Ο δύσκολος χειμώνας της Ευρώπης: Πώς αντιδρά κάθε χώρα στην επέλαση του β' κύματος της πανδημίας
01.11.202015:21
Η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων έχει σημάνει συναγερμό στις κυβερνήσεις της ΕΕ - Ποια κράτη έχουν προχωρήσει σε lockdown και ποια έχουν επιλέξει - μέχρι στιγμής - διαφορετική προσέγγιση
Για έναν εξαιρετικά δύσκολο και μακρύ χειμώνα προετοιμάζονται όλοι οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς η εκθετική αύξηση τόσο των κρουσμάτων του COVID-19 όσο και των ανθρώπων που νοσηλεύονται στα νοσοκομεία και αυτών που καταλήγουν από τη νόσο δεν αφήνει στα κράτη-μέλη πολλές εναλλακτικές παρά την εφαρμογή ολοένα αυστηρότερων περιοριστικών μέτρων.
Ωστόσο η προσέγγιση σε όλη την Ευρώπη διαφέρει από αυτή της περασμένης άνοιξης, όταν οι ευρωπαϊκές ηγεσίες επέβαλλαν καθολικά lockdown για να ανακόψουν το πρώτο κύμα του κορωνοϊού. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι «27» επιδιώκουν να συντονίσουν όσο το δυνατόν καλύτερα τις ενέργειές τους στη μάχη κατά του COVID-19 ώστε να διασφαλιστεί η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς βελτιώνοντας τους τρόπους εντοπισμού και ιχνηλάτησης των επαφών, οργώνοντας διασυνοριακές μεταφορές ασθενών σε περίπτωση που το εθνικό σύστημα υγεία ενός κράτους-μέλους βρεθεί στα όρια της κατάρρευσης και αναπτύσσοντας σχέδια για την ταχεία παραγωγή και διανομή εμβολίων. Σε εθνικό επίπεδο, οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών της Ε.Ε. προσπαθούν να κρατήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο ανοιχτές τις οικονομίες τους για να αποφευχθούν οι πτωχεύσεις εταιρειών, να περιοριστεί η αύξηση της ανεργίας και τα όλο και μεγαλύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα. Ωστόσο, το μεγαλύτερο στοίχημα αποτελούν η προστασία της δημόσιας υγείας και η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, καθώς η Ευρώπη ετοιμάζεται για έναν δύσκολο χειμώνα την ώρα που αρκετοί πολίτες, από την Ιταλία μέχρι την Ισπανία, αισθάνονται απογοητευμένοι και κουρασμένοι από τα μέτρα περιορισμού.
Η Ιρλανδία ήταν η πρώτη χώρα της Ε.Ε. που επέβαλε καθολική καραντίνα και αυστηρά μέτρα για να περιορίσει την εξάπλωση του δεύτερου κύματος της πανδημίας. Από τα μεσάνυχτα της 21ης Οκτωβρίου ολόκληρος ο πληθυσμός της χώρας έχει τεθεί σε καθεστώς καραντίνας με τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Μιχόλ Μάρτιν να περιλαμβάνουν το κλείσιμο των μη απαραίτητων καταστημάτων λιανικής πώλησης, τον περιορισμό της λειτουργίας εστιατορίων και παμπ και την απαγόρευση προς τους πολίτες να βρίσκονται σε απόσταση άνω των 5 χιλιομέτρων από την κατοικία τους. Σε αντίθεση, ωστόσο, με την περασμένη άνοιξη, τα σχολεία θα παραμείνουν ανοιχτά, ενώ επιτρέπονται βασικές υπηρεσίες, όπως ο κλάδος των κατασκευών. Τα νέα μέτρα στη χώρα θα διαρκέσουν πέντε με έξι εβδομάδες.
Παρόλο που η Γερμανία κατάφερε να διαχειριστεί την πανδημία πολύ καλύτερα από άλλα κράτη της Ε.Ε., η ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται ο ιός τις τελευταίες εβδομάδες έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία τόσο στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση όσο και στις κυβερνήσεις των 16 ομόσπονδων κρατιδίων. Ενώ στις αρχές Οκτωβρίου ο αριθμός των ασθενών που νοσηλεύονταν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας λόγω COVID-19 δεν ξεπερνούσε τους 400, μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες ξεπέρασε τους 1.570. Μολονότι η πολιτική υγείας είναι αρμοδιότητα των κρατιδίων και όχι της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ συμφώνησε με τους πρωθυπουργούς των Länder να εφαρμόσουν νέα περιοριστικά μέτρα από τις 2 Νοεμβρίου μέχρι και το τέλος του μήνα. «Πρόκειται για σκληρά και επαχθή μέτρα, τα οποία χρειάζεται να επιβληθούν για να αποφευχθεί μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας», δήλωσε η καγκελάριος.
Κλειστά θα παραμείνουν θέατρα, όπερες, αίθουσες συναυλιών, καζίνο, οίκοι ανοχής, κολυμβητήρια και γυμναστήρια, ενώ οι αγώνες στον επαγγελματικό αθλητισμό θα διεξάγονται ξανά χωρίς θεατές, ενώ απαγορεύονται οι δραστηριότητες των ερασιτεχνικών σωματείων. Κλειστά θα παραμείνουν όλα τα καταστήματα εστίασης, ενώ θα επιτρέπεται η πώληση φαγητού σε πακέτο για την κατανάλωσή του στο σπίτι. Τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί θα παραμείνουν ανοιχτά, όπως και οι βιομηχανίες, οι βιοτεχνίες και τα καταστήματα χονδρικής και λιανικής πώλησης. Ο τουρισμός παγώνει σε ολόκληρη τη χώρα, ενώ έγινε έκκληση προς τους Γερμανούς πολίτες να αποφεύγουν τις «μη αναγκαίες» μετακινήσεις. Ειδική μέριμνα προβλέπεται για τους μη αυτοεξυπηρετούμενους πολίτες και ηλικιωμένους που διαμένουν σε οίκους ευγηρίας, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο της κοινωνικής τους απομόνωσης που είχε παρατηρηθεί κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας. Παράλληλα, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις καθώς και αυτοαπασχολούμενοι που πλήττονται οικονομικά από τα μέτρα θα λάβουν στήριξη ίση με το 75% του τζίρου που είχαν τον Νοέμβριο του 2019. Στην πρωτεύουσα της Γερμανίας, το Βερολίνο, μία από τις περιοχές που καταγράφουν πολύ μεγάλο αριθμό μολύνσεων, όλοι οι πολίτες θα πρέπει να φορούν μάσκα σε αγορές και πολυσύχναστους δρόμους, ενώ επιστρατεύονται 1.000 αστυνομικοί για την επιβολή των νέων κανόνων.
Νέο εθνικό lockdown ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, το οποίο ισχύει από την 30ή Οκτωβρίου μέχρι, τουλάχιστον, την 1η Δεκεμβρίου. Παρουσιάζοντας αναλυτικά τα νέα μέτρα ο πρωθυπουργός της χώρας Ζαν Καστέξ δήλωσε: «Δυστυχώς, δεν υπάρχει άλλη λύση». Τα νέα περιοριστικά μέτρα στη Γαλλία προβλέπουν την απαγόρευση των δημόσιων συγκεντρώσεων και των μετακινήσεων των πολιτών από περιοχή σε περιοχή, ενώ οι Γάλλοι θα μπορούν να βγαίνουν από τις οικίες τους για συγκεκριμένους λόγους και με την επίδειξη πιστοποιητικού. Συγκεκριμένα, οι έξοδοι επιτρέπονται μόνο για σωματική άσκηση και για συνοδεία κατοικίδιου ζώου για χρονικό διάστημα μόνο μιας ώρας και σε απόσταση 1 χιλιομέτρου από την οικία των πολιτών. Οι έξοδοι επιτρέπονται επίσης για επαγγελματικούς λόγους, εφόσον δεν είναι δυνατή η εργασία από το σπίτι, για τη μετάβαση στο σχολείο και σε άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα, για λόγους υγείας (μετάβαση στο νοσοκομείο ή στο φαρμακείο) και για έκτακτες οικογενειακές ανάγκες, όπως παροχή βοήθειας σε ευάλωτο συγγενικό πρόσωπο. Ολα τα εστιατόρια και τα μπαρ, καθώς και τα μη αναγκαία καταστήματα κλείνουν, ενώ επιτρέπονται πτήσεις προς τη Γαλλία μόνο από άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Η Πολωνία, που κατέγραψε ρεκόρ κρουσμάτων και θανάτων από τον κορωνοϊό στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, επέβαλε νέα μέτρα καθώς η χώρα μπήκε ξανά στη λεγόμενη «κόκκινη ζώνη». Τα νέα μέτρα προβλέπουν το κλείσιμο για δύο εβδομάδες των δημοτικών σχολείων, γυμναστηρίων και εστιατορίων, εκτός από αυτά που σερβίρουν γεύματα σε πακέτο. Οι δημόσιες συγκεντρώσεις άνω των πέντε ατόμων καθώς και οι γάμοι απαγορεύονται, ενώ θα υπάρχουν περιορισμοί στα άτομα που μπορούν να εισέλθουν σε καταστήματα, δημόσιες συγκοινωνίες και λατρευτικούς χώρους.
Η Ιταλία, η χώρα που βρέθηκε στο επίκεντρο του πρώτου κύματος της πανδημίας, έχει ήδη εισαγάγει νέους περιορισμούς που θα ισχύουν για έναν μήνα. Ολα τα μπαρ και τα εστιατόρια σε ολόκληρη τη χώρα πρέπει να κλείνουν στις 18.00, αν και μπορούν να προσφέρουν φαγητό σε πακέτο και μετά από αυτό το χρονικό διάστημα. Κλειστά παραμένουν γυμναστήρια, πισίνες, θέατρα και κινηματογράφοι, αλλά τα μουσεία μπορούν να μείνουν ανοιχτά, ενώ απαγορεύεται η τέλεση γάμων, βαπτίσεων και κηδειών.
Στην Ισπανία η κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης υγειονομικής ανάγκης επιβάλλοντας απαγόρευση κυκλοφορίας των πολιτών από τις 23.00 μέχρι τις 06.00, εξουσιοδοτώντας παράλληλα τις περιφερειακές αρχές, οι οποίες είναι αρμόδιες για την πολιτική υγείας, να απαγορεύσουν τις μετακινήσεις των πολιτών. Οι περισσότερες από τις 17 περιφέρειες της χώρας έχουν ήδη εφαρμόσει αυτό το μέτρο που επηρεάζει περισσότερους από τους μισούς Ισπανούς πολίτες. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση της χώρας προσπαθεί να διαχειριστεί την καταπόνηση και την οργή του πληθυσμού που βλέπει να επιστρέφει στην καραντίνα, αφού την περασμένη άνοιξη αναγκάστηκαν να βιώσουν το αυστηρότερο lockdown που επεβλήθη σε ολόκληρη την Ε.Ε.
Στο Βέλγιο μπορεί ο νέος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Ντε Κρόο να ζήτησε μια «ενωμένη ομάδα 11 εκατομμυρίων Βέλγων» που θα νικήσουν μαζί τον ιό, αλλά τελικά εξέδωσε ένα συνονθύλευμα περιφερειακών μέτρων και διαφορετικών προσεγγίσεων για την καταπολέμηση της πανδημίας, το οποίο αλλάζει σχεδόν σε καθημερινή βάση καθιστώντας αδύνατον σε κάποιον να κατανοήσει τι επιτρέπεται και τι όχι σε μια χώρα που καταγράφει τον υψηλότερο αριθμό μολύνσεων σε ολόκληρη την Ε.Ε. Μέχρι σήμερα η γαλλόφωνη Περιφέρεια της Βαλλονίας έχει επιλέξει αυστηρούς περιορισμούς επιβάλλοντας στους κατοίκους απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 22.00 μέχρι τις 06.00, ενώ έχει καταστήσει υποχρεωτική την εξ αποστάσεως διδασκαλία για τους μαθητές, ενώ η ολλανδόφωνη Περιφέρεια της Φλάνδρας προσπάθησε να κρατήσει μια δύσκολη ισορροπία για να μην πληγεί η τοπική οικονομία. Ωστόσο η περιοχή των Βρυξελλών αποφάσισε να εφαρμόσει νέα αυστηρά μέτρα που περιλαμβάνουν την απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 22.00 μέχρι τις 06.00, το κλείσιμο θεάτρων και κινηματογράφων και την υποχρεωτική χρήση μάσκας παντού. Παράλληλα, οι Βρυξέλλες επέβαλαν την ακύρωση όλων των ερασιτεχνικών αθλητικών διοργανώσεων και την απαγόρευση των δημόσιων συγκεντρώσεων άνω των τεσσάρων ατόμων.
Η προοπτική ενός εμβολίου το πρώτο τρίμηνο του 2021 δίνει λόγο για αισιοδοξία ότι η άνοιξη θα είναι καλύτερη, δήλωσε εχθές ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, αφότου ανακοίνωσε ένα νέο εθνικό lockdown για την Αγγλία μέχρι τον Δεκέμβριο. «Είμαι αισιόδοξος ότι αυτό θα το αισθανθούμε πολύ διαφορετικά και καλύτερα την άνοιξη. Δεν είναι μόνο ότι θα έχουμε καλύτερα φάρμακα και θεραπείες αλλά και η ρεαλιστική ελπίδα ενός εμβολίου το πρώτο τρίμηνο της επόμενης χρονιάς», τόνισε.
«Έχουμε τώρα την άμεση προοπτική της χρήσης πολλών εκατομμυρίων φθηνών, αξιόπιστων και πάνω από όλα, γρήγορων τεστ ... τα οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να σας δείτε εάν έχετε μολυνθεί ή όχι και να πάρετε το αποτέλεσμα μέσα σε 10 με 15 λεπτά», δήλωσε ο Τζόνσον. Για τέσσερις εβδομάδες από την Πέμπτη έως τις 2 Δεκεμβρίου, οι καφετέριες, οι παμπ και τα εστιατόρια στην Αγγλία θα παραμείνουν κλειστά, εκτός εάν έχουν υπηρεσία πώλησης σε «πακέτο» ή παράδοσης αγαθών.
Οι κάτοικοι της Αγγλίας καλούνται να εργαστούν από το σπίτι και θα πρέπει να φύγουν από εκεί μόνο για συγκεκριμένους λόγους, όπως η σωματική άσκηση, ένα ιατρικό ραντεβού ή οι βασικές αγορές τροφίμων. Μπορούν να συναντήσουν μόνο ένα πρόσωπο έξω από το σπίτι τους και σε εξωτερικό χώρο. Οι ηλικιωμένοι και οι ευάλωτοι καλούνται να είναι πολύ προσεκτικοί. Θα είναι δυνατό να ταξιδέψουν στο εξωτερικό μόνο για επαγγελματικούς λόγους. Παρότι αυτά τα μέτρα είναι παρόμοια με αυτά της πρώτης καραντίνας που επιβλήθηκε τον Μάρτιο, τα σχολεία και τα πανεπιστήμια θα παραμείνουν ανοιχτά. Οι βουλευτές θα αποφανθούν επί των νέων αυτών περιορισμών στις αρχές της εβδομάδας, πριν αυτοί τεθούν σε ισχύ την Πέμπτη. Το μέτρο αυτό δεν αφορά τη Σκωτία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία.
Μετά την επιτυχή, σε γενικές γραμμές, αντιμετώπιση του πρώτου κύματος της πανδημίας την περασμένη άνοιξη και ένα καλοκαίρι κατά το οποίο αρκετές κυβερνήσεις της Ε.Ε. θεώρησαν τον COVID-19 μια παρένθεση η οποία θα έκλεινε με περιορισμένες θυσίες, η Ε.Ε. ετοιμάζεται για έναν εξαιρετικά δύσκολο χειμώνα. Οι δραματικές εκκλήσεις της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ, η χώρα της οποίας ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., δείχνουν μόνο ένα μέρος από το συνολικό μέγεθος του προβλήματος.