Κατοικίδια: Η ανιδιοτελής αγάπη τους, «σύμμαχος» της ψυχικής ευεξίας

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

Οι θετικές εμπειρίες, όπως π.χ. η τρυφερότητα, επιδρούν στον ανθρώπινο οργανισμό, απελευθερώνοντας στο σώμα την γνωστή ως «ορμόνη της αγάπης» (ωκυτοκίνη). Σύμφωνα με τα ευρήματα μίας ενδιαφέρουσας έρευνας, με επικεφαλής τον Dr Paul Zak από το University of Claremont της Καλιφόρνια, αυξημένα επίπεδα έκκρισης της ωκυτοκίνης δεν παρουσιάζουν μόνο οι ιδιοκτήτες κατοικιδίων, αλλά και τα ίδια τα κατοικίδια, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι τα ζώα αυτά νιώθουν αγάπη για τους ιδιόκτητες τους.

Είναι πολύ σημαντικό δώρο για τον άνθρωπο, να δίνει και να παίρνει αγάπη... Δυστυχώς, οι ανθρώπινες σχέσεις ορισμένες φορές γίνονται πολύπλοκες και επικριτικές, δημιουργώντας εμπόδια στην ανιδιοτελή αγάπη. Γι' αυτόν τον λόγο η άνευ όρων αγάπη και αφοσίωση που προσφέρουν τα κατοικίδια στους ιδιοκτήτες τους, είναι πολύ σημαντική.

Σύμφωνα με τον Dr. Ian Cook, καθηγητή του Πανεπιστημίου UCLA, η ανιδιοτελής αγάπη, που προσφέρουν τα κατοικίδια στον άνθρωπο, συμβάλλει θετικά στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Συγκεκριμένα, πρόσφατα διάβασα μια ενδιαφέρουσα μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins και δημοσιεύτηκε στο Journal Depression and Anxiety, σύμφωνα με την οποία τα σκυλάκια αποδέχονται τον άνθρωπο, όπως ακριβώς είναι, γι' αυτό και συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του συναισθήματος της μοναξιάς. Συνεπώς, οι άνθρωποι με ελλιπή κοινωνική επαφή, μπορούν να επωφεληθούν μέσα από την συντροφικότητα που προσφέρει ένα κατοικίδιο.

Πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Virginia Commonwealth έδειξε ότι οι άνθρωποι που πάσχουν από κλινική κατάθλιψη επωφελήθηκαν από επισκέψεις με θεραπευτικά κατοικίδια -π.χ. σκύλους- διότι το άγχος τους μειώθηκε και ένιωθαν λιγότερη μοναξιά.

Μας ταξιδεύουν μακριά από τα προβλήματα...

Για όσους έχετε κατοικίδια, είμαι σίγουρη ότι κάποια στιγμή θα έχετε βιώσει την συνθήκη να γυρνάτε στο σπίτι, έπειτα από μια δύσκολη ημέρα που σας προκάλεσε θυμό ή απογοήτευση, βρίσκοντας την γατούλα ή τον σκύλο σας, να σας κουνά την ουρά όλο αγάπη, κουρνιάζοντας μαζί σας στον καναπέ. Όσος εκνευρισμός και να σας διακατέχει, αρκεί ένα χάδι, για να καταπραΰνει τον θυμό. Μια τέτοια συνθήκη ηρεμεί τον άνθρωπο, έστω προσωρινά, αποσπώντας την προσοχή του από το πρόβλημα.

«Χρειάζονται μόλις λίγα λεπτά παιχνιδιού, με το αγαπημένο σας κατοικίδιο, προκειμένου να σας φτιάξει την διάθεση».

Το άγγιγμα θεραπεύει τα τραύματα της ψυχής...

Τα χάδια προσφέρουν ηρεμία στον άνθρωπο, καθώς αυξάνουν την έκκριση οξυτοκίνης, ορμόνης υπεύθυνης για την καταπολέμηση του άγχους. Παράλληλα, μειώνεται η κορτιζόλη (ορμόνη που σχετίζεται με το άγχος), επηρεάζοντας την αρτηριακή πίεση και τους καρδιακούς ρυθμούς, ενώ αυξάνεται η έκκριση σεροτονίνης (ορμόνη της ευτυχίας), που δημιουργεί αίσθημα ευχαρίστησης και ικανοποίησης. Όταν το κατοικίδιο σας κάνει να χαμογελάτε, τότε αυτό επηρεάζει βιοχημικά τον οργανισμό, αυξάνοντας τα επίπεδα της σεροτονίνης και της ντοπαμίνη, που σχετίζονται με την ηρεμία και την ευτυχία.

Από την άλλη, όσα και να είναι τα οφέλη, κάποιος που περνάει μια άσχημη περίοδο, ψυχοπιεστική, που του έχει ρίξει την ψυχολογία, ίσως να θεωρήσει πολύ δύσκολο το να αναλάβει την φροντίδα ενός κατοικίδιου. Σύμφωνα με την επιστήμη της ψυχολογίας, το αίσθημα ευθύνης και εξάρτησης, που έχει το κατοικίδιο από τον ιδιοκτήτη του, ενισχύει την αυτοαξία του ιδιοκτήτη, προσδίδοντας στην ζωή του την πιο θετική διάσταση των πραγμάτων.

Η ρουτίνα που συνοδεύει ένα κατοικίδιο -π.χ. βόλτα, τάισμα, παιχνίδι- βοηθά στην οργάνωση συμπεριφοράς του ίδιου του ιδιόκτητη του... Η δραστηριότητα π.χ. της καθημερινής βόλτας του σκύλου, ενισχύει την σωματική και ψυχική υγεία, καθώς και την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους, προσφέροντας έδαφος για κοινωνικοποίηση. Ακόμα και αν οι ιδιοκτήτες είναι ντροπαλοί, ένα είναι σίγουρο: τα σκυλάκια θα σπάσουν τον πάγο... Συμπερασματικά, η τροποποίηση στην ρουτίνα ζωής του ιδιόκτητη έχει θετικό αντίκτυπο και στην συμπεριφορά του...

Η πρωτοποριακή έρευνα Project Pooch αφορούσε ανήλικους παραβάτες, οι οποίοι, κατά την αποχώρησή τους από το σωφρονιστικό ίδρυμα, πήραν σκυλάκια για υιοθεσία. Όπως προέκυψε, όλοι οι συμμετέχοντες είχαν πλήρη επανένταξη στην κοινωνία. Πιθανόν η αίσθηση ευθύνης έκανε τους άλλοτε παραβάτες πιο υπευθύνους.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η σχέση του ιδιοκτήτη με το ζώο συντροφιάς είναι αμφίδρομη και δεν πρέπει να επωφελείται μόνο ο ιδιοκτήτης, αλλά και το κατοικίδιο.

Ο μόνος απόλυτα ανιδιοτελής φίλος, που μπορεί να έχει ο άνθρωπος σε αυτό τον ιδιοτελή κόσμο
Ο μοναδικός που δεν θα τον εγκαταλείψει ποτέ
Ο μοναδικός που δεν θα φανεί ποτέ αχάριστος ή ψεύτης
είναι ο σκύλος του.
George Graham Vest - Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com

*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου.