Το αρνητικό πρόσωπο της φήμης: Η αυτοκτονία του Άντονι Μπουρντέν

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

Οι περισσότεροι άνθρωποι επιδιώκουν την φήμη διότι θα τους βοηθήσει στο να έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής. Ορισμένοι όμως δυσκολεύονται να διαχειριστούν την φήμη, καθώς η ανθεκτικότητα στην αναγνωσιμότητα εξαρτάται από την προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου. Προσωπικότητες εσωστρεφείς, νευρικές και ανασφαλείς, που διακατέχονται από τον φόβο της εγκατάλειψης, θα δυσκολευτούν με τις προσδοκίες της φήμης.

Ο Άντονι Μπουρντέν έδειχνε ευτυχισμένος. Έλεγε ότι κάνει την καλύτερη δουλειά του κόσμου και ταξίδευε σε όλη την υφήλιο, δοκιμάζοντας τις πιο ασυνήθιστες γεύσεις και γνωρίζοντας ανθρώπους σε κάθε γωνιά της Γης. Πολλές διασημότητες, ωστόσο, υποφέρουν από το "φαινόμενο εξαπάτησης", διότι δεν αποδίδουν τις επιτυχίες τους στη σκληρή δουλειά, αλλά στο ότι ‘’έτυχε να βρίσκονται την κατάλληλη στιγμή στο κατάλληλο μέρος’’.

Αυτό λειτουργεί ως καθρέφτης στην αυτοεκτίμηση τους, η οποία εξαρτάται από την αναγνώριση του κόσμου. Η διασημότητα και η δόξα έχει σκαμπανεβάσματα, δημιουργώντας ένα αδιάκοπο αίσθημα ανησυχίας στο να την διατηρήσουν, καθώς η φήμη βρίσκεται σε συνάρτηση με την προσοχή από τον ευρύ πληθυσμό. Η μη ρεαλιστική πεποίθηση ότι «αξίζω με βάση το τι πιστεύει το περιβάλλον για μένα» δημιουργεί ενδόμυχο άγχος και ανασφάλεια, διότι βασίζεται σε ασταθή παράγοντα, ο οποίος ενισχύει την ανθρωπινή ματαιοδοξία και κάποιες φορές μπορεί να οδηγήσει σε επιπόλαιες συμπεριφορές.

Ορισμένες διασημότητες «γονατίζουν» μέσα από την αυτοαμφισβήτηση της προσωπικής τους άξιας, καθώς η αυτοεκτίμησή τους εξαρτάται από τους οπαδούς τους κτλ. Ο Μπουρντέν επέλεξε να αυτοκτονήσει στο Παρίσι, στην «πόλη του Φωτός», στέλνοντας ίσως ένα μήνυμα... «Το σώμα μας δεν είναι ναός. Είναι πάρκο ψυχαγωγίας. Απολαύστε τη βόλτα» έλεγε χαρακτηριστικά, αποκαλύπτοντας το «μότο» της ζωής του.

Για τους διάσημους που δεν έχουν ψυχικές αντοχές ως προς τα σκαμπανεβάσματα της δόξας, τότε αυτό λειτούργει διαβρωτικά ως προς τον ανθρώπινο ψυχισμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η στάση των φανατικών οπαδών που, από την μία τους αποθεώνουν και την επομένη στιγμή μπορεί να είναι επικριτικοί, π.χ. ως προς την εμφάνιση του ινδάλματος τους.

Ένας διάσημος θα πρέπει να μπορεί να διαχειρίζεται λειτουργικά τις ‘’επιθέσεις στο εγώ του’’. Η διασημότητα, πέρα από τον θαυμασμό, περιλαμβάνει την κριτική, την έλλειψη ιδιωτικότητας, το άγχος να παραμείνει κάποιος στην πρώτη γραμμή κτλ. Οι συνηθέστερες αντιδράσεις των διασημοτήτων στην αδιέξοδη πίεση είναι η απώλεια ύπνου, η κατάθλιψη, η έλλειψη συγκέντρωσης, τα γαστρεντερολογικά προβλήματα, η υπερκατανάλωση, η αρνητική διάθεση, η ερεθιστικότητα και οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές -π.χ. να επιλεγούν την κατάχρηση ουσιών ως μέσο αντιμετώπισης των αρνητικών συναισθημάτων.

Η μόνη ανακούφιση στην συνεχή ανάγκη επιβεβαίωσης ότι αξίζουν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή ή ότι αξίζουν ακόμα και όταν δεν είναι πλέον τα πρόσωπα της ημέρας, ορίζεται στο ‘’να μην ξεχνούν από πού ξεκίνησαν’’ και ποιοι πραγματικά είναι, ανεξάρτητα της φήμης ή όχι. Άλλωστε, αυτό που έχει σημασία στην ζωή δεν είναι μόνο ο προορισμός, αλλά η διαδρομή.

- Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com

*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου.