Παγκόσμια Ημέρα κατά της Βίας εναντίον των Γυναικών

Σεξουαλική παρενόχληση, εκφοβισμός, ηθική παρενόχληση: Είναι συνήθη δεινά στον εργασιακό χώρο που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο, τρεις φορές περισσότερο από ότι οι άνδρες, σε ποσοστά που αγγίζουν το 50% των εργαζομένων γένους θηλυκού σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ποσοστά πολύ υψηλότερα στην Ελλάδα σύμφωνα με έρευνα. Αυτά τα δεινά «φωτίζονται» σήμερα από τον προβολέα της «Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Βίας εναντίον των Γυναικών» που έρχεται να φωτογραφίσει το πρόβλημα, πως αυτό εκδηλώνεται, τις ψυχοσωματικές συνέπειες επιφέρει και ποια αντιμετώπιση μπορεί να έχει μέσα από έναν οδηγό συμπεριφοράς. Γιατί κάθε θύμα πρέπει να ξέρει ότι η σιωπή του προστατεύει τον θύτη, ενώ η δημοσιοποίηση των μεμπτών πράξεων τον αποδυναμώνει.

Ειδικότερα στην Ελλάδα το χάσμα μεταξύ επίσημων και ανεπίσημων στοιχείων, το μεγάλο πρόβλημα της υπο-καταγραφής, η έλλειψη επίγνωσης του προβλήματος από εργοδότες και εργαζόμενους καθιστούν αδύνατη την ολοκληρωμένη καταγραφή του προβλήματος και σαφώς την αντιμετώπισή του.

Παρόλα αυτά, η Εταιρεία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας εκτιμά από τις επαφές της ότι πάνω από το 50% των εργαζομένων στην Παναττική Ενωση Καθαριστριών και Οικιακού Προσωπικού έχει υποστεί τέτοιες συμπεριφορές. Αντίστοιχα υψηλά ποσοστά καταγράφηκαν και στις συζητήσεις με μέλη της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος. Μιλάμε για εργαζόμενες σε μικρο-μεσαίες επιχειρήσεις (που αποτελούν το 90% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα), στον κλάδο του εμπορίου, πωλήτριες, γραμματείς, εργαζόμενες στον τουρισμό. Όπως σημειώνει η κ. Παναγιώτα Φίτσιου, συντονίστρια του προγράμματος και ψυχολόγος της Εταιρείας "αν και δεν υπάρχουν οργανωμένες καταγραφές για να προσδιορίσουμε με ακρίβεια τα ποσοστά, όλα τα συνδικάτα υπογράμμισαν ότι υπάρχει πολύ σοβαρό πρόβλημα έλλειψης καταγραφής, το οποίο σχετίζεται με το φόβο των γυναικών ότι εάν αναφέρουν κάτι θα χάσουν τη δουλειά τους ή θα υποφέρουν από αντίποινα".

"Το μήνυμα διαδίδεται: η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών δεν έχει θέση σε μία κοινωνία. Η ατιμωρησία για τους δράστες δεν είναι πλέον ανεκτή. Σε αυτή την Διεθνή Ημέρα, καλώ όλους - τις κυβερνήσεις, την κοινωνία των πολιτών, τις επιχειρήσεις, τους απλούς πολίτες - να αναλάβουν τις ευθύνες τους για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών", τονίζει σε μήνυμά του, για τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα, ο γγ του ΟΗΕ Μπαν Κι-Μουν.

Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με στοιχεία του Συνηγόρου του Πολίτη και του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, τα περιστατικά που καταγράφονται από αυτές τις δυο επίσημες πηγές δεν ξεπερνούν τα τρία ετησίως. Η ανεξάρτητη Αρχή σημειώνει ότι τα περισσότερα περιστατικά αφορούν "γυναίκες που απασχολούνται σε μικρές επιχειρήσεις των οποίων η σχέση εργασίας είναι επισφαλής". Στο δημόσιο τομέα οι καταγγελίες αφορούν και "σεξουαλική παρενόχληση που υπέστησαν εκ μέρους συναδέλφων τους, ευρισκομένων στην ίδια ιεραρχική βαθμίδα με εκείνες".

Η αναγνώριση του προβλήματος είναι το πρώτο σημαντικό βήμα στην πρόληψη και αντιμετώπισή του καθώς "οι γυναίκες διστάζουν να αναφέρουν την παρενόχληση ενδυναμώνοντας το θύτη και κρατώντας το στόχο σιωπηλό και υποτελή. Αυτός ο κύκλος κακοποίησης και σιωπής φαίνεται πως είναι η αιτία για την έλλειψη εμπειρικών δεδομένων".

Ως ηθική παρενόχληση εκλαμβάνονται τα συνεχή αρνητικά σχόλια ή κριτική, η απομόνωση, η διάδοση κουτσομπολιού ή ο εξευτελισμός των ατόμων. "Όπως και οι ιοί" σημειώνεται "απαιτεί τις κατάλληλες συνθήκες για να αναπτυχθεί". Συνήθως αφορά χώρους εργασίας με ανεπαρκή διοίκηση χωρίς δεξιότητες για την επίλυση διαφορών. Ακόμη χειρότεροι είναι χώροι εργασίας όπου η διοίκηση εσκεμμένα χρησιμοποιεί τακτικές ηθικής παρενόχλησης για να απομακρύνει προσωπικό. Αυτό το φαινόμενο παρουσιάζεται κυρίως σε περιόδους οικονομικής κρίσης, όπου ο εργοδότης εκφοβίζει τον εργαζόμενο ώστε να φύγει από την εργασία του αντί να τον απολύσει.

Ως εκφοβισμός εκλαμβάνεται η επιθετική συμπεριφορά μέσω εκδικητικών, μνησίκακων, κακόβουλων ή εξευτελιστικών προσπαθειών για να υποβιβασθεί ένα άτομο ή ομάδα εργαζομένων. Πρόκειται για επιθέσεις που αφορούν στην προσωπική ή επαγγελματική απόδοση και είναι συνήθως απρόβλεπτες, παράλογες, άδικες. Τα άτομα που εκφοβίζουν μειώνουν συστηματικά το άτομο-στόχο για να διαβρώσουν την όποια υποστήριξη αυτό αναζητήσει αργότερα. Δυσφημίζουν το στόχο τους σε συναδέλφους, διοίκηση, εκπροσώπους συνδικάτων. Η διοίκηση και τα συνδικάτα αποσύρουν την υποστήριξή τους και τελικά συμμετέχουν στην επίθεση εναντίον του στόχου. Οι συνάδελφοι φοβούμενοι για τον εαυτό τους κοιτάνε από την άλλη μεριά ή συμμετέχουν ενεργά.

Πως μπορεί να αμυνθεί μια γυναίκα από όλα αυτά; Όπως συμβουλεύουν οι ειδικοί, η άμεση αντιμετώπιση του θύτη, χωρίς δικαιολογίες και προσποίηση ότι δεν συνέβη τίποτα, και η δημοσιοποίηση στους συναδέλφους της κατονομασμένης πράξης του είναι επιβεβλημένη. Κάθε γυναίκα που υφίσταται παρενόχληση πρέπει να θυμάται ότι η απομόνωση προστατεύει αυτόν που την παρενοχλεί, ενώ τον αποδυναμώνει η δημοσιοποίηση των πράξεών του.

Πηγή: ΑΠΕ