Ο ιός του Δυτικού Νείλου στη Θεσσαλονίκη προκαλεί ανησυχία

Προβληματισμό, αλλά και ανησυχία, προκαλεί η επιβεβαίωση της παρουσίας του ιού του Δυτικού Νείλου, για πρώτη φορά, σε μη αποδημητικά πτηνά (κορακοειδή) στην Κεντρική Μακεδονία, περιοχή στην οποία παρατηρήθηκαν τα περισσότερα κρούσματα της νόσου, το περασμένο καλοκαίρι.

Η παρουσία του ιού σε κορακοειδή δημιουργεί νέα δεδομένα, σχετικά με τη πιθανότητα διατήρησης του ιού στο περιβάλλον και τη πιθανή διασπορά του σε νέες περιοχές μέσω μη αποδημητικών πουλιών.

Γενετικό υλικό του ιού του Δυτικού Νείλου εντοπίστηκε σε καρακάξα, η οποία κυνηγήθηκε κοντά στο χωριό Τρίλοφος της Θεσσαλονίκης, το Σεπτέμβριο του 2010, ενώ αντισώματα κατά του ιού βρέθηκαν στο 20% των περίπου 100 κορακοειδών, τα οποία συγκεντρώθηκαν σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας, κατά τις κυνηγετικές περιόδους 2009-2020 και 2010-2011, για τις ανάγκες έρευνας, που διεξάγεται στο πλαίσιο του Πανευρωπαϊκού Προγράμματος WildTech.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η εύρεση αντισωμάτων κατά του ιού σε πτηνά, τα οποία συλλέχθηκαν μερικούς μήνες πριν την έξαρση των κρουσμάτων σε ανθρώπους (Φεβρουάριος 2010), γεγονός που επιβεβαιώνει τη έκθεσή τους στον ιό πριν από την έξαρση των κρουσμάτων.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα του αναπληρωτή καθηγητή Ιολογίας και Ιογενών Νοσημάτων του Τμήματος Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Χαράλαμπου Μπιλλίνη, και της ομάδας του, που παρουσιάζεται στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κτηνιατρικής Παραγωγικών Ζώων, Υγιεινής & Ασφάλειας Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης και Προστασίας του Καταναλωτή, το οποίο διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.

Η Ελλάδα αποτελεί σταθμό πολλών μεταναστευτικών ειδών πτηνών, κατά την πορεία τους προς την Αφρική και αντίστροφα. Στη χώρα μας, και συγκεκριμένα στην Κεντρική Μακεδονία, παρατηρήθηκε έξαρση κρουσμάτων εγκεφαλίτιδας, οφειλόμενης στον ιό του Δυτικού Νείλου. Συνολικά επιβεβαιώθηκαν 261 περιστατικά, εκ των οποίων τα 191 παρουσίασαν νευρολογικά συμπτώματα, ενώ τα 34 ήταν θανατηφόρα.

Με δεδομένο ότι μόλις το 1% των κρουσμάτων μόλυνσης από τον ιό του Δυτικού Νείλου συνοδεύεται από νευρολογικά συμπτώματα, ενώ το 20% απλώς παρουσιάζει συμπτώματα κοινής γρίπης, οι επιστήμονες υποθέτουν ότι ο τελικός αριθμός των ανθρώπων που εκτέθηκαν στον ιό ήταν μερικές χιλιάδες, κατά τους μήνες της έξαρσης.

Η μετάδοση του ιού στον άνθρωπο γίνεται με το δήγμα κουνουπιών. Οι επιστήμονες θεωρούν αδύνατη τη μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο, με ενδιάμεσο τα κουνούπια, καθώς ο άνθρωπος δεν παρουσιάζει τέτοιου βαθμού ιαιμία (ροή του ιού μέσα στο αίμα), ώστε να καταστεί δυνατή η μόλυνση ενός "υγιούς" κουνουπιού κατά τη διάρκεια του δήγματος μολυσμένου ανθρώπου.

Εύλογα λοιπόν τίθενται τα ερωτήματα: Πώς προέκυψε η παρουσία του ιού στη περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά και σε ποιο βαθμό υπάρχει πιθανότητα επανεμφάνισης κρουσμάτων και το ερχόμενο καλοκαίρι ή ακόμη και η επέκτασή τους σε άλλες περιοχές της χώρας;

Η εξήγηση που δίνουν οι επιστήμονες είναι η εξής: Η περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας, στην οποία παρατηρήθηκε η πλειονότητα των κρουσμάτων (νομοί Θεσσαλονίκης, Πέλλας, Ημαθίας, Πιερίας, Κιλκίς), χαρακτηρίζεται από την παρουσία σημαντικών υδροβιότοπων, όπου σταματούν αποδημητικά πουλιά κατά τη μετανάστευσή τους προς την Αφρική.

Τα πτηνά θεωρούνται δεξαμενή του ιού στη φύση, παρουσιάζοντας, σε περίπτωση μόλυνσής τους, ιαιμία ικανή να επιτρέψει τη μετάδοσή του σε κουνούπια, άρα και την έναρξη ενός κύκλου μετάδοσης (πτηνά-κουνούπια-πτηνά), ο οποίος μπορεί να συμπεριλάβει και τον άνθρωπο. Σε αυτό τον κύκλο μετάδοσης μπορούν να συμμετάσχουν αποδημητικά αλλά και ενδημικά πτηνά, με τα ενδημικά να δύνανται να συμβάλλουν στη "διατήρηση" του ιού σε μία περιοχή.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ