλέζος
Αθήνα: Από το 1935 μαθητής Γυμνασίου και παράλληλα για το μεροκάματο εργάζεται ως υπάλληλος φαρμακείου
Πρώτη αντιστασιακή πράξη: Οργανώνει αυτοσχέδια ομάδα νέων εναντίον Ιταλικής Κατοχής της Δωδεκανήσου
Φοιτητής: Εισάγεται στην ΑΣΟΕΕ (οικονομικές επιστήμες) το 1940
Δεύτερη αντιστασιακή πράξη: Σπεύδει να καταταχθεί στον Στρατό εναντίον Ιταλών αλλά λόγω ηλικίας απορρίπτεται. Ομως εργάζεται εθελοντικά στο υπουργείο Οικονομικών
Τρίτη αντιστασιακή πράξη: Τη νύχτα 30 προς 31 Μαίου του 1941 μαζί με τον Απόστολο (Λάκη) Σάντα ίσως και τον Αντώνη Μοσχοβάκη σκαρφαλώνουν στην Ακρόπολη και κάτω από την μύτη των γερμανών φρουρών κατεβάζουν την σημαία του Γ Ράιχ και τοποθετούν την ελληνική. Θρίαμβος!
Τέταρτη αντιστασιακή πράξη: Οργανώνεται στην Νεολαία του ΕΑΜ, έπειτα στο ΕΑΜ και ύστερα στα Βουνά
Συλλήψεις: Αφθονες. Τόσο από τις κατοχικές δυνάμεις όσο και από τις κυβερνήσεις Αλέξανδρου Παπάγο, Κωνσταντίνου Καραμανλή και Γεωργίου Παπαδόπουλου
Καταδίκες: Πολλά χρόνια φυλακές και εξορίες. Και τρεις φορές καταδικασμένος σε θάνατο. Καταδιωκόμενος απ όλες τις εξουσίες: Γερμανών, Ιταλών, συνεργατών των Γερμανών, Καραμαλικών και Χουντικών
Θύματα: Ο αδελφός του εκτελείται από τους Ναζί στις 10 Μαίου του 1944
Δημοσιογραφία: Αρχισυντάκτης του «Ριζισπάστη» και στην συνέχεια διευθυντής της «Αυγής»
Βουλευτής: Πολλές φορές. Πρώτα ως στέλεχος της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ). Υστερα ως συνεργαζόμενος με το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου και τελευταία ως ο Νέστωρ του ΣΥΡΙΖΑ
Διακρίσεις: Επίτιμος καθηγητής της φιλοσοφίας (Πανεπιστήμιο Πάτρας), επίτιμος του Αριστοτέλειου Θεσσαλονίκης, επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής του Πανεπιστήμιου Αθηνών
Πρόεδρος: Κοινότητας Απειράνθου (1986)
Ιδρυτής: Της πολιτικής ομάδας «Ενεργοί Πολίτες» η οποία συνεργάζεται με τον Συνασπισμό
Φιλοσοφία του:«Ολα είναι μπορετά, ακόμα και τα πιο ακατόρθωτα. Αρκεί να το θελήσεις και να το αποφασίσεις»
Χαρακτηριστικό του: Ευθύτητα, αμεσότητα, ειλικρίνεια Από μικρός μαθημένος να λέει την γνώμη του
Ο Ντε Γκολ είπε γι' αυτόν «Ο Γλέζος είναι ο πρώτος παρτιζάνος της Ευρώπης»
Γνωμικό του:«Καλύτερα να πεθαίνεις για τις ιδέες σου παρά να ζεις για το τίποτα»