Κορωνοϊός: Πόσο «έξυπνος» είναι ο COVID-19 - Δύο επιστήμονες απαντούν

Η διεθνής και εγχώρια επιστημονική κοινότητα μελετά επισταμένως κάθε νέο στοιχείο που αφορά στον κορωνοϊό SARS-CoV-2 σε μια προσπάθεια να εμπλουτιστεί η θεραπευτική φαρέτρα των κλινικών γιατρών αλλά και να σταματήσει η διασπορά των fake news και ο πανικός.

Το «ΘΕΜΑ» ζήτησε από δύο έγκριτους Ελληνες επιστήμονες να σκιαγραφήσουν το προφίλ του νέου κορωνοϊού.

Η ραγδαία εξάπλωση του κορωνοϊού τον έχει καταστήσει έναν από τους πλέον μολυσματικούς ιούς στην Ιστορία της ανθρωπότητας. Οπως εξηγεί ο κ. Δημήτριος Παρασκευής (BSc, MSc, PhD, αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στο Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών - ΕΚΠΑ), «η μολυσματικότητα αφορά την ικανότητα ενός ιού να εισέρχεται και να πολλαπλασιάζεται στα κύτταρα του ξενιστή, του οργανισμού δηλαδή που προσβάλλει. Η μολυσματικότητα του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2, όπως είναι το επιστημονικό του όνομα, είναι παρόμοια με του αντίστοιχου ιού SARS-CoV-1 που προκάλεσε επιδημία στην Ασία το 2002-2003. Η μολυσματικότητα αφορά μια ιδιότητα του κάθε παθογόνου και εξαρτάται επίσης από τον τρόπο μετάδοσης».

Καταλυτική σημασία στη μετάδοση του ιού παίζει και ο χρόνος επώασής του στον οργανισμό του ξενιστή. Σύμφωνα με τα έως τώρα γνωστά στοιχεία για τον κορωνοϊό SARS-CoV-2, «ο χρόνος επώασης του ιού στον άνθρωπο κυμαίνεται από 2 έως 14 ημέρες, με πιο πιθανή ημερομηνία τις 5 ημέρες. Σε μερικές σπάνιες περιπτώσεις έχουν εμφανιστεί συμπτώματα και πέραν των 14 ημερών, αλλά μέχρι σήμερα το διάστημα 2-14 ημερών θεωρείται ως ο χρόνος επώασης του ιού στον άνθρωπο», λέει ο ειδικός. Ο κ. Παρασκευής υπενθυμίζει εξάλλου ότι «η μετάδοση συμβαίνει συχνότερα μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων και πραγματοποιείται μέσω σταγονιδίων του αναπνευστικού κυρίως κατά το βήξιμο ή το φτέρνισμα. Μετάδοση μπορεί να συμβεί επίσης αν αγγίξουμε επιφάνειες που καλύπτονται με σταγονίδια και στη συνέχεια αγγίξουμε το πρόσωπό μας. Απουσία συμπτωμάτων μετάδοση δεν θεωρείται ότι συμβαίνει συχνά, αλλά, όπως προαναφέρθηκε, αποτελεί θέμα προς διερεύνηση».

Με αφορμή την περίπτωση του άτυχου άνδρα από την Αμαλιάδα που τελικά έχασε τη ζωή από τις επιπλοκές που προκάλεσε στον οργανισμό του ο SARS-CoV-2, ο κ. Δρόσος Καραγεωργόπουλος, παθολόγος - λοιμωξιολόγος, επιμελητής στη Δ’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Νοσοκομείο «Αττικόν» εξηγεί στο «ΘΕΜΑ» τι είναι αυτό που πυροδοτεί την εξέλιξη της νόσου στον οργανισμό και την επιδείνωση της υγείας του πάσχοντος.

 

«Περίπου το 20% από τα καταγεγραμμένα ανά τον κόσμο κρούσματα παρουσιάζει δύσπνοια, δηλαδή δεν επαρκεί ο αέρας και χρειάζεται να παίρνει αρκετές ανάσες. Περίπου το 2,5% του συνόλου κάνει σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια, με τη μορφή του συνδρόμου οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, ώστε να χρειάζονται μηχανική υποστήριξη της αναπνοής σε περιβάλλον Μονάδας Εντατικής Θεραπείας. Από τους τελευταίους, περίπου οι μισοί θα καταλήξουν. Τα πραγματικά ποσοστά, πάντως, εκτιμάται ότι είναι χαμηλότερα, καθότι στις περιοχές που υπάρχουν τα περισσότερα κρούσματα (όπως στην επαρχία Χουμπέι της Κίνας και στην Ιταλία), οι ελαφρότερα πάσχοντες μένουν σπίτι τους, δεν εξετάζονται ειδικά και δεν καταμετρώνται.

Ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 έχει την ιδιότητα να προσβάλλει τους πνεύμονες. Μπορεί να εισέρχεται μέσα στα κύτταρα διαμέσου ειδικών υποδοχέων, τους υποδοχείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης τύπου 2 (ACE2). Φαίνεται ότι μία ήπια προβολή του αναπνευστικού παρεγχύματος, όπως αυτή ελέγχεται με αξονική τομογραφία υψηλής ευκρίνειας, είναι αρκετά συχνή ακόμα και σε άτομα με ήπια συμπτώματα. Η εξέλιξη των βλαβών στους πνεύμονες, σε όσους αυτό συμβαίνει, είναι κατά κανόνα προοδευτική και η δύσπνοια εμφανίζεται συνήθως μετά την πρώτη εβδομάδα της νόσου. Είναι ένα διάστημα όπου ο οργανισμός αρχίζει να παράγει αντισώματα αναπτύσσοντας σταδιακά άμυνα έναντι του ιού. Δεν γνωρίζουμε επακριβώς αν η άμυνα αυτή δεν είναι αποτελεσματική και ο ιός συνεχίζει να πολλαπλασιάζεται ή αν η βαριά εικόνα είναι αποτέλεσμα της φλεγμονής που προκαλείται από υπέρμετρη ανοσολογική απάντηση. Οι περισσότεροι θα γίνουν καλά σε διάστημα συνολικά μίας ως δύο εβδομάδων, αλλά όσοι νοσήσουν βαρύτερα θα χρειαστούν τρεις με έξι εβδομάδες για να αναρρώσουν».

Με γενετικό υλικό RNA αντί για DNA

Απαντώντας δε στο κρίσιμο ερώτημα αν υπάρχει πιθανότητα μετάλλαξης του νέου κορωνοϊού, ο κ. Παρασκευής εξηγεί ότι «ο νέος κορωνοϊός SARS-CoV-2 είναι RNA ιός, δηλαδή το γενετικό του υλικό είναι RNA αντί για DNA και ένα χαρακτηριστικό αυτών των ιών αυτών είναι η διαρκής ενσωμάτωση μεταλλαγών στο γενετικό τους υλικό κατά τον κύκλο της ζωής τους. Ο SARS-CoV-2, όπως και ο ιός της γρίπης, μεταλλάσσεται διαρκώς με συνέπεια να χρειάζεται ανάπτυξη και χορήγηση εμβολίου σε ετήσια βάση. Οι ιοί που μπορούν να τροποποιούν το γενετικό τους υλικό αναπτύσσουν αντοχή στα αντι-ιικά φάρμακα, δηλαδή αναπτύσσουν μηχανισμούς που τους καθιστούν ανθεκτικούς στη θεραπεία. Η ανάπτυξη αντοχής μπορεί να αντιμετωπιστεί με χορήγηση συνδυασμού φαρμάκων, μια πρακτική που ακολουθείται με επιτυχία στη θεραπεία του ιού HIV. Με τη συνδυαστική αγωγή μειώνεται δραστικά η πιθανότητα ανάπτυξης αντοχής του ιού στα φάρμακα».

Διαβάστε επίσης:

Κορωνοϊός: Σχέδιο λειτουργίας με προσωπικό ασφαλείας σε Δημόσιο και ΔΕΚΟ

Κορωνοϊός: Αναλυτικά τα συμπτώματα - Ποιες οι διαφορές με το κρυολόγημα και τη γρίπη

Κορωνοϊός: Ποιες είναι οι ευπαθείς ομάδες - Πώς μπορούν να προστατευθούν