Αυτοσυγκράτηση και δίαιτα διατηρούν νεανικό τον εγκέφαλο

Οι γιορτές δεν είναι η πιο κατάλληλη εποχή του έτους για να περάσει το μήνυμα ότι αν κανείς τρώει λιγότερο, θα διατηρεί τον εγκέφαλό του υγιή, αλλά η επιστήμη είναι ...ανάλγητη. Η υπερκατανάλωση φαγητού από ένα άνθρωπο όχι μόνο μπορεί να τον κάνει υπέρβαρο ή παχύσαρκο, αλλά επιπλέον κάνει τον εγκέφαλό του να γερνάει πιο γρήγορα, ενώ αντίθετα η αυτοσυγκράτηση και η δίαιτα ενεργοποιούν ένα μόριο που βοηθάει τον εγκέφαλο να παραμείνει νέος, σύμφωνα με μία νέα ιταλική επιστημονική έρευνα.

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Καθολικού Πανεπιστημίου της Ρώμης, με επικεφαλής τον Τζιοβαμπατίστα Πάνι του Ινστιτούτου Γενικής Παθολογίας, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό PNAS της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, σύμφωνα με τις βρετανικές ''Ιντιπέντεντ'' και ''Τέλεγκραφ'', ανακάλυψαν ότι ένα συγκεκριμένο μόριο (το CREB1), ''πυροδοτείται'' στον εγκέφαλο των ποντικιών που κάνουν διατροφή με λίγες θερμίδες. Η ενεργοποίηση του μορίου, στη συνέχεια, ενεργοποιεί μία σειρά από πρωτεΐνες (τις σιρτουίνες) και γονίδια που συνδέονται με την μακροζωία και την υγιή λειτουργία του εγκεφάλου.

Όπως είπε ο Πάνι, ο στόχος πλέον είναι να βρεθεί ένας τρόπος, π.χ. με ένα νέο φάρμακο, να ενεργοποιείται το συγκεκριμένο μόριο, ώστε ο εγκέφαλος να διατηρείται ''φρέσκος'' και υγιής, χωρίς καν να χρειάζεται κανείς να υποβληθεί σε αυστηρή δίαιτα. Η διατροφή με περιορισμένες θερμίδες σημαίνει, όπως έδειξαν οι μελέτες στα πειραματόζωα, ότι όταν ο οργανισμός καταναλώνει περίπου το 70% της συνήθους καθημερινής ποσότητας τροφής, αυτό βοηθά στην μακροζωία.

Τα πειραματόζωα που ακολούθησαν αυτή τη συστηματική διατροφή με λιγότερες θερμίδες, είχαν καλύτερη μνήμη και άλλες νοητικές λειτουργίες, ήσαν λιγότερο επιθετικά, ενώ άργησαν να εμφανίσουν Αλτσχάιμερ και, όταν αυτό συνέβη, τα συμπτώματα της νόσου ήσαν λιγότερο σοβαρά σε σχέση με τα ζώα που έτρωγαν πολύ. Επιπλέον, τα ζώα που έτρωγαν λιγότερο, έζησαν 25% έως 40% περισσότερο.

Άλλες μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι το πολύ φαγητό και η παχυσαρκία κάνουν κακό στον εγκέφαλο, επιβραδύνοντας τις λειτουργίες του, προκαλώντας πρόωρη γήρανσή του και καθιστώντας τον πιο ευάλωτο σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον. Μέχρι τώρα παρέμενε όμως ουσιαστικά άγνωστος ο ακριβής βιολογικός μηχανισμός μέσω του οποίου η μείωση των θερμίδων βοηθούσε τον εγκέφαλο να παραμένει νέος.

Η νέα ιταλική έρευνα έρχεται ακριβώς να ρίξει φως σε αυτόν τον μοριακό μηχανισμό με την ανακάλυψη του σημαντικού ρόλου του μορίου CREB1, το οποίο ήταν ήδη γνωστό ότι εμπλέκεται στη σωστή λειτουργία της μνήμης και της μάθησης, καθώς και στον έλεγχο του άγχους. Οι ιταλοί επιστήμονες επιβεβαίωσαν ότι η επωφελής δράση του εν λόγω μορίου αυξάνεται δραστικά, όταν η διατροφή είναι ελλιπής σε θερμίδες. Όσο γερνάει κανείς, το συγκεκριμένο μόριο εξασθενεί, γι' αυτό η μείωση των θερμίδων της τροφής μπορεί να ενισχύσει και πάλι τη λειτουργία του.

Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι στις νήσους Οκινάουα της Ιαπωνίας, όπου υπάρχει δυσανάλογα μεγάλο ποσοστό ατόμων άνω των 100 ετών, υπάρχει ένα ρητό: ''Φάε μέχρι να χορτάσεις σε ποσοστό 80%''.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ