Ο εμβολιασμός στα φαρμακεία ανεβάζει τα ποσοστά κάλυψης του πληθυσμού από τη γρίπη

Καλύτερη ανοσοολογική κάλυψη του πληθυσμού πετυχαίνουν οι χώρες όπου ο αντιγριπικός εμβολιασμός διενεργείται και στα φαρμακεία βάσει σχετικής νομοθετικής, συγκριτικά με χώρες στις οποίες ο αντιγριπικός εποχιακός εμβολιασμός γίνεται μόνο σε ιατρικές δομές.

Στην Ελλάδα, μπορεί μεν να θεσμοθετήθηκε πρόσφατα το θέμα με τη δημοσίευση του νόμου 4600/9-3-2019 (ΦΕΚ 43 Α), ο οποίος μεταξύ άλλων περιέχει στο άρθρο 160 και την αναγνώριση και την άδεια εκτέλεσης εποχιακών και αντιτετανικών εμβολιασμών από τα φαρμακεία, αλλά ουσιαστικά εδώ και χρόνια διενεργούνται από ένα ως και δύο εκατομμύρια αντιγριπικοί εμβολιασμοί κάθε χρόνο (περίπου 2,2 εκατ. εμβολιασμοί για το 2018-2019), και δεκάδες χιλιάδες αντιτετανικοί εμβολιασμοί από φαρμακοποιούς.

Το ποσοστό των εμβολιασμών αυτών που διενεργούνται από τα φαρμακεία στην Ελλάδα ξεπερνά το 90% του συνόλου, εδώ και πολλά συνεχόμενα χρόνια μέχρι σήμερα. Σε διεθνές επίπεδο, άνω του 20% των φαρμακείων (περισσότερα από 200.000 φαρμακεία διεθνώς, ειδικά στις ανεπτυγμένες χώρες) αξιοποιούνται ως κέντρα εμβολιασμού της κοινότητας, απευθυνόμενα αθροιστικά σε πληθυσμό άνω του 1 δισεκατομμυρίου ατόμων, σε 20 χώρες διεθνώς.

Οι φαρμακοποιοί στο πλαίσιο του διακριτού τους ρόλου στην υπόθεση της Δημόσιας Υγείας, ενημερώνουν για την αξία της πρόληψης μέσω του εμβολιασμού, παρέχουν οδηγίες και συμβουλές για την εμβολιαστική διαδικασία και διενεργούν τους εμβολιασμούς μετά τη συνταγογράφηση από τους γιατρούς.

Η νομοθετική ρύθμιση λοιπόν αποτελεί αναγνώριση του ρόλου του φαρμακοποιού στην εποχιακή πρόληψη έναντι της γρίπης και στην πρόληψη έναντι του τετάνου, που συνοψίζεται στην ενημέρωση των ομάδων υψηλού κινδύνου και ολόκληρου του πληθυσμού για την ανάγκη εμβολιασμού. Παράλληλα, ευθυγραμμίζεται απόλυτα με το πνεύμα της Παγκόσμιας Στρατηγικής για την αντιμετώπιση της γρίπης που ανακοίνωσε στις 11 Μαρτίου 2019 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).

«Αποτελεί κυρίως όμως αδιαμφισβήτητη απόδειξη του γεγονότος ότι οι φαρμακοποιοί μπορούν να επιτελέσουν σημαντικό ρόλο στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, προς όφελος του πληθυσμού αλλά και με σαφή θετικά αποτελέσματα στην εξοικονόμηση δαπανών λόγω της άμεσης σχέσης με τους ασθενείς και της επιρροής τους σε θέματα πρόληψης και φαρμακευτικής αγωγής», αναφέρουν οι φαρμακοποιοί με αφορμή το επικείμενο φαρμακευτικό συνέδριο Hellas Pharm που διοργανώνει για 20η χρονιά ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Αττικής (16-17 Μαρτίου, Helexpo Marousi).

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι στην Ελλάδα με καθυστέρηση ρυθμίζεται η παροχή υπηρεσιών εμβολιασμού του πληθυσμού από τα φαρμακεία και αναγνωρίζεται ο ρόλος τους ως κέντρων παροχής υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), με σαφή και συγκεκριμένο τρόπο.

Ο ΠΟΥ από το 2011 έχει εκδώσει και επικαιροποιεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα κατευθυντήριες οδηγίες για τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις παροχής επαρκών και κατάλληλων φαρμακευτικών υπηρεσιών (W.H.O., Technical Report Series, No. 961, 2011), στις οποίες, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι ο φαρμακοποιός πρέπει να ασκεί και τον ρόλο του εμβολιαστή, συμμετέχοντας σε εμβολιαστικά προγράμματα, αυξάνοντας την εμβολιαστική κάλυψη και συμβάλλοντας με πρωταγωνιστικό ρόλο στη διασφάλιση της ανοσοποίησης του πληθυσμού.

Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ασφάλεια Υγείας και Τροφίμων προωθεί προτάσεις για την απλοποίηση και τη διεύρυνση ευκαιριών στην εμβολιαστική παροχή, συμπεριλαμβάνοντας και τα φαρμακεία της κοινότητας, ως δομές αξιοποίησης για τον σκοπό αυτό. Η ΕΕ θεωρεί τους φαρμακοποιούς και τους Συλλόγους τους ως ενεργούς παράγοντες και παράγοντες ενίσχυσης στη συλλογική προσπάθεια να να διευρυνθεί η πρόσβαση και να αυξηθεί η εμβολιαστική κάλυψη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Euporean Commision, Directorate General for Health & Food Safety, 24-4-2018).