Οι πιο σημαντικές γυναίκες ψυχολόγοι και οι έρευνές τους
Η Κλινική Ψυχολόγος και Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς, Έλσα Μπάρδα, «συστήνει» στο ευρύ κοινό τις γυναίκες εκείνες που, με την έρευνά τους, θεμελίωσαν και εξέλιξαν την επιστήμη της Ψυχολογίας
Οι πιο γνωστοί στο ευρύ κοινό ψυχολόγοι είναι κατ' εξοχήν άνδρες, όπως για παράδειγμα ο πατέρας της ψυχανάλυσης, Sigmund Freud, ή ο αγαπημένος για τους Συμπεριφοριστές, B.F. Skinner και άλλοι. Υπήρξαν όμως και πολλές γυναίκες, που συνέβαλαν σημαντικά στην εξέλιξη της επιστήμης της Ψυχολογίας.
Σύμφωνα με τα ιστορικά δεδομένα, στις αρχές της δεκαετίας του 1900, στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένας στους δέκα ψυχολόγους ήταν γένους θηλυκού. Μπορεί κάποιες από αυτές τις γυναίκες να συνάντησαν εμπόδια, εξαιτίας των φυλετικών διακρίσεων εκείνα τα χρόνια ή να μην είχαν λάβει την ακαδημαϊκή διάκριση που κέρδισαν με την δουλειά τους ή την αναφορά του ονόματος τους σε δημοσιεύσεις και μελέτες, σίγουρα όμως άνοιξαν τον δρόμο για τις υπόλοιπες από εμάς.
Γι' αυτό κι εγώ, ως ψυχολόγος και πάνω απ' όλα ως γυναίκα, θέλω να αποδώσω φόρο τιμής μέσα από αυτό το άρθρο στις γυναίκες πρωτοπόρους και αγωνίστριες του κλάδου, που διαμορφώσαν με την έρευνά τους την επιστήμη της Ψυχολογίας.
Mary Whiton Calkins, 1863-1930
Η Mary Whiton Calkins σπούδασε στο Χάρβαρντ. Είναι γνωστή για την συνεισφορά της στην αυτοψυχολογία κι έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, ενώ ανέπτυξε την τεχνική συνδυασμού ζευγών. Με την πορεία της απέδειξε ότι τα εμπόδια είναι για να τα ξεπερνάμε...
Anna Freud, 1895-1982
Κλείσιμο
Η Anna Freud, κόρη του ψυχαναλυτή Sigmund Freud, ακολούθησε τα βήματα του πατέρα της, όμως δεν έμεινε σε αυτά. Εξελίχθηκε, αναπτύσσοντας τις θεωρίες του πατέρα της στο πεδίο της ψυχανάλυσης των παιδιών, επηρεάζοντας άλλους γνωστούς για την συνεισφορά τους, όπως τον Erik Erikson. Από τις πιο γνωστές θεωρίες της είναι οι μηχανισμοί άμυνας. Το ενδιαφέρον της αποτέλεσε «προπύλαιο» για τον τομέα της παιδοψυχολογίας.
Mamie Phipps Clark, 1917-1983
Η Mamie Phipps Clark είναι γνωστή μέσα από το πείραμα της Κούκλας του Clark για τις εθνικότητες. Η Clark ήταν η πρώτη μαύρη γυναίκα που αποφοίτησέ από το Πανεπιστήμιο του Κολούμπια. Με λίγα λόγια, ήρθε αντιμέτωπη με προκαταλήψεις, όχι μόνο εξαιτίας του φύλου, αλλά και της φυλής της, καθώς ήταν μία μη λευκή γυναίκα, η οποία διέπρεπε στον τομέα της ψυχολογίας και έφερε στο φως την αυτοαντίληψη μεταξύ μειονοτήτων, καθώς και θέματα σχετικά με την φυλετική ταυτότητα.
Leta Stetter Hollingworth, 1886-1939
Η Leta Stetter Hollingworth, και αυτή με σπουδές στις Ηνωμένες Πολιτείες, φοίτησε μαζί με τον Edward Thorndike. Το έργο της σχετίζεται με μελέτες για τη νοημοσύνη και τα χαρισματικά παιδιά, καθώς και την γυναικεία ψυχολογία. Καταρρίπτοντας τον μύθο ότι η έμμηνος ρύση επηρέαζε αρνητικά τη διανόηση της γυναίκας, αποδεικνύοντας και επιστημονικά ότι οι γυναίκες είναι το ίδιο ικανές νοητικά με τους άνδρες. Η συνεισφορά της εξίσου σημαντική, παρόλες τις φυλετικές διακρίσεις.
Karen Horney, 1885-1952
Η Karen Horney υπήρξε εξέχουσα νέο-φροϋδική ψυχολόγος, που ασχολήθηκε με την γυναικεία ψυχολογία.
Melanie Klein, 1882-1960
Η ψυχαναλύτρια Melanie Klein έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας σημαντικής θεραπείας για τα παιδιά, γνωστή ως παιγνιοθεραπεία. Το συγκεκριμένο είδος θεραπείας στοχεύει στο να διερευνήσει τα συναισθήματα των παιδιών, καθώς και ανησυχίες που επηρεάζουν το «εγώ» και το «υπερεγώ». Το έργο της Melanie Klein έμεινε γνωστό και ως η «κλαϊνική» ψυχανάλυση.
Christine Ladd-Franklin, 1847-1930
Η Christine Ladd-Franklin είχε την τύχη να μεγαλώσει με γυναίκες ενεργά υπέρμαχες στα δικαιώματα των γυναικών, εξ ου και η ίδια προασπίστηκε το δικαίωμα των γυναικών να συμμετέχουν ισότιμα στον ανδροκρατούμενο τότε ακαδημαϊκό χώρο. Το επιστημονικό της ενδιαφέρον «πάντρεψε» την ψυχολογία με την Φυσική, την Αστρονομία και την Άλγεβρα. Η διδακτορικη διατριβή από Πανεπιστήμιο Johns Hopkins είχε τίτλο «Η άλγεβρα της λογικής». Μια πρωτοπόρος ερευνήτρια, αλλά και μαχήτρια υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών.
Margaret Floy Washburn, 1871-1939
Η Margaret Floy Washburn υπήρξε η πρώτη γυναίκα διδακτορική ψυχολόγος, σε μια εποχή που οι γυναίκες δεν είχαν πρόσβαση στον ακαδημαϊκό κλάδο. Παραταύτα, επιβλήθηκε με το ερευνητικό της έργο και τη συγγραφή. Το επιστημονικό πεδίο ενδιαφέροντος αφορούσε τις βασικές ψυχολογικές διεργασίες, καθώς και την γνωστική λειτουργία των ζώων. Έγινε γνωστή μέσα από την κινητική θεωρία, που υποστηρίζει ότι οι κινήσεις του σώματος επηρεάζουν την σκέψη.
Mary Ainsworth, 1913-1999
Η Mary Ainsworth υπήρξε μία εξαίρετη αναπτυξιακή ψυχολόγος, γνωστή μέσα από την θεωρία της προσκόλλησης. Το σημαντικό έργο της έβγαλε στην επιφάνεια την σπουδαιότητα των δεσμών γονέα - παιδιού από την παιδική ηλικία. Γνωστή και μέσα από την τεχνική «παράξενης κατάστασης», έφερε στο φως την ασφαλή και ανασφαλή προσκόλληση και την σημασία της αλληλεπίδρασης.
Η δουλειά της ήταν αρκετά πρωτοποριακή για εκείνα τα χρόνια, έχοντας επίδραση στην κατανόηση του πώς οι δεσμοί της οικογένειας επηρεάζουν την συμπεριφορά μας στην ενήλικη ζωή.
Οι γυναίκες αυτές αξίζουν να αναγνωριστούν για τo πρωτοποριακό τους έργο και την συνεισφορά τους στην επιστήμη της Ψυχολογίας, καθώς και για τον αγώνα τους κατά των διακρίσεων μεταξύ των δύο φύλων. Παρά τις δυσκολίες και τα εμπίδια που συνάντησαν, άφησαν μια ανεκτίμητη κληρονομιά στην Ψυχολογία.
- Βρείτε την Έλσα Μπάρδα στις σελίδες της στο Facebook, πατώντας εδώ και εδώ- Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com
*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου.
