Η επιδημία του κορωνοϊού ξέσπασε στην Ανατολική Ασία πριν από περίπου 25.000 χρόνια, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες
25.06.202102:50
Οι κορωνοϊοί έχουν προκαλέσει μερικές μεγάλες εκδηλώσεις ασθενειών στη σύγχρονη εποχή, αλλά στην πραγματικότητα η ανθρωπότητα τους αντιμετωπίζει εδώ και χιλιετίες, σύμφωνα με νέα μελέτη
Το 2002, ένας κορωνοϊός πυροδότησε αυτό που έγινε γνωστό ως ξέσπασμα του SARS στην Κίνα, μολύνοντας πάνω από 8.000 άτομα και σκοτώνοντας περισσότερα από 800 - το SARS σημαίνει «σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο».
Τέσσερα χρόνια αργότερα ήρθε το ξέσπασμα του κορωνοϊού του αναπνευστικού συνδρόμου της Μέσης Ανατολής (MERS) που είχε ως αποτέλεσμα περισσότερες από 2.400 περιπτώσεις και πάνω από 850 θανάτους. Και αυτήν τη στιγμή, αντιμετωπίζουμε πολλαπλά στελέχη του SARS-CoV-2 - τον ιό που προκαλεί τη νόσο COVID-19.
Τώρα, μια ομάδα επιστημόνων από την Αυστραλία και τις ΗΠΑ ανακάλυψε ότι μια επιδημία κορωνοϊού ξέσπασε στην Ανατολική Ασία πριν από περίπου 25.000 χρόνια και διήρκεσε 20.000 χρόνια.
Σύμφωνα με τη μελέτη τους, που αναφέρεται σήμερα στην «Current Biology» , στοιχεία αυτού του φαινομένου μπορούν να παρατηρηθούν στα γονιδιώματα των σύγχρονων ανθρώπων από την περιοχή.
«Προκάλεσε όλεθρο στον πληθυσμό και άφησε σημαντικά γενετικά σημάδια», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Kirill Alexandrov, βιολόγος στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ.
Η ιστορία που γράφτηκε στα γονίδια μας
Όπως τα δαχτυλίδια ενός δέντρου, ο γενετικός κώδικας μας μπορεί να πει μια ιστορία για γεγονότα στο παρελθόν μας.
Οι τυχαίες μεταλλάξεις στα γονίδια μας σημαίνουν ότι ορισμένα άτομα είναι φυσικά πιο ευαίσθητα από άλλα σε μολύνσεις από ιούς ή σε σοβαρά συμπτώματα ασθένειας.
Για παράδειγμα, μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα που φέρουν ένα σύμπλεγμα γονιδίων που κληρονομήθηκαν από τον άνθρωπο του Νεάτερνταλ πριν από περίπου 50.000 χρόνια έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών συμπτωμάτων COVID-19.
Αλλά υπάρχουν και μεταλλάξεις που φέρνουν το αντίθετο αποτέλεσμα και μπορούν να μας δώσουν ένα πλεονέκτημα επιβίωσης όταν ξεσπάσει επιδημία.
«Αυτό που συμβαίνει σε αρκετές γενιές είναι ότι οι γονιδιακές παραλλαγές που είναι ευεργετικές θα αυξηθούν σε συχνότητα», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Yassine Souilmi, από το Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας.
«Και αυτό αφήνει ένα πολύ διακριτικό σημάδι αρκετές γενιές αργότερα. Αλλά χρειάζονται τουλάχιστον 500 έως 1000 χρόνια για να εμφανιστεί αυτό το σήμα "προσαρμοστικών δεικτών" σε ένα γονιδίωμα πληθυσμών», πρόσθεσε ο Δρ Soulimi.
Οι άνθρωποι εκτέθηκαν σε κορωνοϊούς για μια περίοδο περίπου 20.000 ετών
Ο Δρ Soulimi και οι συνεργάτες του υπέθεσαν ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να είχαν πριν από πολλά χρόνια «συναντήσεις» με κορωνοϊούς, κάτι που θα μπορούσε να φανεί στα γονίδια μας.
Έτσι, ερεύνησαν τα γονιδιώματα χιλιάδων ανθρώπων από όλο τον κόσμο που είναι αποθηκευμένα στη βάση δεδομένων «1000 Genomes Project».
Χρησιμοποιώντας τη γονιδιωματική και την υπολογιστική ανάλυση, η ομάδα εξέτασε 2500 γονιδιώματα σύγχρονων ανθρώπων από 26 πληθυσμούς σε όλο τον κόσμο και εντόπισε 42 διαφορετικές πρωτεΐνες με τις οποίες αλληλεπιδρούν οι ιοί - και φαίνεται να είναι αρχαίες.
Εντόπισαν ένα γενετικό σήμα που σχετίζεται με τον κορωνοϊό σε άτομα από το Βιετνάμ, την Κίνα και την Ιαπωνία, αλλά όχι σε άτομα από άλλα μέρη του κόσμου.
«Αφού παρατηρήσαμε αυτήν την υπογραφή προσαρμογής, αναζητήσαμε πριν από πόσα χρόνια θα μπορούσε να έχει εμφανιστεί αυτή η προσαρμογή», δήλωσε ο Δρ Soulimi.
«Η προσαρμογή φαίνεται να έχει ξεκινήσει πριν από περίπου 25.000 χρόνια».
Δεν είναι μόνο αυτή η πρώτη ένδειξη της έκθεσης του ανθρώπου σε κορωνοϊούς, αλλά δείχνει επίσης πόσο καιρό μπορούν να παραμείνουν ενεργοί.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο ιός φαίνεται να έχει σταματήσει να ασκεί εξελικτική πίεση στα γονιδιώματα πριν 5.000 χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι η επιδημία διήρκεσε περίπου 20.000 χρόνια.
"Δεν μπορούμε πραγματικά να πούμε αν αυτό που συνέβη ήταν περιοδικό όπως η γρίπη κάθε χειμώνα, ή διαφορετικοί ιοί που μεταφερόντουσαν από ζώα σε ανθρώπους όπως αυτό που συμβαίνει τα τελευταία 20 χρόνια με τους SARS, MERS και SARS-CoV-2, "είπε ο Δρ Souilmi.
Αυτό που είναι σαφές από την έρευνα είναι ότι οι άνθρωποι εκτέθηκαν σε κορωνοϊούς για μια περίοδο περίπου 20.000 ετών.
"Η προσαρμογή πολλών γονιδίων περίπου την ίδια στιγμή και με τον ίδιο ρυθμό μπορεί να εξηγηθεί μόνο από την έκθεση σε κορωνοϊούς στο παρελθόν", δήλωσε ο Δρ Souilmi.
Οι ερευνητές βρήκαν επίσης στοιχεία ότι ο ιός που εμπλέκεται στο ξέσπασμα πριν από πολλά χρόνια εισέβαλε σε κύτταρα με παρόμοιο τρόπο με το SARS-CoV-2.
Κοιτάζοντας στο παρελθόν για ενδείξεις για το μέλλον
Η αποκάλυψη της εξελικτικής ιστορίας των προηγούμενων εστιών κορωνοϊού μπορεί να προσφέρει ενδείξεις για το πώς να αντιδράσουμε σε μελλοντικές πανδημίες.
"Μας ενημερώνει για το πώς εξαπλώνονται οι ιοί και για πόσο καιρό παραμένουν", είπε ο Δρ Souilmi.
Και η παρακολούθηση γενετικών προσαρμογών μπορεί να βοηθήσει τους ερευνητές να εντοπίσουν ποια γονίδια είναι οι βασικοί παράγοντες στην απόκριση του οργανισμού μας σε λοιμώξεις.
«Αυτό μπορεί να δώσει πληροφορίες στις προσπάθειες των ερευνητών για την ανάπτυξη φαρμάκων και εμβολίων και δυστυχώς, μας προειδοποιεί ότι θα έχουμε ακόμη περισσότερες επιδημίες", δήλωσε ο Δρ Souilmi.
«Αν είχαμε αυτές τις πληροφορίες πριν από την έναρξη της πανδημίας COVID-19 θα μπορούσαμε να βρισκόμασταν πιο μπροστά στις απαντήσεις», δήλωσε ο καθηγητής Alexandrov και συμπλήρωσε πως θα μπορούσαμε να είχαμε καλύτερη διάγνωση και περισσότερα φάρμακα πρώτης γραμμής και ίσως κάποιες αρχικές δοκιμές για εμβόλια.
Ο Denis Bauer, ο οποίος ειδικεύεται στη βιοπληροφορική και τη γονιδιωματική στο CSIRO, δήλωσε ότι ενώ τα ευρήματα ήταν ενδιαφέροντα, χρειάστηκε περισσότερη δουλειά για να κατανοήσουμε πώς εξελίχθηκαν αυτά τα γονίδια.
«Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί ότι αυτές οι γονιδιωματικές αλλαγές σε πολλούς πληθυσμούς ανταποκρίνονται πράγματι σε έναν κορωνοϊό» , δήλωσε ο Δρ Bauer, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Οι κοινωνικοί παράγοντες τώρα είναι πιο σημαντικοί από τα γονίδια
Ο Vicki Jackson, στατιστικός γενετιστής στο Ινστιτούτο Ιατρικής Έρευνας Walter and Eliza Hall, συμφώνησε ότι η αποκάλυψη των δεσμών μεταξύ γονιδίων και ιών μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε νέες ασθένειες.
«Αυτή η έρευνα θα βοηθήσει στον εντοπισμό φαρμάκων για τη θεραπεία της COVID-19 ή άλλων νόσων του κορωνοϊού, οι οποίες αναπόφευκτα θα εμφανιστούν στο μέλλον», δήλωσε ο Δρ. Τζάκσον και σημείωσε ότι παράγοντες όπως η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και η λήψη μέτρων για τη δημόσια υγεία είναι πιο σημαντικά.
Ο Δρ Souilmi είπε ότι δεν ήταν δυνατόν να γνωρίζουμε πόσο υπεύθυνη για τα άτομα που αρρωσταίνουν είναι η ατομική γενετική ευαισθησία, αλλά οι παράγοντες όπως η κοινωνική απόσταση, η χρήση της μάσκας και η ανίχνευση επαφών ήταν πιο σημαντικοί τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
« Στο ξέσπασμα της πανδημίας διαπιστώσαμε ότι δεν είχαμε ιατρικές γνώσεις επί του θέματος, καμία πολιτική δημόσιας υγείας, εμβόλια ή συντονισμένη απάντηση για την αντιμετώπιση μιας επιδημίας. Ωστόσο η απόδειξη ότι μπορούμε να ελέγξουμε τους ιούς είναι ότι τα καταφέραμε με την ισπανική γρίπη και σε κάποιο βαθμό τις επιδημίες του Έμπολα"», κατέληξε.