Διαβήτης και φροντίδα των ποδιών

Τουλάχιστον 3.000 άνθρωποι που πάσχουν από διαβήτη ακρωτηριάζονται κάθε χρόνο στην χώρα μας, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο ο ακρωτηριασμός των κάτω άκρων  αφορά περίπου 1 εκατ διαβητικούς ασθενείς. Ωστόσο, κατά τους ειδικούς με την κατάλληλη πρόληψη και εκπαίδευση των ασθενών το 70% των ακρωτηριασμών αυτών μπορεί να αποφευχθεί.

«Κάθε 30 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος στον κόσμο αναγκάζεται να υποστεί ακρωτηριασμό. Ωστόσο, με την κατάλληλη πρόληψη οι ακρωτηριασμοί θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί σε ποσοστό 60 – 70%», ανέφερε σήμερα  σε συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού και εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Παγκόσμια Ομάδα Εργασίας για το Διαβητικό Πόδι κ. Χρήστος Μανές, με αφορμή το 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο για το Διαβητικό Πόδι που διοργανώνεται στην Αθήνα από αύριο Πέμπτη 15 Απριλίου έως και την Κυριακή 18 Απριλίου.

Κύριες αιτίες για την δημιουργία του έλκους στα πόδια  είναι δύο σοβαρές επιπλοκές του διαβήτη, η νευροπάθεια και η περιφερειακή αρτηριοπάθεια. Η πρώτη παρουσιάζεται στο 30% των περίπου 300.000 διαβητικών ασθενών που εκτιμάται ότι υπάρχουν στην Ελλάδα. Δυστυχώς, όπως εξήγησε ο ειδικός, κατά την εμφάνιση της νευροπάθειας «χάνεται»  η προστατευτική αίσθηση του πόνου, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην αντιλαμβάνονται μία πιθανή πληγή, κάψιμο από ζεστό νερό ή ακόμη και κόψιμο από αιχμηρό αντικείμενο στα κάτω άκρα τους. Έτσι, οι ασθενείς  μπορεί να μην αντιληφθούν τη λοίμωξη που προκαλείται και επεκτείνεται με ταχείς ρυθμούς.

Η περιφερική αρτηριοπάθεια, που συνήθως συνυπάρχει με τη νευροπάθεια, καταστέλλει τους αμυντικούς μηχανισμούς των ανθρώπων και έτσι ο οργανισμός δεν μπορεί να καταπολεμήσει μια πληγή ή μια φλεγμονή, με αποτέλεσμα σύντομα να δημιουργείται σοβαρή μόλυνση.

Πως προλαμβάνονται οι δύο επιπλοκές

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, για την πρόληψη αυτών των επιπλοκών που οδηγούν σε ακρωτηριασμό οι διαβητικοί πρέπει:
1) να ελέγχουν καθημερινά τα πόδια τους και να ενημερώσουν αμέσως τον γιατρό τους εάν διαπιστώσουν την παραμικρή πληγή ή αλλοίωση χρώματος

2) να διακόψουν άμεσα το κάπνισμα

3) να ελέγχουν την κατάσταση των ποδιών τους με ειδικό επίθεμα NeuropadTest - τεστ που μπορεί να πραγματοποιηθεί και από τους ίδιους

4) να αποφεύγουν το βάδισμα χωρίς υποδήματα – ακόμη και στη θάλασσα

5) να αποφεύγουν την θέρμανση των ποδιών με θερμοφόρες ή με οποιαδήποτε θερμαντικά σώματα όταν κρυώνουν – υπάρχει ο κίνδυνος εγκαύματος χωρίς να το αντιληφθούν

6) να απευθύνονται στον γιατρό τους αμέσως μόλις διαπιστώσουν πόνο στο βάδισμα ή «σφίξιμο» στη κνήμη διότι μπορεί να σημαίνει πιθανή βλάβη των αγγείων.

7) να αποφεύγουν τα στενά και σκληρά υποδήματα, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος μικροτραυματισμών

8) να μην αφαιρούν τους κάλους των ποδιών – εκτός κι αν απευθύνονται σε ανθρώπους με ειδική εκπαίδευση

9) να χρησιμοποιούν ειδικούς αφρούς και κρέμες ενυδάτωσης για την αντιμετώπιση της ξηρότητας του δέρματος των ποδιών, που οδηγεί σε σχισίματα

Έλλειψη ειδικών ιατρείων για το διαβητικό πόδι

Σε όλη τη χώρα  λειτουργούν μόλις 14 δημόσια ιατρεία για το διαβητικό πόδι, εκ των οποίων στην περιφέρεια μόνον πέντε, με αποτέλεσμα να καταγράφεται σημαντική έλλειψη στην διάγνωση αλλά και στην αντιμετώπιση των ασθενών. Την κατάσταση επιτείνει το γεγονός ότι κανένα από αυτά δεν είναι στελεχωμένο με ποδολόγο- ποδοθεραπευτή. Όπως όμως επισήμανε ο κ. Νικόλαος Τεντολούρης, επίκουρος καθηγητής παθολογίας στο Διαβητολογικό Κέντρο του «Λαϊκού» νοσοκομείου, μόνο οι εξειδικευμένοι γιατροί ξέρουν να διακρίνουν αρχόμενες καταστάσεις, οι οποίες μπορούν να αποφευχθούν.