Στη διατροφική "μαύρη λίστα" και ο σολωμός;

Η ανθρώπινη παρέμβαση και η κλιματική αλλαγή συμβάλλουν στο να χάνει ο σολωμός τα γενετικά χαρακτηριστικά του.

Οπως προειδοποιούν επιστήμονες που μελέτησαν πληθυσμούς του ψαριού στην Ισπανία οι παρεμβάσεις στη μεταναστευτική τους συμπεριφορά και στο ένστικτο αυτοκαθοδήγησης που έχουν τα ψάρια, θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες.

Η ομάδα Βρετανών και Ισπανών επιστημόνων, που δημοσιεύει τα συμπεράσματά της στην επιθεώρηση Global Change Biology, μελέτησε τις αλλαγές που συντελέστηκαν την τελευταία εικοσαετία στους πληθυσμούς σολωμού των Αστουριών, στην Ισπανία. Όπως εξηγεί ένας εκ των συντακτών της έκθεσης, «οι σολωμοί αναπτύσσουν διακριτικές πληθυσμιακές δομές χάρη στην ικανότητά τους να επιστρέφουν στους ποταμούς όπου ζουν και αναπαράγονται». Κατά τον Τζέιμι Στίβενς, λόγω αυτής της ικανότητας αναπτύσσουν ιδιαίτερα γενετικά προφίλ, ανάλογα με τον ποταμό, στον οποίο ζουν και προσαρμόζονται στις εκάστοτε συνθήκες: «τη χημική σύνθεση του ποταμού, την ικανότητα να αντέχουν στη θερμοκρασία, να μετακινούνται την κατάλληλλη στιγμή προς τη θάλασσα και να επιστρέφουν στις τοποθεσίες αναπαραγωγής». Οι ικανότητες αυτές ωστόσο φαίνεται πως χάνονται.

Οι ερευνητές ανέλυσαν σχεδόν χίλια δείγματα ιστών από το 1988 έως το 2007. Διαπίστωσαν ότι έως το 1992, στους ποταμούς των Αστουριών είχαν εισαχθεί πολλά «ξένα» είδη ψαριών -π.χ. σολoμός Σκωτίας- κάτι που αποδίδεται στους αλιείς, οι οποίοι προτιμούν τα μεγάλα ψάρια. Μετά το 1992, η πρακτική αυτή σταμάτησε, ωστόσο φαίνεται πως το κακό είχε ήδη γίνει. «Δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί οι γενετικές διαφορές που αποτελούν σημάδι υγιών πληθυσμών», λέει ο Στίβενς. «Ακόμη λοιπόν και όταν αμβλύνθηκαν οι συνέπειες της μετακίνησης ψαριών από τους ανθρώπους, άλλοι παράγοντες συνέχισαν να προκαλούν ανωμαλίες», όπως για παράδειγμα οι αλλαγές στη θερμοκρασία του νερού.

Οι επιστήμονες πάντως επισημαίνουν ότι για να διαπιστωθούν οι μακροπρόθεσμες συνέπειες των παραγόντων αυτών στους πληθυσμούς σολωμού, θα πρέπει να συνεχίσουν να συλλέγουν στοιχεία. Όπως οι ίδιοι λένε, κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο για τη μακροπρόθεσμη διατήρηση του είδους.

ΗΠΑ: Πόλεμος για το μεταλλαγμένο σολoμό

Την ίδια ώρα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Αρχή Τροφίμων και Φαρμάκων ανακοίνωσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να εγκρίνει την κατανάλωση μεταλλαγμένου σολoμού. Η διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει έως και ένα χρόνο, ενώ εάν δοθεί το πράσινο φως –κάτι που μοιραία θα πυροδοτήσει εξελίξεις και στην Ευρώπη- ο γενετικά τροποποιημένος σολoμός θα βρίσκεται στα ράφια των σούπερ μάρκετ το 2012.

Λέγεται AquaAdvantage Atlantic Salmon και περιέχει γονίδιο αυξητικής ορμόνης που του επιτρέπει να μεγαλώνει με διπλάσια ταχύτητα σε σχέση με το συμβατικό σολoμό ιχθυοτροφείου. Ο όμιλος AquaBountyTechnologies, στα εργαστήρια του οποίου αναπτύσσεται, επιμένει ότι το γενετικά τροποποιημένο ψάρι είναι απόλυτα ασφαλές προς κατανάλωση. Δεν συμφωνούν όμως όλοι...

Η βιομηχανία της αλιείας, επιστήμονες και πολιτικοί κυρίως από την αμερικανική «πρωτεύουσα του σολoμού», την Αλάσκα, λένε ότι η έγκριση ενός τέτοιου προϊόντος θα αποτελούσε εξαιρετικά ανεύθυνη απόφαση. 39 βουλευτές έχουν ζητήσει γραπτώς από την αρμόδια αρχή να μπλοκάρει την κυκλοφορία του σολoμού. Και στην Ευρώπη ωστόσο, οικολόγοι χαρακτηρίζουν τον AquaAdvantage επικίνδυνο, λέγοντας πως αν ένας τέτοιος σολoμός διαφύγει, θα μπορούσε να μολύνει πληθυσμούς, οδηγώντας ακόμη και σε αφανισμό του άγριου σολoμού.