Διαίσθηση: Ένα «κοκτέιλ» από συναίσθημα και λογική με... γλυκόπικρη γεύση

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Συμπεριφοράς

Πόσες φορές έχουμε αποδεχτεί ότι η διαίσθησή μας για ορισμένους ανθρώπους βγαίνει αληθινή;
Πόσες φορές έχουμε μετανιώσει για αποφάσεις που πήραμε, ενώ η διαίσθησή μας φώναζε το αντίθετο;
Απορρίπτουμε το ένστικτο στο βωμό της λογικής; Ή μήπως εν τέλει η διαίσθησή μας έχει λογική εξήγηση;

Παρότι δεν το αντιλαμβανόμαστε, οι σκέψεις μας, η αυτοβιογραφική μνήμη μας και ο τρόπος που αντιδράμε και συμπεριφερόμαστε σε ορισμένες συνθήκες, επηρεάζονται όχι μόνο από το συνειδητό, αλλά και το υποσυνείδητο. Η διαίσθηση βασίζεται σε ήδη υπάρχουσα γνώση, διότι διαμορφώνεται μέσα από βιωματικές εμπειρίες της ζωής. Όσο μεγαλύτερη η εμπειρία σε ένα συγκεκριμένο τομέα, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα η διαίσθησή μας να είναι ακριβής.

Μην αφήνετε τους άλλους… να παίρνουν αποφάσεις για εσάς…

Υπάρχουν και αυτές οι στιγμές όπου όλος ο κοινωνικός περίγυρος σας συμβουλεύει π.χ. να μην πάρετε μια απόφαση που μπορεί να είναι ριψοκίνδυνη, όμως το ένστικτό σας λέει το αντίθετο. Σαφώς και είναι συνετό κάποιος να είναι δεκτικός στις συμβουλές των άλλων, ειδικά, δε, αν είναι ειδικοί σε κάποιο τομέα, όμως αυτός που ξέρει τι θα τον ωφελήσει καλύτερα είναι ο ίδιος μας ο εαυτός… ο όποιος θα διαχειριστεί τις καταστάσεις και θα αναλάβει τις ευθύνες των επιλογών του.

«Η αλήθεια για τη ζωή και το ψέμα για τη ζωή…
δεν μετριέται από τους άλλους…
αλλά από τη διαίσθηση μας…
η οποία δε λέει ποτέ  ψέματα.»

Θέματα καρδιάς;  Η διαίσθηση έχει όλες τις απαντήσεις…

Πόσες φορές μπορεί να έχετε χωρίσει με τον/την σύντροφό σας… αλλά κυριαρχεί μέσα σας το συναίσθημα ότι δεν έχει τελειώσει… οι «φίλοι» σας λένε ότι είστε σε άρνηση και σας αποθαρρύνουν… όμως τελικά δικαιώνεστε... για ακόμα μια φορά η «διαίσθησή» σας είχε δίκιο, ακόμα και όταν ήταν ενάντια σε όλα τα λογικά δεδομένα.

Ειδικά στο θέμα των σχέσεων, οι απαντήσεις είναι μέσα μας… Πολλές είναι οι μαρτυρίες ανθρώπων που ακυρώνουν την τελευταία στιγμή την απόφαση να παντρευτούν τον/την εκλεκτό/εκλεκτή της καρδιάς τους, διότι η διαίσθησή τους έλεγε να μην προχωρήσουν, γιατί θα το μετανιώσουν! Κάποιες φορές μπορεί να είναι φόβος, τις περισσότερες όμως μακροπρόθεσμα αποδεικνύεται ότι η διαίσθησή τους λειτούργησε σωστά.

Με την επιστήμη αποδεικνύουμε.
Με τη διαίσθηση ανακαλύπτουμε.

Λογική vs Διαίσθηση

Οι επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι το ένστικτο έχει βιολογική εξήγηση. Σύμφωνα με έρευνες, οι πληροφορίες που λαμβάνουμε με τις πέντε αισθήσεις από εξωτερικά ερεθίσματα (περιβάλλον) είναι τόσες πολλές, που είναι σχεδόν αδύνατο να περάσουν από φιλτράρισμα, συνεπώς αποθηκεύονται στο υποσυνείδητό μας. Όταν απαιτείται από τις συνθήκες, ο εγκέφαλος τις επαναφέρει.

Αν ο εγκέφαλος λειτουργούσε όπως ένας υπολογιστής, η διαίσθηση θα ήταν η γρήγορη αναζήτηση αρχείων -ακόμα και αυτών που μπορεί να έχουμε ξεχάσει ότι έχουμε αποθηκεύσει- τα όποια συσχετίζονται με μια παρόμοια συνθήκη, την οποία βιώνει εκείνη την στιγμή το άτομο. Συνεπώς, η διαίσθηση βασίζεται στη μάθηση και λαμβάνει υπόψη λογικές παραμέτρους, που ενδεχομένως να μην δίνει κάποιος σημασία στην παρούσα συνθήκη. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι πιο επιτυχημένοι επιχειρηματίες εμπιστεύονταν το ένστικτό τους (αιτιολογία ή ανάλυση) σε κάθε τους επιχειρηματικό εγχείρημα. Κάποιοι χρησιμοποιούν ως εργαλείο καθοδήγησης τη διαίσθησή τους, χωρίς να το παραδέχονται δημοσίως, φοβούμενοι την κοινωνική προκατάληψη.

Το ένστικτο σε «προειδοποιεί»! Εσύ «θα το ακούσεις»;

Ακόμα και αν... φιμώσουμε τη διαίσθηση, θα βρει τρόπο να μας προειδοποιήσει. Το ασυνείδητό μας έχει καθοριστικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων, διότι ανατροφοδοτεί με πληροφορίες, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε συνειδητά.  

  Ο καθένας αντιλαμβάνεται διαφορετικά τα μηνύματα της διαίσθησης μέσα από σκέψεις, συναισθήματα, αντιδράσεις του σώματός του.

Αποκρυπτογραφημένα μυστικά του παρελθόντος 

Η διαίσθηση λειτουργεί σαν ιστός που συνδέει γεγονότα του παρελθόντος, τα οποία συνοδεύονται από τα ανάλογα συναισθήματα. Παράλληλα, η διαίσθηση ενεργοποιεί το νευρικό σύστημα -για παράδειγμα όταν γνωρίζουμε κάποιον φαινομενικά τέλειο, όμως κάθε φορά που τον/την βλέπουμε νιώθουμε έναν κόμπο στο στομάχι μας και μας διακατέχουν αρνητικά συναισθήματα… Αν δεν είναι αντιπάθεια, τότε το ένστικτο μας λέει να αποστασιοποιηθούμε κατά κάποιο τρόπο από αυτόν τον άνθρωπο.

Άλλες φορές μπορεί να βρεθούμε σε ένα μέρος, όπου φαινομενικά όλα είναι καλά, όμως εμείς μπορεί να νιώσουμε ανεξήγητη αναστάτωση μέσα από την ταχυπαλμία, την εφίδρωση της παλάμης κτλ. Υπάρχουν και εκείνες οι φορές που μπορεί να έχετε επιτύχει κάτι που προσπαθούσατε πολύ καιρό, αλλά να μην είστε ενθουσιασμένοι, διότι η «διαίσθηση-ένστικτο» σας λέει ότι μάλλον δεν θα σας βγει σε καλό.

Κάποιες φορές αυτά τα γεγονότα επειδή ήταν τραυματικά μπορεί να μην τα θυμόμαστε καν. Κάθε φορά που κάποιος βιώνει παρόμοιες καταστάσεις, η διαίσθηση σηματοδοτεί ένα είδος συναγερμού, φέρνοντας στην επιφάνεια δυσάρεστα συναισθήματα χωρίς εμφανή αίτια….

Η διαίσθηση εκφράζεται πέρα από τα συναισθήματα και το σφίξιμο του στομαχιού και μέσα από τα όνειρα. Ως ένα μέσο συμβολισμού, τα όνειρα μεταφέρουν στο συνειδητό πληροφορίες από το υποσυνείδητο. Γι' αυτό το λόγο πολλές φορές τα όνειρα είναι προφητικά.

Όσο λιγότερο εμπιστευόμαστε τη διαίσθησή μας τόσο πιο πολύ την αποδυναμώνουμε

Προαισθήματα για συγκεκριμένες καταστάσεις και ανθρώπους έχουμε όλοι μέσα μας -δεν περιορίζονται μόνο στους χαρισματικούς ανθρώπους... Η δυσπιστία και οι λογικές σκέψεις παρεμποδίζουν τη διαίσθηση. Όταν λοιπόν αμφιβάλλουμε για τα αποκρυπτογραφημένα μηνύματα της διαίσθησης, την αποδυναμώνουμε σταδιακά…

Οι άνθρωποι οι οποίοι είναι πιο παρατηρητικοί στα εξωτερικά ερεθίσματα, στη γλώσσα του σώματός τους, εμπιστεύονται την κρίση τους, δεν επηρεάζονται εύκολα από ανθρώπους και καταστάσεις, παίρνουν αποφάσεις κατόπιν ήρεμης σκέψης, οπότε μπορούν να επωφεληθούν από το «χαρισματικό δώρο» της διαίσθησης.

Η σωστή λήψη αποφάσεων πρέπει να στηρίζεται σε λογικούς συλλογισμούς, χωρίς όμως να παραβλέπουμε το συναίσθημα και τη διαίσθησή μας.

- Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com

*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και αδεία ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου.