Η θρησκευτική πίστη ωφελεί την ψυχική μας υγεία

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

«Η λύπη κοιτάζει πίσω. Ο φόβος κοιτάζει τριγύρω. Η πίστη κοιτάζει ψηλά».
Ralph Waldo Emerson

Η θρησκεία ενισχύει την αυτοεκτίμηση

Πολλές θρησκευτικές παραδόσεις ισχυρίζονται ότι ο Θεός είναι συμβολικά ένας καλός γονιός, ο οποίος μας αγαπάει και μας εκτιμά, ανεξάρτητα από το τι κάνουμε. Αυτό δημιουργεί στον άνθρωπο μια ανθεκτική αίσθηση αυτοπεποίθησης. Η αυτοεκτίμηση που αντλεί ο άνθρωπος μέσα από την θρησκεία δεν κλονίζεται τόσο εύκολα, συγκριτικά με άλλες πηγές -π.χ. επιτυχία, δημοτικότητα.





Η θρησκεία ξεπερνά την μοναξιά

Παρά το γεγονός ότι αφορά κυρίως μια προσωπική σχέση μεταξύ του ανθρώπου και του Θεού, η θρησκεία μπορεί να δημιουργήσει τις συνθήκες που ευνοούν την  κοινωνική δραστηριότητα. 

Η θρησκεία παρέχει προστασία από υπαρξιακές απειλές

Σύμφωνα με μελέτες, η θρησκεία προσφέρει αισθήματα υπερβατικότητας, ενώ παράλληλα εξαλείφει τις υπαρξιακές ανησυχίες.

Η θρησκεία είναι πηγή αισιοδοξίας και ελπίδας

Πλήθος από έρευνες έχουν δείξει ότι η θετική στάση ζωής είναι ωφέλιμη για την υγεία μας -π.χ. οι αισιόδοξοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερα ποσοστά ανάκαμψης από κάποια ασθένεια.

Ο ρόλος της θρησκείας ως μηχανισμού αντιμετώπισης

Στις δύσκολες στιγμές, όπου επικρατεί το άγχος και η αγωνία, συχνά ο άνθρωπος στρέφεται στην προσευχή και στη θρησκεία. Σε τέτοιες συνθήκες, η θρησκεία μπορεί να διαδραματίσει έναν εποικοδομητικό ρόλο στη σύνθετη διαδικασία, με την οποία οι άνθρωποι προσπαθούν να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα, διότι λειτουργεί ως ένας υγιής, προσαρμοστικός τρόπος αντιμετώπισης, που προάγει την ευημερία. 

Τα μοντέλα συμπεριφοράς και αντιμετώπισης προβλημάτων που εμπεριέχονται στα ιερά κείμενα μπορούν να εμπνεύσουν τον άνθρωπο και να του προσφέρουν το αίσθημα της ανακούφισης και της παρηγοριάς. 

Η θρησκευτική αφοσίωση δρα προστατευτικά για τον άνθρωπο 

Η ισορροπημένη ζωή και ο αυτοέλεγχος γίνονται ασπίδα ενάντια στις καταχρήσεις, όπως το  αλκοόλ, ο τζόγος, η βουλιμία κτλ.

Η θρησκεία οδηγεί σε ήπιες αντιδράσεις 

Σύμφωνα με τον νευρολόγο Newberg, ο οποίος βασίστηκε σε νευροαπεικονιστικές μελέτες, η προσευχή εμπεριέχει την ενσυνειδητότητα και προσοχή, ενδυναμώνοντας συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου (τον προμετωπιαίο λοβό, που συσχετίζεται με τη συναισθηματική οργάνωση), ενώ παράλληλα μειώνει τις έντονες αντιδράσεις σε στρεσογόνα ερεθίσματα. 

«Οι άνθρωποι μπορεί να καυγαδίσουν για τη θρησκεία τους, να γράψουν ή να πολεμήσουν γι' αυτήν. Μπορεί να κάνουν τα πάντα, εκτός από το να ζήσουν σύμφωνα με αυτήν».
Charles Caleb Colton

Η θρησκεία διδάσκει την συγχώρεση 

Εκτεταμένες μελέτες για τη συγχώρεση έδειξαν ότι  οι άνθρωποι που εγκλωβίζονται σε αρνητικά συναισθήματα, όπως η απογοήτευση και ο θυμός, επειδή δεν θέλουν να συγχωρέσουν, βιώνουν αυξημένα επίπεδα άγχους, με μακροχρόνιες συνέπειες στην υγεία. Σε αντίθεση, οι άνθρωποι που συγχωρούν είναι πιο ευτυχισμένοι και ζουν περισσότερο.

Υπάρχουν άνθρωποι που βρίσκουν θαλπωρή στη θρησκευτική πίστη, όπου αντλούν γαλήνη και ηρεμία. Υπάρχουν και άλλοι, ωστόσο, που αντλούν άγχος, καθώς είναι δέσμιοι προκαταλήψεων -συνεπώς, η ερμηνεία που δίνει o καθένας επηρεάζει το κατά πόσο θα ωφεληθεί.

Λοιπόν, Θεέ μου, δεν σου ζητώ τίποτε. Να υπάρχεις, αυτό είναι αρκετό.
Πωλ Κλωντέλ