Επιστροφή στα θρανία: Πώς το σχολείο μπορεί να κάνει καλύτερους γονείς και παιδιά

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

Το καλοκαίρι τελείωσε, τα σχολεία άνοιξαν και η επιστροφή των μαθητών στις υποχρεώσεις τους σηματοδοτεί και την έναρξη της νέας σεζόν για μικρούς και μεγάλους. Κάθε αρχή και δύσκολη, ειδικά για τους γονείς που έχουν παιδάκια που μεταβαίνουν από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό.

Σε αυτή την περίπτωση, το παιδί έρχεται αντιμέτωπο με πολλές αλλαγές -πιο συγκεκριμένα, δομημένο περιβάλλον, νέες παρέες, πιο αυστηροί κανόνες κτλ.

«Στους γονείς οφείλομεν το ζην, στους δε διδασκάλους το ευ ζην» Μέγας Αλέξανδρος

Οι γονείς με παιδιά που πάνε για πρώτη φορά στο σχολείο είναι σημαντικό να τα έχουν «εκπαιδεύσει» ως προς την σχολική ετοιμότητα. Τι σημαίνει αυτό; Οργάνωση συμπεριφοράς, δεκτικότητα στη συνεργασία σε συντροφικό και συνεργατικό πλαίσιο, υπακοή στους κανόνες κτλ.



«Το παιδί μου κλαίει, δεν θέλει να πάει σχολείο»

Όσο πιο έντονος ο δεσμός προσκόλλησης γονέα - παιδιού, που αναφέρω σε προηγούμενο άρθρο μου, τόσο πιο δύσκολα θα δείξει προθυμία το πρωτάκι σας να πάει σχολείο. Το άγχος του αποχωρισμού τις πρώτες ημέρες δεν διέπει μόνο τα παιδιά, αλλά και τους γονείς και είναι απολυτά φυσιολογικό. Γι' αυτό συνήθως συνιστώ εξοικείωση με το σχολικό περιβάλλον, πριν εγγραφεί το παιδί στο σχολείο.

Η εξοικείωση πάντα βοηθάει στο να νιώσουν οι γονείς και τα παιδιά σιγουριά. Εάν το μικρό σας αγγελούδι αντιδρά έντονα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα μεταβατικό αντικείμενο -π.χ. ένα αρκουδάκι που μπορεί να παίρνει μαζί του τις πρώτες ημέρες, έως ότου να αισθανθεί ασφάλεια.

Οι ένοχες και οι έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις των γονέων, καθώς αποχωρίζονται το αγγελούδι τους, πιθανόν να δημιουργήσουν περισσότερο άγχος στο παιδί. Όπως σε όλες τις μεταβατικές περιόδους, το παιδί χρειάζεται χρόνο προσαρμογής, πάντα ανάλογα με το αναπτυξιακό του στάδιο.

«Τώρα που θα πας σχολείο θα στρωθείς στο διάβασμα, τέλος οι βόλτες»

Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν οι γονείς είναι ότι παρουσιάζουν το σχολείο ως τιμωρία, ως ένα πλαίσιο γεμάτο υποχρεώσεις, τονίζοντας έτσι τα αρνητικά. Το σχολείο αναμφισβήτητα μπορεί να είναι κουραστικό, καθώς το παιδί ξυπνάει νωρίς και έχει υποχρεώσεις (διάβασμα, εργασίες). Γι' αυτό θα συμβούλευα τους γονείς να τονίσουν όλα τα θετικά.

«Τώρα που θα γυρίσεις στο σχολείο, θα ξαναδείς τους φίλους σου ή θα κάνεις καινούργιους φίλους, θα μάθεις καινούργια πράγματα, θα γίνεις πιο έξυπνος» 

Η στάση των γονιών θα πρέπει να είναι ενισχυτική και να δημιουργήσουν ενθουσιασμό και κίνητρο στο παιδί ως προς το σχολείο. Προληπτικά, μέσα από την εμπειρία μου, θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό να ενημερώσουμε το παιδί πού μπορεί να απευθυνθεί, αν έχει κάποιο πρόβλημα, στο πλαίσιο του σχολείου. Στην εφηβική ηλικία συνήθως τα παιδιά δεν μοιράζονται όλα τα νέα με τους γονείς τους, γι' αυτό και είναι σημαντικό να τα ενθαρρύνουμε να μιλάνε σε άτομα εμπιστοσύνης της οικογένειας ή σε κάποιον εκπαιδευτικό.

«Το μυαλό δεν είναι ένα δοχείο που πρέπει να γεμίσει, αλλά μια φωτιά που πρέπει ν’ ανάψει» Πλούταρχος

Μέσα από την πολυετή εμπειρία μου θεραπευτικής δουλειάς με παιδιά και την συνεργασία μου με εκπαιδευτικούς, συμπεραίνω ότι η προσαρμογή του παιδιού στο σχολικό πλαίσιο είναι μία κοινή συνισταμένη δύο παραγόντων: τόσο των γονιών όσο και των εκπαιδευτικών, οι οποίοι πρέπει να βρίσκονται σε συνεργασία και επικοινωνία, προς όφελος του παιδιού. Πλέον, οι νέοι εκπαιδευτικοί είναι διατεθειμένοι να βοηθήσουν, εφόσον ζητηθεί.



«Εκπαίδευση δεν είναι η εκμάθηση γεγονότων, αλλά η εξάσκηση του μυαλού να σκέφτεται» Albert Einstein

Το σχολείο δεν είναι μόνο πίεση... Είναι το προπύλαιο για την ανεξαρτησία του παιδιού, ένα στάδιο στη διαδικασία να γίνει καλύτερος άνθρωπος. Μέσα από την ενεργητική ακρόαση και την ενσυναίσθηση, μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας και να το ενθαρρύνετε να μοιραστεί μαζί σας οτιδήποτε το ανησυχεί.



«Παιδεία και αρετή και γνώση, όσο κι αν είναι άγνωστα στους πολλούς, είναι το πιο γλυκό πράγμα στη ζωή του ανθρώπου» Σωκράτης

Να θυμάστε ότι το σχολικό πλαίσιο αφορά κυρίως στο διάβασμα, συνεπώς οι εξωσχολικές δραστηριότητες του παιδιού θα πρέπει να το αποφορτίζουν και να μην το επιβαρύνουν -είναι σημαντικό να έχει ελεύθερο χρόνο για να παίξει.

Ενθαρρύνετε το παιδί να επιλέξει μια δραστηριότητα, στην οποία έχει ταλέντο -θα μπορούσε να είναι η ζωγραφική ή κάποιο άθλημα. Όσον αφορά στις ψυχαγωγικές δραστηριότητες, θα πρέπει να αποφασίζει το ίδιο το παιδί, καθώς ο στόχος είναι να περάσει όμορφα και να εκτονωθεί.

Το αγγελούδι σας μέρα με τη μέρα μεγαλώνει. Ο ρόλος σας θα πρέπει να είναι πλάι του και όχι μπροστά του. Ο στόχος του σχολείου, πέρα από την αξία της παιδείας, είναι η ομαλή μετάβαση στην κοινωνία, σε ελεγχόμενο περιβάλλον. Βοηθήστε το λοιπόν να μάθει, να ανεξαρτοποιηθεί και να ανοίξει σιγά-σιγά τα φτερά του...



«Αυτοί που μελέτησαν προσεκτικά τον τρόπο διακυβέρνησης των ανθρώπων, πρέπει να έχουν πεισθεί πως η τύχη των εθνών εξαρτάται από την εκπαίδευση των νέων» Αριστοτέλης - Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com

*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου.