Μέσα στη ΜΕΘ του «Σωτηρία»: «_πάρε ανάσα! _πας καλά, μη φοβάσαι! »

Από τον περασμένο Φεβρουάριο το νοσοκομείο «Σωτηρία» έχει γίνει... συνώνυμο της λοίμωξης COVID-19 και της μάχης κατά του κορωνοϊού. Το κατεξοχήν νοσοκομείο νοσημάτων θώρακος μπήκε αμέσως στην πρώτη γραμμή κατά του φονικού αναπνευστικού ιού νοσηλεύοντας αποκλειστικά στις κλινικές του και στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) ασθενείς με κορωνοϊό. Περισσότεροι από 1.350 ασθενείς όλους αυτούς τους μήνες έδωσαν σκληρό αγώνα, αλλά αρκετές φορές μάταιο, για τη ζωή τους. Eναν αγώνα που συνεχίζεται με αμείωτη ένταση από τους ασθενείς και τους επαγγελματίες υγείας του νοσοκομείου και που, όπως όλα δείχνουν, θα έχει διάρκεια.

Το «ΘΕΜΑ» επισκέφθηκε το «Σωτηρία» και κατέγραψε τη νοσοκομειακή καθημερινότητα όπως την έχουν διαμορφώσει η πρωτοφανής πανδημία αλλά και το δεύτερο κύμα του κορωνοϊού στη χώρα μας, τους προβληματισμούς και τις αγωνίες των επαγγελματιών υγείας, τις αλλαγές που εντοπίζουν ανάμεσα στα δύο κύματα της νόσου, πριν από εννέα μήνες και τώρα, την ψυχολογική πίεση που υφίστανται, αλλά και τις εκκλήσεις τους προς όλους τους πολίτες να βοηθήσουν με τη συμπεριφορά τους ώστε να διακοπούν η κυκλοφορία του κορωνοϊού και οι νέες λοιμώξεις.

«Είμαστε όλοι κρίκοι μιας αλυσίδας. Πρέπει όλοι να συμβάλλουμε ώστε να σταματήσει η εξάπλωση. Να μειωθούν οι ασθενείς που έρχονται στα νοσοκομεία. Οι κλίνες, απλές ή ΜΕΘ, δεν είναι απεριόριστες», λέει η κυρία Μαρία Ντάγανου, εντατικολόγος-πνευμονολόγος, διευθύντρια μέχρι πρότινος της ΜΕΘ της Α’ Πανεπιστημιακής Κλινικής και τον τελευταίο μήνα της νεότευκτης ΜΕΘ του «Σωτηρία», δυναμικότητας 50 κλινών. Μιας ΜΕΘ που θα μπορούσε να θεωρηθεί το... σύγχρονο ελληνικό θαύμα, καθώς ολοκληρώθηκε μέσα σε δυόμισι μήνες με δωρεά της Βουλής των Ελλήνων - αρχές Αυγούστου ξεκίνησαν οι εκσκαφές και μέσα Οκτωβρίου παραδόθηκε. Τα γέρικα πεύκα που περιβάλλουν την πολυδύναμη ΜΕΘ παραπέμπουν στη μακρά ιστορία του νοσοκομείου, στην ίδρυσή του τον περασμένο αιώνα ως σανατόριο στη μάχη για την αντιμετώπιση της φυματίωσης, γεννώντας την αισιοδοξία ότι μπορεί και σήμερα να συντελέσει δραστικά στη μάχη κατά του κορωνοϊού. Μέσα στη ΜΕΘ, όμως, η ατμόσφαιρα είναι βαριά. Την περασμένη Πέμπτη που το «ΘΕΜΑ» βρέθηκε στο «Σωτηρία» 31 ασθενείς νοσηλεύονταν, στη συντριπτική πλειονότητά τους διασωληνωμένοι, στη νέα ΜΕΘ και άλλοι 29 βρίσκονταν στις άλλες μονάδες. Η πολυδύναμη ΜΕΘ εντυπωσιάζει, ιδίως αν συγκριθεί με παλαιότερες, ακόμη και ανακαινισμένες, μονάδες. Ο βόμβος που κυριαρχεί στην καρδιά της, εκεί όπου νοσηλεύονται οι ασθενείς, ακούγεται καθησυχαστικός για όσους γνωρίζουν τη λειτουργία των ΜΕΘ. Κάθε ήχος που δυναμώνει αίφνης από τα μηχανήματα είναι προειδοποιητικός, κινητοποιεί το προσωπικό. Ο χαμηλός συνεχής ήχος των μηχανημάτων που υποστηρίζουν τις ζωτικές λειτουργίες των ασθενών σκεπάζει τις ομιλίες των εργαζομένων που τους φροντίζουν χωρισμένοι σε μικρές ομάδες - συνήθως αποτελούνται από έναν έμπειρο επαγγελματία υγείας και δύο-τρεις νέους επικουρικούς που εκπαιδεύονται.

Γενέθλια στη ΜΕΘ

Η είσοδος στη ΜΕΘ -η οποία σημειωτέον έγινε όπως προβλέπει το πρωτόκολλο, με ολόσωμη κάλυψη- μας επιφυλάσσει μια δυνατή στιγμή. Την «επιστροφή» ενός 42χρονου ασθενή, τα πρώτα βήματά του μετά από μακρά διασωλήνωση και την επιτυχή αποσωλήνωσή του ένα 24ωρο προτού το «ΘΕΜΑ» επισκεφθεί τη ΜΕΘ. Η λοίμωξη COVID-19 του έχει προκαλέσει μυοπάθεια η οποία θεωρείται αναστρέψιμη. Η ηλικία και η κατάσταση της υγείας του -δεν είχε κάποιο νόσημα- επιτρέπουν μεγάλη αισιοδοξία. Με τη βοήθεια του φυσικοθεραπευτή και των νοσηλευτών κάθεται πρώτα στο κρεβάτι, ανακτά δυνάμεις, κατεβάζει τα πόδια του. «Εχει κάνει άλματα», λέει το προσωπικό. Ισως το απόγευμα καταφέρει να σταθεί όρθιος για ένα-δυο λεπτά. Η αναπνευστική και η κινητική λειτουργία του θα επανέλθουν μετά από ημέρες. Οι φυσικοθεραπευτές του νοσοκομείου θα είναι δίπλα του και όταν πάρει εξιτήριο από τη ΜΕΘ για την κλινική COVID-19. «Την Τετάρτη που αποσωληνώθηκε τηλεφωνήσαμε στους γονείς του για να τον ακούσουν, να τους μιλήσει. Είναι πολύ δυνατές αυτές οι στιγμές. Παρότι είναι νέος και χωρίς υποκείμενο νόσημα, είχε βαριά λοίμωξη. Επικοινωνούσαμε κάθε μέρα με τους γονείς του. Oπως κάνουμε με όλους τους συγγενείς των ασθενών», περιγράφουν οι εργαζόμενοι. Ανατρέχουν και στο άλλο ευχάριστο γεγονός της εβδομάδας. Oτι γιόρτασαν τα γενέθλια μιας ασθενούς. «Της τραγουδήσαμε όλοι μαζί το κλασικό τραγουδάκι των γενεθλίων “Μεγάλη να γίνεις με άσπρα μαλλιά κ.λπ. κ.λπ.”, συγκινήθηκε πολύ. Δύο ημέρες μετά πήρε εξιτήριο για την κλινική», λένε στο «ΘΕΜΑ». Από τα πιο συγκινητικά στιγμιότυπα που θυμάται ο φυσικοθεραπευτής Δημήτρης Κοντός είναι ότι είχε δείξει σε ασθενή της άλλης ΜΕΘ του «Σωτηρία» στο κινητό τηλέφωνο φωτογραφίες από το εγγονάκι του που είχε γεννηθεί όταν εκείνος ήταν διασωληνωμένος.

Μετά τον 42χρονο, η ομάδα συνεχίζει σε άλλον ασθενή. Θα γίνει η πρώτη προσπάθεια της αποσωλήνωσης - μια διαδικασία που γίνεται σταδιακά και εξαρτάται από την ανταπόκρισή του. Καθώς του αφαιρούν προσεκτικά τη μηχανική υποστήριξη και του χορηγούν οξυγόνο, παρακολουθούν τα μηχανήματα και φωτίζονται τα βλέμματά τους. «Πάρε ανάσα! Κι άλλη! Πας καλά, μη φοβάσαι! Πάρε ανάσα! Φτάνει τώρα», καθοδηγούν, ενθαρρύνουν, επιβραβεύουν τον 65χρονο ασθενή. Και συνεχίζουν για τον επόμενο.

«Κάθε μέρα έχουμε πέντε νέους ασθενείς τις τελευταίες ημέρες. Μέχρι και αύριο εκτιμώ ότι θα έχουν καλυφθεί και τα κρεβάτια της Υπομονάδας 3», λέει η κυρία Ντάγανου. Οι ασθενείς δεν είναι ηλικιωμένοι ή/και με συνοδά νοσήματα όπως συνέβαινε τον περασμένο Μάρτιο και Απρίλιο. Το δεύτερο κύμα της πανδημίας έχει οδηγήσει στη ΜΕΘ του «Σωτηρία» και πολλά άτομα ηλικίας από 39 έως 55 χρόνων, διευκρινίζει η επικεφαλής εντατικολόγος, γεγονός που δημιουργεί επιπλέον ψυχολογικό φορτίο σε όσους εργάζονται στη ΜΕΘ.

«Παρότι δουλεύουμε ομαδικά, το ψυχολογικό φορτίο καθένας το κουβαλά και το διαχειρίζεται μόνος του», λέει ο φυσικοθεραπευτής, εξειδικευμένος στην αναπνευστική φυσιοθεραπεία, Δ. Κοντός. Ο ίδιος, ως εργαζόμενος 21 χρόνια στο «Σωτηρία», έχει την ευθύνη του κλινικού έργου («βοηθάω τους ασθενείς να αναπνεύσουν μετά την αποσωλήνωση, να παροχετεύσουν τις εκκρίσεις, να κινηθούν», λέει) και του εκπαιδευτικού έργου, καθώς «πρέπει παράλληλα να εκπαιδεύω τους νέους επικουρικούς φυσιοθεραπευτές».

Η μεγάλη μάχη

Σε ανάλογη απαιτητική υπηρεσία βρίσκονται ο νοσηλευτής Γιάννης Καραταΐδης και η νοσηλεύτρια Δήμητρα Δέλγα. Δίπλα τους η Μαίρη, η Γεωργία, η Ειρήνη, η Κωνσταντίνα και πολλοί άλλοι φοράνε τις στολές τους, γράφουν το όνομά τους μπροστά στον θώρακα με μαρκαδόρο -και επειδή δεν γνωρίζονται όλοι μεταξύ τους και γιατί ο εξοπλισμός δεν επιτρέπει αμέσως την αναγνώριση- και δηλώνουν έτοιμοι να δουλέψουν ομαδικά, να ακούσουν, να μάθουν, να περιθάλψουν. Κάποιοι μετακινήθηκαν από άλλα νοσοκομεία και κάποιοι επιλέχθηκαν από άλλα τμήματα του νοσοκομείου λόγω της εμπειρίας τους ώστε να υπηρετήσουν στη νέα ΜΕΘ και παράλληλα να εκπαιδεύσουν το νεότερο προσωπικό. Το εύλογο ερώτημα γιατί δεν προηγήθηκε η εκπαίδευση των επικουρικών, ή έστω μέρος της, ώστε να μη γίνεται εκ παραλλήλου με την πλήρη λειτουργία της μονάδας, δεν έχει μονοσήμαντη απάντηση. Ο διοικητής Σωκράτης Μητσιάδης μας λέει ότι «ανοίγουμε και προσλαμβάνουμε επικουρικό προσωπικό και εκπαιδεύουμε με βάση τις τρέχουσες ανάγκες. Στελεχώναμε τις υπομονάδες μία-μία καθώς καλύπτονταν οι κλίνες. Το ίδιο θα γίνει με την τέταρτη υπομονάδα η οποία δεν έχει λειτουργήσει ακόμη».

Το «Σωτηρία» από την αρχή της πανδημίας έχει ενισχυθεί με 369 άτομα επικουρικό προσωπικό. Πλέον ενισχύεται και με 34 μόνιμους εντατικολόγους. Επίσης, έχει αναπτυχθεί σχέδιο επιπλέον ενίσχυσης των ΜΕΘ με άλλες 12 κλίνες - εφόσον αυτό απαιτηθεί από την εξέλιξη της πανδημίας.

Μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά από τη ΜΕΘ, στο κτίριο όπου στεγάζονται το Κέντρο Αναπνευστικής Ανεπάρκειας (ΚΑΑ) και οι παλαιές ΜΕΘ-ΜΑΦ του νοσοκομείου, χτυπά η καρδιά των κλινικών COVID-19. Εκεί όπου νοσηλεύονται οι ασθενείς με συμπτώματα της λοίμωξης, αλλά και όσοι βγαίνουν από τις ΜΕΘ - διότι η νοσηλεία συνεχίζεται και μπορεί να είναι και μακρά. Στο ισόγειο βρίσκονται οι 21 κλίνες COVID-19 της Γ’ Πανεπιστημιακής Κλινικής και στον 1ο όροφο η δεύτερη κλινική. Στους τετράκλινους θαλάμους νοσηλεύονταν την περασμένη Πέμπτη 18 ασθενείς. «Είναι κυρίως άνδρες, ηλικίας από 40 έως 60 χρόνων, και χωρίς συννοσηρότητες στην πλειοψηφία τους. Αυτό αποτελεί μια δραστική αλλαγή σε ό,τι συνέβαινε τους πρώτους μήνες της πανδημίας, όπου οι ασθενείς μας ήταν κυρίως ηλικιωμένοι. Τώρα από τους 18 ασθενείς οι 3 είναι ηλικιωμένοι, και αυτοί φαίνεται πως κόλλησαν τον ιό από το οικογενειακό τους περιβάλλον», λέει η κυρία Γαρυφαλλιά Πουλάκου, επίκουρη καθηγήτρια Παθολογίας - Λοιμωξιολογίας στη Γ’ Πανεπιστημιακή Κλινική. Συνήθως η νοσηλεία στην κλινική γίνεται... οικογενειακή υπόθεση. «Πριν από δέκα ημέρες νοσηλεύτηκε ολόκληρη οικογένεια: παππούς, γιαγιά και άλλοι. Βγήκαν όλοι. Αλλά δεν συμβαίνει πάντα. Υπάρχουν και απώλειες σε αυτή τη μάχη μέσα στις οικογένειες. Μας έχει συγκλονίσει η ιστορία ασθενούς μας που εισήχθη με σοβαρή λοίμωξη εδώ, όπως και ο σύζυγός της σε άλλη κλινική. Η γυναίκα επιδεινώθηκε, μπήκε στη ΜΕΘ, πήγε καλά, και την ημέρα του εξιτηρίου της έχανε τη μάχη σε ΜΕΘ άλλου νοσοκομείου ο σύζυγός της. Ηταν δύσκολο και οδυνηρό για μας να το διαχειριστούμε», επισημαίνει η λοιμωξιολόγος.

Στη βεράντα στην οποία έχουν πρόσοψη οι θάλαμοι του νοσοκομείου μερικοί ασθενείς βρίσκονται κοντά στο παράθυρο. Δεν μπορούν να βγουν έξω, αλλά μπορούν να πάρουν βαθιές -όσο γίνεται- ανάσες. Ο ασθενής του πρώτου θαλάμου, ο κ. Γιώργος Μαλαθούνης, ένας 55χρονος ναυτικός από τον Βόλο, μοιράζεται μαζί μας την εμπειρία του: «Δεν ξέρω πώς μπορεί να κόλλησα. Δούλευα στην Κύμη, είχα πυρετό, βάρυνα. Από το νοσοκομείο Κύμης με πήγαν Χαλκίδα, μου έκαναν εξετάσεις και με έστειλαν Αθήνα. Ημουν στην Εντατική 12 ημέρες. Αλλη μία εβδομάδα είμαι στην κλινική. Τώρα αισθάνομαι καλά, ότι μπορώ να αναπνεύσω και να κινηθώ. Είναι ύπουλη αρρώστια. Ευχαριστώ τους γιατρούς». Η κυρία Πουλάκου προσθέτει ότι «όποιος περνά την πόρτα με το εξιτήριό του έχει συνειδητοποιήσει ότι ο κορωνοϊός δεν αστειεύεται. Εχει ταλαιπωρηθεί πολύ, έχει ζήσει σκληρές στιγμές, όπως τις διασωληνώσεις των άλλων στον θάλαμο, έχει δει τι σημαίνει η COVID-19».


Ειδήσεις σήμερα:

Πέτσας: Κρατική στήριξη 120 εκατ. ευρώ στην Aegean - Δικαίωμα προαίρεσης για αγορά μετοχών από Δημόσιο

Σύμβουλος Ερντογάν: «Θα αποκτήσουμε 'σκύλους' που θα μας φτιάξουν πυρηνικούς πυραύλους»

Pfizer: Σε δυο με τρεις εβδομάδες η ετυμηγορία του FDA για το εμβόλιο