Αθλητισμός και γονείς: Πώς μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά σας να γίνουν οι αυριανοί πρωταθλητές

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

Σύμφωνα με μελέτες, η στάση/συμπεριφορά που έχουν οι γονείς, καθώς και οι προπονητές, έχει αντίκτυπο στους νεαρούς αθλητές, καθώς ορίζει αν θα βιώσουν το άθλημα ως μια υγιή αθλητική εμπειρία και όχι ως σκληρό ανταγωνισμό.

Η επιτυχημένη πορεία των παιδιών στην άθληση, εφόσον υπάρχει και το έμφυτο ταλέντο, προϋποθέτει ψυχολογική ενίσχυση κυρίως από την οικογένεια. Ο γονέας παίζει σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της αθλητικής συμπεριφοράς και προσωπικότητας του παιδιού-νεαρού αθλητή.


«Πίσω από κάθε παιδί που πιστεύει στον εαυτό του υπάρχει ένας ενήλικας που πίστεψε πρώτα σε αυτό» (Mathew Jacobson)





Παρακάτω περιγράφω πώς μπορείτε να ενισχύσετε την συστηματική ενασχόληση/αθλητική απόδοση των παιδιών σας, καθώς και τον βαθμό ικανοποίησης που εισπράττουν από το άθλημα

* Τα δικά σας όνειρα μπορεί να διαφέρουν από τα όνειρα του παιδιού σας. Ένας μικρός ηλικιακά αθλητής ενδεχομένως να συμμετέχει σε μια ομάδα όχι απαραίτητα, γιατί θέλει να το ακολουθήσει σε επαγγελματικό επίπεδο. Μερικά από τα κίνητρα του παιδιού-αθλητή για συμμετοχή π.χ. σε αθλητική ομάδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ κτλ μπορεί να είναι η κοινωνική πτυχή, καθώς ενισχύεται η κοινωνική αλληλεπίδραση, το παιδί μεγαλώνει τον κοινωνικό του κύκλο, η δραστηριότητα ως διασκέδαση/εκτόνωση, η ικανοποίηση που εισπράττει όταν ανταπεξέρχεται στην πρόκληση του συναγωνισμού. Συνεπώς, η δικιά σας ατζέντα (με ανεκπλήρωτες επιθυμίες) δεν αντιπροσωπεύει απαραίτητα τα «θέλω» του παιδιού. Άλλωστε, το άθλημα στο οποίο συμμετέχει το παιδί σας και ο αγώνας που πρέπει να κερδίσει είναι δικός του.

* Να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες από το παιδί σας και να αποφεύγεται τυχόν συγκρίσεις.

* Η επιπλέον προπόνηση μαζί σας θα εξαντλήσει το παιδί πριν από έναν κρίσιμο αγώνα. Εμπιστευτείτε το τεχνικό κομμάτι στους ειδικούς (προπονητές) και εστιάστε στην ενθάρρυνση και θετική ενίσχυση του παιδιού σας.

* Σύμφωνα με έρευνες, η έλλειψη ύπνου μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αθλητική απόδοσή (π.χ. συγκέντρωση, ενεργεία κτλ.). Γι' αυτό τον λόγο, πριν από ένα σημαντικό αγώνα, βοηθήστε το παιδί σας να εξασφαλίσει έναν ήρεμο και ποιοτικό ύπνο. Πριν ξεκινήσετε να πάτε το παιδί σας στον αγώνα, συζητήστε μαζί του, έτσι ώστε να το βοηθήσετε να αποβάλει το άγχος και ό,τι άλλο το ανησυχεί.

* Όταν το παιδί συμμετέχει σε ομαδικό άθλημα, τότε κατά την διάρκεια του αγώνα να υποστηρίζετε όλη την ομάδα και όχι μόνο τις επιτυχίες του δικού σας παιδιού.

* Η ικανότητα ενός γονέα να διαχειρίζεται και να ελέγχει τα συναισθήματά του επηρεάζει το παιδί. Κατά την διάρκεια παρακολούθησης του αγώνα του παιδιού σας, όσο ενθουσιασμένοι και αν είστε, προσπαθήστε να περιορίσετε τις φωνές. Σκεφτείτε το παιδί σας να έπαιζε σε μια θεατρική παράσταση... Θα ζητωκραυγάζατε;

* Να θυμάστε ότι το παιδί μαθαίνει μέσα από την μίμηση, γι' αυτό είστε το πρότυπο συμπεριφοράς για το παιδί σας. Πιο συγκεκριμένα, το πώς συμπεριφέρεστε και αντιδράτε όταν βρίσκεστε σε συνθήκη ανταγωνισμού -π.χ. αν διατηρείτε την ηρεμία και την ψυχραιμία σας (θετικές συμπεριφορές) ή αν έχετε ελλιπή αυτοέλεγχο.


«Θα με αγαπάς ακόμα κι αν δεν κερδίσω;»


* Η αυστηρή κριτική και οι φωνές υπονομεύουν την προσπάθεια του παιδιού και καταρρακώνουν την αυτοπεποίθησή του.

* Αγαπήστε το παιδί σας ανεξάρτητα από τα επιτεύγματά του. Είναι μια συμβουλή που δίνω σε όλους τους γονείς. Με αυτόν τον τρόπο εμπνέετε στο παιδί μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό του, κατά συνέπεια δεν κλονίζεται η αυτοεκτίμηση από τυχόν αποτυχίες ή ατυχίες.

«Όλα τα βήματα είναι σαν τα κομμάτια ενός παζλ. Όλα μαζί συντελούν στο να δημιουργηθεί μια εικόνα. Αν είναι ολοκληρωμένη, τότε πέτυχες το στόχο σου. Αν όχι, μην τα βάζεις με τον εαυτό σου. Αν έβαλες τα δυνατά σου, τότε κάτι θα πέτυχες στην πορεία» Michael Jordan


* Ο πρωταρχικός στόχος για την συμμετοχή του παιδιού σας σε ένα άθλημα είναι να το απολαμβάνει και να εκπαιδευτεί στον υγιή ανταγωνισμό. Γι' αυτό εστιάστε στην διαδικασία εκτέλεσης αντί για το αποτέλεσμα (τρόπαια). Η συζήτηση που κάνετε με το παιδί σας μετά από έναν αγώνα καθορίζει το τι είναι σημαντικό -π.χ εάν ρωτήσετε «Κερδίσατε;», το παιδί θα εστιάσει στον όρο νίκη και στο αποτέλεσμα.

Η επιτυχία είναι προϊόν διεκπεραίωσης της διαδικασίας. Διδάξτε το παιδί σας να επικεντρώνεται στην πρόκληση. Μην ξεχνάτε ότι η άθληση πρέπει να είναι ευχάριστη, άλλωστε σημασία έχει η διαδικασία για να παίξει κάποιος σε έναν αγώνα, π.χ. οι προπονήσεις, η προσπάθεια, η επιμονή. Το παιδί οφελείται όταν μαθαίνει να μην εγκαταλείπει και να επικεντρώνεται στην διαδικασία εκτέλεσης του αθλήματος και όχι στον αριθμό των τροπαίων.

Όταν το παιδί απολαμβάνει το άθλημα, τότε μαθαίνει από την εμπειρία και δείχνει μεγαλύτερη προθυμία βελτίωσης. Ενισχύστε θετικά το παιδί σας και για τις προσπάθειές του, όχι μόνο για το όποιο θετικό αποτέλεσμα, το οποίο μερικές φόρες φεύγει από τον έλεγχό τους.


«Να σκέφτεσαι θετικά και να αντλείς κουράγιο από κάθε αποτυχία» Michael Jordan


* Ο φόβος είναι ένα πολύ δυνατό συναίσθημα, που μπορεί να ακινητοποιήσει έναν αθλητή και να τον οδηγήσει σε λάθη. Γι' αυτό ίσως το πιο σημαντικό μάθημα που θα βοηθήσει το παιδί σας είναι να μην φοβάται την αποτυχία.


Ανεξάρτητα από την νίκη ή την ήττα, αποδεχτείτε το παιδί σας και ενισχύστε την θέλησή του να προσπαθεί και να μην εγκαταλείπει, καθώς η δύναμη της θέλησης είναι πιο ισχυρή από την ικανότητα. Βοηθήστε τα παιδιά σας να πετύχουν στον αθλητισμό, πιστεύοντας στον εαυτό τους!

- Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com

*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου.