Κορωνοϊός: Τι κάνει στο ανθρώπινο σώμα

Ένα εξαιρετικά κατατοπιστικό άρθρο για το τι ακριβώς προκαλεί ο κορωνοϊός στο ανθρώπινο σώμα, τα στάδια της μόλυνσης και όσα γνωρίζει ή δεν γνωρίζει σήμερα η ιατρική κοινότητα δημοσίευσαν οι New York Times, φιλοξενώντας δηλώσεις από ειδικούς γιατρούς, που χειρίστηκαν περιστατικά ανθρώπων που νόσησαν από τον ιό.

Όπως αρχικά σημειώνεται, τα συμπτώματα -πυρετός, βήχας, δυσκολία στην αναπνοή- μπορούν να σηματοδοτήσουν οποιοδήποτε αριθμό ασθενειών, από την γρίπη μέχρι το σπάνιο κοινό κρυολόγημα. Από αυτή την αφετηρία, πολλοί ιατρικοί εμπειρογνώμονες και οι ερευνητές έχουν μάθει μέχρι στιγμής για την πρόοδο της μόλυνσης που προκαλείται από τον κορωνοϊό, αλλά έχουν διαπιστώσει και στοιχεία που ακόμα δεν γνωρίζουν.

Ακολουθεί μετάφραση από το άρθρο των Times της Νέας Υόρκης, που υπογράφει η Παμ Μπέλουκ.

Πώς προκαλεί αυτή η λοίμωξη τον κορωνοϊό;

Ένα εξαιρετικά κατατοπιστικό άρθρο για το τι ακριβώς προκαλεί ο κορωνοϊός στο ανθρώπινο σώμα, τα στάδια της λοίμωξης ...

Όπως αρχικά σημειώνεται, τα συμπτώματα -πυρετός, βήχας, δυσκολία στην αναπνοή- μπορούν να σηματοδοτήσουν οποιοδήποτε αριθμό ασθενειών, από την γρίπη μέχρι τον στρεπτόκοκκο και το κοινό κρυολόγημα.

Από αυτή την αφετηρία, πολλοί εξειδικευμένοι γιατροί και οι ερευνητές έχουν μάθει μέχρι στιγμής για την πρόοδο της λοίμωξης που προκαλείται από τον κορωνοϊό, αλλά έχουν διαπιστώσει και στοιχεία που ακόμα δεν γνωρίζουν.

Πώς ο κορωνοϊός προκαλεί τη λοίμωξη;

Ο ιός μεταδίδεται μέσω σταγονιδίων που εκτοξεύονται στον αέρα με τον βήχα ή το φτέρνισμα, και τα οποία μπορούν να εισχωρήσουν στη μύτη, το στόμα ή τα μάτια. Τα ιικά σωματίδια που εμπεριέχονται σε αυτά τα σταγονίδια ταξιδεύουν γρήγορα και φτάνουν στο πίσω μέρος των ρινικών οδών και στον βλενογόννο στο πίσω μέρος του λάρυγγα και «κολλάνε» σε έναν συγκεκριμένο κυτταρικό υποδοχέα στα κύτταρα, πυροδοτώντας την έναρξη της λοίμωξης.

Τα σωματίδια του κορωνοϊού έχουν πρωτεΐνες σε σχήμα ακίδας που προεξέχουν και αγκιστρώνονται στις κυτταρικές μεμβράνες, επιτρέποντας στο γενετικό υλικό του ιού να εισέλθει στο ανθρώπινο κύτταρο.

Αυτό το γενετικό υλικό «απαγάγει» τον κυτταρικό μεταβολισμού και του λέει, στην πραγματικότητα, ‘’Μην κάνεις τη συνηθισμένη δουλειά σου. Η δουλειά σου τώρα είναι να με βοηθήσεις να πολλαπλασιαστώ και να αναπαράγω τον ιό’’», εξήγησε στους New York Times ο Δρ. William Schaffner, ειδικός Μολυσματικών Νόσων στο Ιατρικό Κέντρο Πανεπιστημίου Vanderbilt στο Nashville.

Καθώς τα αντίγραφα του ιού πολλαπλασιάζονται, εκγρήγνυνται και μολύνουν γειτονικά κύτταρα. Τα συμπτώματα αρχίζουν συχνά στο πίσω μέρος του λαιμού με πονόλαιμο και ξηρό βήχα.

Ο ιός τότε «σέρνεται προοδευτικά κάτω τους βρόγχους» είπε ο Δρ.Schaffner. Όταν ο ιός φτάσει στους πνεύμονες, οι βλεννώδεις μεμβράνες φλεγμαίνονται. Αυτό μπορεί να βλάψει τις κυψελίδες ή τους πνευμονικούς σάκους, με αποτέλεσμα να πρέπει να εργαστούν σκληρότερα, για να εκτελέσουν τη λειτουργία τους για την παροχή οξυγόνου στο αίμα που κυκλοφορεί σε όλο το σώμα μας και την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από το αίμα.

«Αν έχετε οίδημα εκεί, το καθιστά πολύ πιο δύσκολο για το οξυγόνο να φτάσει σε όλη την βλεννογόνο μεμβράνη» δήλωσε η Δρ. Amy Compton-Phillips, επιστημονικός υπεύθυνος του Συστήματος Υγείας Providence όπου εντοπίστηκε η πρώτη αναφερθείσα περίπτωση κορωνοϊού στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Ιανουάριο.

Το οίδημα και η διαταραγμένη ροή οξυγόνου μπορεί να προκαλέσει την πλήρωση με υγρό, πύον και νεκρά κύτταρα των πνευμόνων, προκαλώντας πνευμονία.

Μερικοί άνθρωποι πρέπει να τοποθετηθούν σε μηχανική υποστήριξη της αναπνοής. Στις χειρότερες περιπτώσεις, γνωστές ως Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Δυσχέρειας, οι πνεύμονες γεμίζουν με τόση ποσότητα υγρού, ώστε καμιά μηχανική υποστήριξη της αναπνοής να μην επαρκεί και ο ασθενής πεθαίνει.

Ο Δρ Ο Shu-Yuan Xiao, καθηγητής παθολογίας στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Σικάγο, εξέτασε εκθέσεις Παθολογίας για τους ασθενείς με κορωνοϊό στην Κίνα. Είπε ότι ο ιός φαίνεται να ξεκινά σε περιφερειακές περιοχές και στις δύο πλευρές του πνεύμονα και μπορεί να πάρει λίγο χρόνο, για να φτάσει στο ανώτερο αναπνευστικό, την τραχεία και άλλους κεντρικούς αεραγωγούς.

Ο Δρ Xiao, ο οποίος επίσης διατελεί διευθυντής του Κέντρου Παθολογίας και Μοριακής Διαγνωστικής στο Πανεπιστήμιο της Ουχάν, δήλωσε ότι αυτό το πρότυπο βοηθάει να εξηγηθεί γιατί στην Ουχάν, όπου ξεκίνησε η επιδημία, πολλές από τις πρώτες περιπτώσεις δεν εντοπίστηκαν αμέσως. Το αρχικό διαγνωστικό σχήμα σε πολλά νοσοκομεία της Κίνας δεν ανίχνευε πάντα τη λοίμωξη στην περιφέρεια των πνευμόνων. Έτσι, μερικοί άνθρωποι με συμπτώματα στέλνονταν στο σπίτι χωρίς θεραπεία.

Μια πρόσφατη μελέτη από μια ομάδα ερευνητών της Ιατρικής Σχολής του Icahn στο Mount Sina διαπίστωσε ότι περισσότεροι από τους μισούς από τους 121 ασθενείς στην Κίνα είχαν φυσιολογικές αξονικές τομογραφίες στα αρχικά στάδια της ασθένειας.

Αυτή η μελέτη αλλά και η δουλειά του Δρ. Xiao δείχνει ότι, καθώς η ασθένεια εξελίσσεται, οι αξονικές τομογραφίες δείχνουν «υαλωειδείς αδιαφάνειες», ένα είδος θολού πέπλου σε μέρη του πνεύμονα που είναι εμφανή σε πολλούς τύπους ιογενών αναπνευστικών λοιμώξεων. Αυτές οι αδιαφανείς περιοχές μπορούν να διασκορπιστούν και να διογκωθούν, καθώς η ασθένεια επιδεινώνεται, δημιουργώντας κάτι που οι ακτινολόγοι αποκαλούν ένα "τρελό πλακώστρο".

Είναι οι πνεύμονες το μόνο μέρος του σώματος που επηρεάζεται;

Όχι απαραίτητα. Ο Δρ Ο Compton-Phillips δήλωσε ότι η λοίμωξη μπορεί να εξαπλωθεί μέσω των βλεννογόνων μεμβρανών, από τη μύτη μέχρι το ορθό, το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου, το οποίο καταλήγει στον πρωκτό.

Έτσι, ενώ ο ιός εμφανίζεται να «μηδενίζει» στους πνεύμονες, μπορεί επίσης να είναι σε θέση να μολύνει κύτταρα στο γαστρεντερικό σύστημα, λένε οι ειδικοί. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι μερικοί ασθενείς έχουν συμπτώματα όπως διάρροια ή δυσπεψία. Ο ιός μπορεί επίσης να περάσει στην αιματική κυκλοφορία, είπε ο Δρ. ο Schaffner.

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων αναφέρουν ότι το RNA από τον νέο κορωνοϊό έχει ανιχνευθεί σε δείγματα αίματος και κοπράνων, αλλά δεν είναι σαφές εάν ο μολυσματικός ιός μπορεί να επιβιώσει στο αίμα ή στα κόπρανα.

Ο μυελός των οστών και τα όργανα όπως το ήπαρ μπορούν επίσης να φλεγμαίνουν, είπε ο Δρ. George Ντίαζ, επικεφαλής τμήματος για τις μολυσματικές νόσους στο Περιφερειακό Ιατρικό Κέντρο Providence στο Everett, της Ουάσινγκτον. Μπορεί επίσης να υπάρξει κάποια φλεγμονή στα λεπτά αιμοφόρα αγγεία, όπως συνέβη με τον ιό SARS, που ξέσπασε μεταξύ 2002 και 2003.

«Ο ιός θα «προσγειωθεί» πραγματικά σε όργανα όπως η καρδιά, οι νεφροί, το ήπαρ και μπορεί να προκαλέσει κάποια άμεση βλάβη σε αυτά τα όργανα,» ο είπε Δρ. ο Schaffner. Καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος ανεβάζει ταχύτητα για να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη, η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία στα όργανα, είπε.

Ως αποτέλεσμα, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να υποστούν βλάβη που προκαλείται όχι μόνο από τον ιό, αλλά από το δικό τους ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς καταπολεμά την εξάπλωση της λοίμωξης.

Οι ειδικοί δεν έχουν ακόμη τεκμηριώσει εάν ο ιός μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο. Αλλά οι επιστήμονες που μελέτησαν το SARS ανέφεραν κάποια στοιχεία ότι ο ιός SARS μπορεί να διεισδύσει στον εγκέφαλο σε ορισμένους ασθενείς. Δεδομένης της ομοιότητας μεταξύ του SARS και του Covid-19, η λοίμωξη που προκαλείται από το νέο κορωνοϊό, τον περασμένο μήνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Medical Virology μια μελέτη που υποστήριξε ότι δεν πρέπει να αποκλειστεί η πιθανότητα ότι ο νέος κορωνοϊός μπορεί να μολύνει ορισμένα νευρικά κύτταρα.

Γιατί μερικοί άνθρωποι νοσούν σοβαρά, αλλά οι περισσότεροι όχι;

Περίπου το 80% των ανθρώπων που έχουν προσβληθεί από το νέο κορωνοϊό έχουν σχετικά ήπια συμπτώματα. Αλλά περίπου το 20 τοις εκατό των ανθρώπων νοσούν πιο βαριά και σε περίπου 2% των ασθενών στην Κίνα, που είχε τις περισσότερες περιπτώσεις, η ασθένεια ήταν θανατηφόρα.

Οι ειδικοί λένε ότι τα αποτελέσματα φαίνεται να εξαρτώνται από το πόσο ισχυρό ή εξασθενημένο είναι το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου. Οι ηλικιωμένοι ή όσοι έχουν υποκείμενα νοσήματα, όπως ο διαβήτης ή άλλη χρόνια ασθένεια, είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν σοβαρά συμπτώματα.

Ο Δρ Xiao έκανε εξετάσεις σε δύο άτομα στην Κίνα που πήγαν σε νοσοκομείο στο Ουχάν τον Ιανουάριο για διαφορετικό λόγο - χρειάζονταν χειρουργική επέμβαση για καρκίνο του πνεύμονα πρώιμου σταδίου -αλλά τα αρχεία αργότερα έδειξαν ότι είχαν επίσης λοίμωξη από κορωνοϊό, το οποίο το νοσοκομείο δεν αναγνώριζε εκείνη την εποχή. Ούτε ο καρκίνος του πνεύμονα του ασθενούς προχώρησε αρκετά ώστε να τα σκοτώσει, είπε.

Ένας από αυτούς τους ασθενείς, μια 84χρονη γυναίκα με διαβήτη, πέθανε από πνευμονία που προκλήθηκε από κορωνόϊό, εξήγησε ο Δρ Xiao.

Ο άλλος ασθενής, ένας 73χρονος άνδρας, ήταν κάπως υγιέστερος, με ιστορικό υπέρτασης που είχε καταφέρει να ελέγξει καλά για 20 χρόνια. Ο Δρ Xiao είπε ότι ο άντρας είχε επιτυχημένη χειρουργική επέμβαση για να αφαιρέσει έναν όγκο του πνεύμονα, πήρε εξιτήριο και εννέα ημέρες αργότερα επέστρεψε στο νοσοκομείο επειδή είχε πυρετό και βήχα που κρίθηκε ότι είναι κορωνοϊός.

Ο Δρ Xiao είπε ότι ο άνθρωπος είχε σχεδόν μολυνθεί κατά τη διάρκεια της πρώτης παραμονής του στο νοσοκομείο, καθώς άλλοι ασθενείς στην αίθουσα χειρουργικης ανάρρωσης διαπιστώθηκε αργότερα ότι είχαν κορωνοϊό. Όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, χρειάστηκαν μέρες για να γίνουν αντιληπτά τα αναπνευστικά συμπτώματα.

Ο άντρας μεταφέρθηκε μετά από 20 ημέρες στη μονάδα Λοιμώξεων του νοσοκομείου. Οι ειδικοί λένε ότι όταν οι ασθενείς σαν αυτούς ανακάμπτουν, είναι συχνά επειδή η υποστηρικτική φροντίδα - υγρά, μηχανική υποστήριξη της αναπνοής και άλλη θεραπεία - τους επιτρέπει να ξεπεράσουν τις χειρότερες επιπτώσεις της φλεγμονής που προκαλείται από τον ιό.

Ο Δρ Xiao είπε ότι ορισμένοι ασθενείς στην Κίνα ανέκαμψαν, αλλά άρχισαν να αρρωσταίνουν ξανά, προφανώς επειδή είχαν κατεστραμένο και ευάλωτο πνευμονικό ιστό που στη συνέχεια δέχτηκε επίθεση από βακτήρια στο σώμα τους. Μερικοί από αυτούς τους ασθενείς κατέληξαν να πεθαίνουν από βακτηριακή λοίμωξη, όχι από τον ιό. Αλλά αυτό δεν φαίνεται να προκαλεί την πλειοψηφία των θανάτων, είπε.

Άλλες περιπτώσεις ήταν τραγικά μυστήρια. Ο Δρ Xiao είπε ότι γνώριζε προσωπικά έναν άνδρα και μια γυναίκα που μολύνθηκαν, αλλά φάνηκε να βελτιώνονται. Τότε ο άνδρας παρουσίασε επιδείνωση και εισήχθη για νοσηλεία.

«Έπαιρνε οξυγόνο, και έγραψε στη σύζυγό του ότι γινόταν καλύτερα, είχε καλή όρεξη και ούτω καθεξής," είπε Δρ. Xiao, προσθέτοντας: «Αλλά αργά το απόγευμα, η γυναίκα σταμάτησε να λαμβάνει μηνύματα από αυτόν. Δεν ήξερε τι συνέβαινε. Και στις 10 μ.μ., έλαβε μια ειδοποίηση από το νοσοκομείο ότι είχε πεθάνει».

Διαβάστε επίσης:

Κορωνοϊός - ΗΠΑ: Η επιδημία θα μπορούσε να διαρκέσει μήνες, εκτιμά το Πεντάγωνο

Κορωνοϊός - Τουρκία: Εφιαλτικό σενάριο για 600.000 θανάτους