Το βιολογικό ρολόι είναι ίδιο για όλα τα όντα

Ανακαλύφθηκε ο μηχανισμός του σώματος που "κρατά τον χρόνο" σε όλους τους έμβιους οργανισμούς του πλανήτη.

Τον μηχανισμό που ελέγχει το εσωτερικό 24ωρο βιολογικό "ρολόι", το οποίο διαθέτουν όλες οι μορφές της ζωής στη Γη, από τα μονοκύτταρα φύκια μέχρι τα ανθρώπινα κύτταρα, ανακάλυψαν Βρετανοί επιστήμονες σε δύο ξεχωριστές αλλά σχετικές έρευνες.

Η ανακάλυψη μπορεί να ρίξει φως σε διάφορα προβλήματα υγείας ελαφρά ή πιο σοβαρά (διαβήτης, κατάθλιψη, ακόμα και καρκίνος), κυρίως εξαιτίας μεταβολικών διαταραχών που σχετίζονται με τη δυσλειτουργία του βιολογικού "ρολογιού" των ανθρώπων, για παράδειγμα στην περίπτωση πιλότων, επιβατών με "τζετ λαγκ" ή εργατών σε νυχτερινές βάρδιες.

Επίσης οι νέες μελέτες αποδεικνύουν ότι αυτός ο "κιρκαδιανός" μηχανισμός είναι ίδιος για όλα τα έμβια όντα και η προέλευσή του χάνεται, δισεκατομμύρια χρόνια στο παρελθόν, στις απαρχές της ζωής στον πλανήτη μας. Το 24ωρο αυτό "ρολόι" ελέγχει τα εναλλαγές της καθημερινής και εποχικής δραστηριότητας, από τους κύκλους του ύπνου μέχρι τις μεταναστεύσεις των ζώων και το άνοιγμα των λουλουδιών.

Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Μεταβολικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ, υπό τον Ακίλες Ρέντι, που δημοσίευσαν τη σχετική εργασία στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ, για πρώτη φορά εντόπισαν την ύπαρξη 24ωρων ρυθμών στα ανθρώπινα ερυθροκύτταρα. Έως τώρα, οι επιστήμονες είχαν συνδέσει τους κιρκαδιανούς ρυθμούς με το DNA και τη δραστηριότητα των γονιδίων, όμως -αντίθετα με τα περισσότερα άλλα κύτταρα του σώματός μας- τα ερυθροκύτταρα του αίματος δεν έχουν DNA.

"Τα ρολόγια αποδεικνύεται ότι υπάρχουν σε όλα μας τα κύτταρα, είναι οργανικά ενσωματωμένα σε αυτά. Φανταστείτε πώς θα ήμασταν χωρίς ένα ρολόι να μας καθοδηγεί στο πέρασμα του χρόνου", δήλωσε ο Ρέντι. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι, φωτίζοντας καλύτερα τα κυτταρικά "ρολόγια", θα βρουν νέες θεραπείες για τις μεταβολικές διαταραχές.

Σε μια δεύτερη σχετική μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο ίδιο επιστημονικό περιοδικό, οι ερευνητές των Πανεπιστημίων Εδιμβούργου (Σχολή Βιολογικών Επιστημών) και Κέμπριτζ, καθώς και του Ωκεανολογικού Παρατηρητηρίου της Γαλλίας, υπό τον Άντριου Μίλαρ, διαπίστωσαν ένα ανάλογο 24ωρο κύκλο-ρολόι στα μονοκύτταρα θαλάσσια φύκη (άλγες), δείχνοντας έτσι ότι ακόμα και οι πιο πρωτόγονες μορφές ζωής είχαν αναπτύξει ένα ανάλογο μηχανισμό.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι, ακόμα και στο σκοτάδι, όταν το DNA των αλγών δεν ήταν ενεργοποιημένο, το κιρκαδιανό "ρολόι" τους συνέχιζε να χτυπάει, παρά την έλλειψη δραστηριότητας των γονιδίων, ακριβώς δηλαδή ό,τι συμβαίνει με τα ανθρώπινα ερυθροκύτταρα. "Τα ρολόγια του σώματος είναι αρχαίοι μηχανισμοί με εξέλιξη δισεκατομμυρίων ετών. Πρέπει να είναι πολύ πιο σημαντικοί και εξελιγμένοι από ό,τι νομίζαμε ως τώρα", δήλωσε ο Μίλαρ και πρόσθεσε ότι πρέπει να γίνουν περαιτέρω έρευνες για να διερευνηθεί καλύτερα πώς και γιατί αυτά τα βιολογικά ρολόγια αναπτύχθηκαν ειδικότερα στους ανθρώπους και το ρόλο που ακριβώς παίζουν στον έλεγχο του σώματος.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ