Πώς «είδαν» οι επιστήμονες το «Λόγο του Βασιλιά»

Η ταινία «Ο Λόγος του Βασιλιά (The King's Speech)», ένα δράμα εποχής υποψήφιο για 12 βραβεία Όσκαρ, (από τα οποία και απέσπασε τα εξής: καλύτερης ταινίας, πρώτου ανδρικού ρόλου με τον Κόλιν Φερθ, σκηνοθεσίας του Τομ Χούπερ και πρωτότυπου σεναρίου του Ντέιβιντ Σέιντλερ), έγινε το πιο αγαπητό κινηματογραφικό φιλμ της χρονιάς για τα Academy Awards.

Δεν απασχόλησε, όμως, μόνο τον καλλιτεχνικό κόσμο, αλλά και τον κόσμο της επιστήμης, αφού η Nan Ratner, ψυχολόγος και γλωσσολόγος στο Πανεπιστήμιο Maryland του College Park, χρησιμοποίησε την ταινία αυτή στην ομιλία της κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου με τίτλο «Από τον Φρόυντ στη Λειτουργική Απεικόνιση Μαγνητικού Συντονισμού (fMRI): Ξεδιπλώνοντας το μυστήριο της βραδυγλωσσίας», και συγκεκριμένα στο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Πρόοδο της Επιστήμης που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον.

Στην ταινία «Ο Λόγος του Βασιλιά» δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στο κοινωνικό στιγματισμό του βασιλιά Γεωργίου VI, ο οποίος υποφέρει από ταπείνωση και εξευτελισμό κάθε φορά που βγάζει λόγο μπροστά σε χιλιάδες Βρετανούς υπηκόους του, εξαιτίας της λεκτικής του αυτής διαταραχής. Τέτοια ντροπή, όχι μόνο κάνει τους βραδύγλωσσους να ζουν με το στρες και τις αρνητικές σκέψεις, όπως οι αμφιβολίες για τον ίδιο τους τον εαυτό, αλλά επίσης τους οδηγεί στο να αναπτύξουν αμυντικούς μηχανισμούς κάθε φορά που επικοινωνούν στην προσπάθειά τους να μιλήσουν με περισσότερη ευφράδεια λόγου.

«Αυτό που προβάλει ορθώς η παρούσα ταινία είναι το γεγονός ότι το τραύλισμα είναι μια διαταραχή πολύ πιο σύνθετη από την απλή επανάληψη λέξεων», επισημαίνει η Nan Ratner και τονίζει: «Είναι πολύ πιο περίπλοκο. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια διαταραχή στην επικοινωνία».

Όμως, στο «Λόγο του Βασιλιά» υπάρχουν και αρκετά κακώς κείμενα, αφού συναντάμε κάποιους πολύ δημοφιλείς «μύθους» για τη βραδυγλωσσία. Συγκεκριμένα, το φιλμ υπαινίσσεται ότι η λεκτική διαταραχή του βασιλιά Γεωργίου προήλθε εν μέρει από την υπερβολικά αυστηρή ανατροφή του και τα παιδικά τραύματα που αυτή του δημιούργησε- αυτό, όμως, φαίνεται να μην παίζει κανένα ρόλο στην εμφάνιση βραδυγλωσσίας.

«Δεν υπάρχει κανένα απτό στοιχείο που να επιβεβαιώνει ότι τα παραπάνω είναι αλήθεια», εξηγεί η Ratner και προσθέτει: «Σχεδόν όλοι οι γονείς με ρωτάνε τι είναι αυτό που έκαναν λάθος και το παιδί τους τραυλίζει, και μπορεί αυτό να είναι μια λαθεμένη αντίληψη, όμως έχει περάσει για τα καλά στη συνείδηση της κοινής γνώμης».

Άλλωστε, οι ερευνητές εξακολουθούν να διατηρούν τις επιφυλάξεις τους σχετικά με το κατά πόσο το τραύλισμα εμφανίζεται κατά τα πρώτα χρόνια της παιδικής ηλικίας, όπως δήλωσε η Nan Ratner. Η διαταραχή αυτή, για την οποία δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία, επηρεάζει μόλις το 1% των ανθρώπων σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ μόνο τέσσερις στους εκατό ανθρώπους συνήθιζαν να τραυλίζουν στα παιδικά τους χρόνια.

«Φυσικά, οι γονείς μπορούν με μεγάλη βεβαιότητα να κάνουν τα πράγματα χειρότερα για ένα παιδί με βραδυγλωσσία», προειδοποιεί η Ratner και δίνει έμφαση στο γεγονός ότι οι γονείς πρέπει να απευθυνθούν σε έναν ειδικό όσο το δυνατόν νωρίτερα γίνεται, εάν αντιληφθούν διαταραχές στη λεκτική επικοινωνία του παιδιού τους.

Η πρόωρη θεραπεία ενδέχεται να κάνει πραγματικά τη διαφορά, γιατί περίπου το 80% των παιδιών με βραδυγλωσσία μπορεί να την ξεπεράσει πλήρως στην ηλικία ανάμεσα στα 2 και τα πέντε πρώτα χρόνια της ζωής  του. Βέβαια, κάποια παιδιά μπορεί να μην την ξεπεράσουν ποτέ παρά τη θεραπεία που θα δεχθούν και αυτό δείχνει ότι η διαταραχή αυτή βασίζεται σε πολύ γερές γενετικές βάσεις.

«Τώρα καταλαβαίνουμε ότι το τραύλισμα είναι σε υψηλό βαθμό κληρονομικό, πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από το τραύλισμα έχουν συγγενείς που εμφανίζουν την ίδια διαταραχή», αναφέρει η Ratner.




Η ταινία μπορεί να «δοξάζει» το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής και της δυνατής φιλίας ανάμεσα στο βασιλιά Γεώργιο και τον θεραπευτή του, Lionel Logue, εντούτοις αγνοεί ότι στην πραγματική ζωή η θεραπεία, πέρα από τα πρώτα χρόνια της ζωής κάποιου, είναι απαραίτητη για να βοηθήσει στη διαχείριση αυτής της διαταραχής.

Σύμφωνα με τη Ratner: «Ο βασιλιάς Γεώργιος τραύλιζε σε όλη του τη ζωή. Έγινε ένας πιο αποδοτικός ομιλητής και σίγουρα πιο ευδιάθετος, όμως, στην ουσία ποτέ δεν κατάφερε να απαλλαχθεί από τη βραδυγλωσσία».

Πολλές από τις θεραπευτικές μεθόδους που απεικονίζονται στην ταινία ισχύουν μέχρι και σήμερα και χρησιμοποιούνται από τους ειδικούς. Για παράδειγμα, ο Logue μαθαίνει το βασιλιά στην ομιλία του να αντικαθιστά μια λέξη που δυσκολεύεται να πει με μία συνώνυμή της, προσπαθεί να τον απευαισθητοποιήσει ως προς το φόβο να βγάλει δημόσια λόγο και ακόμη χρησιμοποιεί δυνατή μουσική ως αντιπερισπασμό στο τραύλισμά του, ενώ επίσης τον ενισχύει με μια μεγάλη και υγιή δόση αυτοπεποίθησης.

Στην εν λόγω ταινία, όμως, παρουσιάζονται και αναποτελεσματικές θεραπείες (στην αρχή της ταινίας), -εντούτοις δεν πρέπει να ξεχνάμε την περίοδο στην οποία αναφέρεται, δηλαδή κατά τα χρόνια του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου-, όπως να μιλά με βότσαλα στο στόμα για να πει τις λέξεις που δυσκολεύεται σωστά. Ένα θετικό, βέβαια, που  οφείλουμε να αναγνωρίσουμε είναι ότι ο θεραπευτής συνέστησε στο βασιλιά να κόψει το κάπνισμα προς διευκόλυνση της θεραπείας, αλλά και για το καλό της υγείας του.

Τέλος, ο βασιλιάς Γεώργιος VI δεν είναι ο μόνος διάσημος βραδύγλωσσος, αλλά και οι: Αριστοτέλης, Τσόρτσιλ, Λιούις Κάρολ, Δαρβίνος, Δημοσθένης, Luis Jouvet, Μωυσης, Μεριλυν Μονρόε, Λουδοβίκος ο 2ος  επονομαζόμενος  βραδύγλωσσος, Ναπολέων ο 1ος, Ισαάκ Νεύτων, Θεόδωρος Ρούσβελτ, Βιργίλιος και Αλβέρτος του Μονακό.