Το δίπορτο «σύνδρομο της μαϊμούς»

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

Oι μαϊμούδες από την φύση τους (βιολογική συμπεριφορά) αφήνουν από το χέρι τους το κλαδί, από το οποίο κρατιούνται, αφού πρώτα έχουν πιάσει κάποιο άλλο κλαδί με το άλλο τους χέρι. Κρατώντας συγχρόνως τα δύο κλαδιά, συγκρίνουν αν το καινούργιο αντέχει.... προκειμένου να στηριχθούν στο επόμενο κλαδί και εν ολίγοις να προχωρήσουν...

Όταν ο άνδρας ή η γυναίκα μιμείται την συγκεκριμένη συμπεριφορά στις ερωτικές του σχέσεις, τότε αυτό περιγράφεται χιουμοριστικά ως «σύνδρομο της μαϊμούς». Μπορεί το συγκεκριμένο σύνδρομο να ακούγεται... περίεργα, όμως το συναντάμε αρκετά συχνά τόσο στο ανδρικό όσο και στο γυναικείο φύλο.

Οι άνθρωποι που λειτουργούν στις σχέσεις τους με βάση το «σύνδρομο της μαϊμούς» είναι ανίκανοι να προχωρήσουν στην ζωή τους και να βασιστούν στις δικές τους δυνάμεις, καθώς χαρακτηρίζονται από χαμηλή αυτοεκτίμηση και φόβο μοναξιάς. Η εξάρτηση από την σχέση, ακόμα και όταν αυτή δεν τους ικανοποιεί, τους εμποδίζει να εγκαταλείψουν το άλλο τους μισό, από φόβο ότι θα μείνουν μόνοι ή θα πέσουν στα χειρότερα...

Η λύση γι' αυτούς είναι μία και λέγεται «test drive» του/της επόμενης υποψήφιας/ου. Πώς επιτυγχάνεται η αξιολόγηση; Μα, φυσικά μέσα από την παράλληλη σχέση. 

Τα κριτήρια επιλογής της επόμενης ερωτικής φωλιάς/αγκαλιάς κάθε άλλο παρά είναι συναισθηματικά. Το πιο πιθανό είναι η αξιολόγηση να βασίζεται σε «λεφτά» αισθήματα ή στο αν ταιριάζει ο... αστρολογικός χάρτης τους. Άραγε το επόμενο χεράκι που τους σφίγγει το χεράκι είναι καλύτερο από το προηγούμενο; 

Όποιος σπέρνει συμπεριφορές «καβάτζας», θερίζει συνθήκες μοναξιάς...

Ομιχλώδες και συννεφιασμένο τοπίο σχέσης 

Το πιο πιθανό, αγαπημένοι μου αναγνώστες, είναι, πρώτον, το αναπληρωματικό άτομο να υποκρινόταν, έως ότου έπαιρνε προαγωγή ως βασικό... Τα πραγματικά χρώματα μιας σχέσης βγαίνουν μέσα από υγιείς συνθήκες... Εάν, δε, το αναπληρωματικό άτομο έχει την τάση να έλκεται αποκλειστικά από μη διαθέσιμα άτομα, τότε δεν θα είναι πρόθυμο να προσπαθήσει μέσα στο πλαίσιο μιας κανονικής σχέσης, διότι διακατέχεται από φόβο δέσμευσης.

Επίσης, όταν το βασικό άτομο φύγει από το προσκήνιο, το αναπληρωματικό άτομο θα χάσει το ενδιαφέρον του, διότι δεν θα υπάρχει πλέον το έδαφος για αυτοεπιβεβαίωση μέσα από την σύγκριση με τον/την ανταγωνιστή/στριά του. 

Οι ερωτικές σχέσεις είναι σαν το τάνγκο, το όποιο έχει στάδια: ξεκινάει με τον ρομαντισμό και την ιδανική συμπεριφορά και αρχίζει να γίνεται παθιασμένο, αναβλύζοντας συναισθήματα έντονα, όπως το πάθος και ο θυμός. Το πώς θα το διαχειριστεί το ζευγάρι εκατέρωθεν εξαρτάται από το πόσο πρόθυμοι είναι να προσπαθήσουν και οι δύο.

Όσοι προσπαθούν να χτίσουν την ευτυχία τους σε βάρος άλλων, συχνά τιμωρούνται, διότι όποιος/όποια λειτουργεί με το «σύνδρομο της μαϊμούς», στα δύσκολα δεν θα προσπαθήσει να σώσει την σχέση του, αλλά θα συνεχίσει την κλασική πρακτική αναζήτησης του επομένου κλαδιού. Σύμφωνα με την Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς, όταν μια συμπεριφορά επιβραβεύεται, τότε ενισχύεται. Με λίγα λόγια, η ιστορία θα επαναληφθεί. 

Δεν θα αναφερθώ στον/στην βασικό/βασική σύντροφο, καθώς μπορεί να... κοιμάται τον ύπνο του δικαίου. Το αναπληρωματικό άτομο θα πρέπει να σκεφτεί αν η μπερδεμένη κατάσταση, στην οποία επέλεξε να εμπλακεί και να την αποδεχτεί, έχει ελπίδες να ξεκαθαρίσει, καθώς η αξιαγάπητη μαϊμού ενδέχεται να τον/την θεωρεί ακόμα ένα μεταβατικό κλαδί...

Εάν «παγώσουμε» την εικόνα της μαϊμούς, η οποία κρατάει τα δυο κλαδιά συγχρόνως, παρατηρούμε ότι είναι παγιδευμένη ανάμεσα στα δυο κλαδιά -μεταφορικά, ανάμεσα στις δύο επιλογές. Η συνεχής αναζήτηση ενός καινούργιου κλαδιού δεν της αφήνει χρόνο για ξεκούραση -μεταφορικά, στον άνθρωπο ο χρόνος που περνάει μόνος του, χωρίς σχέση, μετά από έναν χωρισμό, λειτουργεί θεραπευτικά και βοηθάει στην αυτογνωσία.


 
Οι ανθρώπινες σχέσεις δεν «φωτοσοπάρονται»... Δεν φτιάχνουν έτσι «μαγικά» από τη μια μέρα στην άλλη. Χρειάζεται δουλειά και από τις δύο πλευρές και όλο αυτό θεμελιώνεται σε έδαφος, απ' όπου απουσιάζει ο εγωισμός.

Όταν σε μια σχέση που «βαλτώνει» το ζευγάρι βάζει σε προτεραιότητα να ξεκαθαρίσει την κατάσταση και όχι να την κάνει ακόμα πιο περίπλοκη, προσθέτοντας  ένα αναπληρωματικό άτομο, τότε, συνήθως, το αποτέλεσμα είναι θετικό.

- Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com

*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου.