Ο «μάγος των μεταμοσχεύσεων» στο πλευρό του υπουργείου Υγείας

O Δρ Ανδρέας Τζάκης, επονομαζόμενος και «μάγος των μεταμοσχεύσεων», βρίσκεται στην Ελλάδα, κατόπιν πρόσκλησης της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, έχοντας μαζί του και το… μαγικό ραβδί για να προσπαθήσει να «μεταμορφώσει» το άψυχο μεταμοσχευτικό σύστημα της χώρας μας σε ένα ζωντανό σύστημα με επάρκεια μοσχευμάτων.

Επί τέσσερις δεκαετίες, που διαπρέπει στις Ηνωμένες Πολιτείες ο εκ Πειραιά ορμώμενος γιατρός, διατηρεί άρρηκτους τους δεσμούς του με την Ελλάδα, επιστρέφοντας τακτικά στη γενέτειρά του, στα αδέλφια του, αλλά και στην «οικογένεια» των εκατοντάδων Ελλήνων ασθενών που έχει αποκτήσει πλέον, όλων εκείνων των ανθρώπων που τους χάρισε μια δεύτερη ζωή χάρη στο… μαγικό του ραβδί.

Τα σχέδιά του για το φετινό καλοκαίρι περιλάμβαναν όπως κάθε χρόνο παραμονή λίγων εβδομάδων και στην Ελλάδα -συνοδευόμενος από την σύζυγό του, Πατρίσια, είχε προγραμματίσει στάσεις στην Αθήνα όπου ζουν τα αδέλφια του, επίσης γιατροί, Μαργαρίτα και Μιχάλης, στα Φραγκάτα Κεφαλονιάς, τόπο καταγωγής του πατέρα του και στα Δωδεκάνησα, αγαπημένος του προορισμός λόγω και της καταγωγής της μητέρας του.

Όταν του ζητήθηκε από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας να…  αλλάξει πορεία, προκειμένου να συμμετάσχει στη μεγάλη ενημερωτική εκστρατεία για την αξία της δωρεάς οργάνων, αλλά και στη συντονισμένη προσπάθεια του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) για την ίδρυση Κέντρων Μεταμόσχευσης στην χώρα, ο κ. Τζάκης δεν το σκέφτηκε λεπτό. Άλλωστε, η θέση του για το συγκεκριμένο ζήτημα έχει διατυπωθεί δημοσίως με τρόπο σαφή και ξεκάθαρο: «Η ζωή είναι πολύτιμη και το σώμα το πιο σοβαρό περιουσιακό στοιχείο του καθενός. Έχουμε δύο επιλογές. Η πρώτη να το θάψουμε. Η δεύτερη να το κάνουμε χρήσιμο σε συνανθρώπους μας που πάσχουν, προσφέροντας τα όργανά μας».

«Συστράτευση» με τον πρόεδρο του ΕΟΜ

Η επίσκεψη στον ΕΟΜ του επιφύλασσε μια ευχάριστη έκπληξη: ως πρόεδρος του Οργανισμού τον υποδέχτηκε ένας συμφοιτητής του από την Ιατρική Σχολή Αθηνών, εντατικολόγος  προσηλωμένος με πάθος στην ιδέα της δωρεάς οργάνων, διευθυντής μέχρι πρότινος της ΜΕΘ του Παίδων «Αγία Σοφία», ο κ. Αναστάσιος Χατζής. Οι αλλοτινοί  συμφοιτητές  συμφώνησαν αμέσως στην αναγκαιότητα της ίδρυσης του πρώτου Κέντρου Μεταμόσχευσης Παίδων στην Ελλάδα. Μοιράστηκαν επίσης  την πικρία τους ως Έλληνες επιστήμονες για την υστέρηση της χώρας στο ζήτημα αυτό  -εν  έτει 2011 η Ελλάδα προσπαθεί να αποκτήσει Κέντρο Μεταμόσχευσης Παίδων, την ώρα που η Τουρκία έχει ήδη δύο Κέντρα.

Το αποτέλεσμα είναι δεκάδες Ελληνόπουλα να «μεταναστεύουν» αναγκαστικά στο εξωτερικό κάθε χρόνο, προκειμένου να υποβληθούν σε μεταμοσχεύσεις. Ήδη τρία παιδάκια βρίσκονται στη λίστα αναμονής του «Τζάκσον Μεμόριαλ», όπου χειρουργεί ο κ. Τζάκης.

Οι κίνδυνοι που εγκυμονεί η διακομιδή του ασθενούς και η διενέργεια της μεταμόσχευσης σε άλλη χώρα είναι η μία σοβαρή παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τον ειδικό. Η άλλη αφορά το τεράστιο κόστος. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά στους συνομιλητές του στο υπουργείο Υγείας ο κ. Τζάκης, «τα έξοδα μετάβασης, θεραπείας και νοσηλείας ενός και μόνο παιδιού θα αρκούσαν για να ιδρυθεί το Κέντρο στην Ελλάδα. Είναι κρίμα να γίνεται τέτοια σπατάλη, ενώ έχετε τόσο καλούς γιατρούς στη χώρα».

Με βάση την «ΕΛΠΙΔΑ» το Κέντρο Μεταμόσχευσης Παίδων

Επιστήμονες και στελέχη του υπουργείου Υγείας, πάντως, είναι αισιόδοξοι για την έκβαση αυτής της προσπάθειας. Η  λειτουργία Κέντρου Μεταμόσχευσης Παίδων φαίνεται πιο εφικτή από ποτέ. Η κτιριακή ελάφρυνση που πρόσφερε στα δύο παιδιατρικά νοσοκομεία «Αγλαϊα Κυριακού» και «Αγία Σοφία» η Ογκολογική Μονάδα «ΕΛΠΙΔΑ», αλλά και η εξοικονόμηση χώρου λόγω των συγχωνεύσεων κλινικών, δημιουργούν στέρεα βάση για την ανάπτυξη ενός Κέντρου Παίδων.

Κατά τον καθηγητή, η οικονομική κρίση μπορεί και πρέπει να επιταχύνει αυτή την εξέλιξη όχι μόνο σε ό,τι αφορά τους μικρούς ασθενείς αλλά και τους ενήλικες -η πρότασή του είναι να λειτουργήσουν δύο Κέντρα Μεταμόσχευσης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Ο κ. Τζάκης θεωρεί κομβικό το ρόλο των συντονιστών-εντατικολόγων στις ΜΕΘ για την αξιοποίηση των εν δυνάμει δοτών. «Είναι απαραίτητη η δημιουργία ομάδων εκπαιδεύσεως των γιατρών και των εργαζομένων σε παραϊατρικά επαγγέλματα οι οποίοι θα ασχολούνται με τους εν δυνάμει δότες» τόνισε και την περασμένη Δευτέρα, έχοντας σύμμαχό του σε αυτή τη «μάχη» και τον κ. Χατζή. Εξίσου σημαντικό τόνισε όμως πως είναι να υπάρχει ένα απόλυτα διαφανές σύστημα διανομής των προσφερόμενων οργάνων, διότι «χρειάζεται οι δότες να γνωρίζουν πώς αξιοποιείται η προσφορά τους».

Έλλειμμα μοσχευμάτων

Σήμερα οι δότες στην χώρα μας δεν ξεπερνούν τους 7 ανά 1.000.000 πληθυσμού, ενώ για τη στοιχειώδη κάλυψη των αναγκών απαιτούνται τουλάχιστον 25 δότες. Αυτό το έλλειμμα φιλοδοξεί το υπουργείο Υγείας να καλύψει με το νέο νόμο, επεκτείνοντας το βαθμό συγγένειας μεταξύ δωρητή και ασθενή και θεσμοθετώντας την εικαζόμενη συναίνεση, ότι δηλαδή όλοι θα είναι εν δυνάμει δότες, εκτός εάν δηλώσουν ρητώς εν ζωή το αντίθετο.

Ωστόσο, η τελευταία έχει διχάσει την επιστημονική κοινότητα  -πολλοί εκπρόσωποί της υποστηρίζουν ότι το μέτρο αυτό δεν αρκεί από μόνο του για να αλλάξει προς το καλύτερο την πορεία των μεταμοσχεύσεων, διότι δύσκολα θα επιχειρηθεί από Έλληνα γιατρό η αφαίρεση οργάνων από πτωματικό δότη, χωρίς και τη συγκατάθεση των συγγενών.

Παράλληλα, προκάλεσε «ντόμινο» παραιτήσεων στον ΕΟΜ. Καταξιωμένοι επιστήμονες, όπως ο πρώην πρόεδρος του ΕΟΜ κ. Γιάννης Βλαχογιάννης, ο τέως διευθυντής Μεταμοσχεύσεων Καρδιάς του Ωνασείου κ. Πέτρος Αλιβιζάτος, το μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας, κυρία Ασημίνα Μαγγίνα, ο καθηγητής Νομικής Σχολής Αθηνών κ. Μιχάλης Σταθόπουλος, ο μητροπολίτης Μεσογαίας (και γιατρός) κ. Νικόλαος παραιτήθηκαν προσφάτως από μέλη του ΔΣ του ΕΟΜ.

Μετά τις αντιδράσεις επιστημόνων και φορέων, το υπουργείο Υγείας ανέστειλε για δύο έτη την εφαρμογή της επίμαχης συναίνεσης και οργάνωσε ενημερωτικό πρόγραμμα του πληθυσμού για τις δωρεές και τις μεταμοσχεύσεις.