Μαρία Ναυπλιώτου: «Το χειροκρότημα είναι μια αγκαλιά που ίσως στερήθηκα στη ζωή»

Τις τελευταίες εβδομάδες η Μαρία Ναυπλιώτου συγκατοικεί με ένα μικρό ασπρόμαυρο θηλυκό γατάκι με κίτρινα μάτια. Τη φωνάζει Σιτρίν, ορμώμενη από τον περίφημο πολύτιμο λίθο. Αυτή η πληροφορία δεν θα είχε και μεγάλη αξία, εκτός από το να ερεθίσει το κοιμισμένο φιλοζωικό ένστικτο κάποιων, εάν η αγαπητή ηθοποιός δεν ήταν, όπως λέει, αλλεργική στις γάτες. Ομως ανέλαβε την πρόκληση. Και μάλιστα ακούγεται εξόχως χαρούμενη για τη νέα της -ιδιαίτερα ομιλητική- συγκάτοικο.

Καμιά φορά -ή μάλλον στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων- τα μικρά και τα καθημερινά μιλούν για τη στάση των ανθρώπων απέναντι στα σπουδαία και τα μεγάλα. Δείχνουν τον χαρακτήρα. Οπως λοιπόν η Ναυπλιώτου υπερέβη εαυτόν για να συνυπάρξει με μια γάτα, έτσι δεκαετίες τώρα διευρύνει όλο και περισσότερο τα όρια της περιλάλητης πια comfort zone, δοκιμάζοντας και αλλάζοντας, προκειμένου να παραμείνει πιστή στην απόφασή της να εξελίσσεται. Στο θέατρο αλλά και στη ζωή.

Με αφορμή τη δεύτερη σεζόν της «Φιλουμένα Μαρτουράνο» σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου που ανεβαίνει από τις 18/10 στο θέατρο «Δημήτρης Χορν», η ηθοποιός, που, μεταξύ μας, μάλλον έχει βαρεθεί να διαβάζει εγκώμια για τις ερμηνείες και την εξωτερική καλλονή της, μιλά για όσα τη συγκινούν στην τέχνη, αλλά και για εκείνα που αγαπά στην καθημερινότητά της, για τα παπούτσια των άλλων στα οποία μπαινοβγαίνει μέσω των ρόλων της και για την αγκαλιά που λέει πως βρίσκει στο χειροκρότημα του κοινού, τις φορές τουλάχιστον που αυτό είναι πηγαίο, αυθόρμητο και θερμό. Δηλαδή τις -συντριπτικά- περισσότερες. Ως γνωστόν, ό,τι δίνεις, παίρνεις.

GALA: Οσοι δεν σε γνωρίζουμε προσωπικά, έχουμε την εικόνα μιας γυναίκας απόμακρης, ωστόσο σε παρατηρούσα στη φωτογράφηση πολύ χαλαρή, γελαστή, άνετη...
ΜΑΡΙΑ ΝΑΥΠΛΙΩΤΟΥ: Νομίζω ότι συχνά ο κόσμος ταυτίζεται με τον ρόλο που υποδύεται ένας ηθοποιός. Οι ρόλοι που έχω κάνει είναι άνθρωποι πολύ σοβαροί, σκεπτόμενοι, με ευαισθησίες, προβληματισμένοι. Από την άλλη, ίσως ευθύνεται και το ότι δεν δίνω συχνά και χωρίς αφορμή συνεντεύξεις. Το κάνω μόνο στο πλαίσιο της δουλειάς.

G.: Η αλήθεια είναι πως κι εγώ ξαφνιάστηκα που δέχτηκες να μας μιλήσεις. Ασχολείσαι ελάχιστα με την προβολή σου.
Μ.Ν.: Κάνω λίγα και επιλεγμένα πράγματα. Στην προκειμένη περίπτωση για την προώθηση της «Φιλουμένα». Είμαι της άποψης ότι το πολύ το «Κύριε Ελέησον» το βαριέται κι ο παπάς.

G.: Είσαι όμως μια ηθοποιός αναγνωρίσιμη και, κυρίως, αγαπητή. Μήπως βαριέσαι την πολλή συνάφεια του κόσμου; Τις φωτογραφήσεις; Τις συνεντεύξεις;
Μ.Ν.: Δεν μου αρέσει να μιλάω συχνά για τον εαυτό μου. Δεν βαριέμαι καθόλου τον κόσμο. Ισα ίσα που στην προσωπική ζωή μου μού αρέσει να γνωρίζω νέους ανθρώπους, να συνομιλώ μαζί τους, γιατί πάντα υπάρχει κάτι καινούριο να δεις, να μάθεις, να ακούσεις, να διευρύνεις το μυαλό σου. Σε ό,τι αφορά τις συνεντεύξεις, από ένα σημείο και μετά δεν έχω κάτι να πω. Είναι τόσο απλό.

G.: Με αυτή τη στάση σου πάντως έχεις δημιουργήσει μια μυθολογία γύρω από σένα.
Μ.Ν.: Δεν έχω ιδέα. Ελπίζω να είναι για καλό. (γελάει)

G.: Δεύτερη σεζόν με τη «Φιλουμένα Μαρτουράνο» στο θέατρο, μια ηρωίδα στον αντίποδα της Κάλλας, με την οποία πέρασες τέσσερις σαρωτικές σεζόν. Ηταν επιλογή σου;
Μ.Ν.: Ψάχναμε μαζί με τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο ένα έργο κι έναν χαρακτήρα που θα μπαίνει σε τελείως άλλες περιοχές. Που δεν θα θύμιζε σε τίποτα το «Masterclass» ή την προσωπικότητα της Κάλλας. Οχι ότι η Φιλουμένα δεν έχει σκοτεινά κομμάτια, αλλά κινείται σε τελείως άλλες ψυχικές περιοχές. Το «Masterclass» ήταν μια πολύ ευλογημένη στιγμή για μένα, αλλά ήθελα να φύγω μακριά από αυτό. Κυρίως ήθελα να σταθώ θαρραλέα απέναντι στο γεγονός ότι όντως έκανα μια πολύ μεγάλη επιτυχία, αλλά έπρεπε να πάω παρακάτω και να ξαναμπώ στην ουσία της δουλειάς μου, που είναι να είμαι ηθοποιός και να υποδύομαι διαφορετικούς ρόλους. Επίσης, ένα άλλο κριτήριο ήταν ότι η «Φιλουμένα» από γραφής έχει καλό τέλος, έχει άνοιγμα στο φως. Κι αυτό το είχαμε ανάγκη όχι μόνο γιατί είχαμε συνομιλήσει με το «Masterclass» και την Κάλλας, αλλά γιατί είχαμε περάσει την περίοδο της πανδημίας, ήμασταν κλεισμένοι μέσα και χρειαζόμασταν ένα έργο που θα έδειχνε ότι στο τέλος μπορεί και όλα να πάνε καλά.

G.: Η εκ νέου συνεργασία σου με τον Παπασπηλιόπουλο είναι αυτό που λέμε «ομάδα που κερδίζει δεν αλλάζει»;
Μ.Ν.: Πέρα από το γεγονός της καλής ατμόσφαιρας που δημιουργεί ο Οδυσσέας στις πρόβες, υπάρχει καλή χημεία μεταξύ μας. Είναι ένας άνθρωπος που με οδηγεί σε διαφορετικές περιοχές. Συχνά διαλέγουμε πράγματα κοντά σε αυτά που μας έχει συνηθίσει ο κόσμος, εμένα ο στόχος μου από την ώρα που μπήκα στο θέατρο είναι να εξερευνώ νέες περιοχές και να εξελίσσομαι. Ακόμα κι αν αυτό με οδηγήσει σε μια όχι τόσο πετυχημένη σεζόν. Δεν είναι η επιτυχία ο λόγος που κάνω θέατρο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είμαι χαρούμενη με την επιτυχία. Αλλά εκείνο που πραγματικά με ενδιαφέρει είναι η εξέλιξη. Ο Οδυσσέας είναι ένας άνθρωπος που ψάχνει βαθιά και σε αυτό το σημείο μπορούμε να συνεννοηθούμε.

G.: Τοποθετείς το θέατρο πάνω από σένα; Από την εικόνα σου; Το όνομά σου;
Μ.Ν.: Για μένα το θέατρο είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο. Είναι μια ουσία που με έκανε από μικρό παιδί να την αγαπήσω. Είμαι από 15 χρόνων πάνω στη σκηνή ούσα χορεύτρια. Δεν είναι ότι το βάζω πάνω από μένα. Δεν είμαστε δύο διαφορετικά πράγματα εγώ και το θέατρο. Εκείνο που με ενδιέφερε εξαρχής ήταν να ερμηνεύσω και να μπω όσο πιο βαθιά μπορώ σε έναν χαρακτήρα. Και να ξεχαστώ κι εγώ η ίδια πάνω στη σκηνή. Για μένα το θέατρο είναι ένα πράγμα κι εγώ είμαι μαζί με αυτό.

G.: Αλήθεια, τι βρήκες στο θέατρο;
Μ.Ν.: Και ο χορός και το θέατρο είναι παραστατικές τέχνες. Αυτό σημαίνει ότι ο καλλιτέχνης την ώρα που δημιουργεί την ίδια στιγμή εκτίθεται. Αυτό το σασπένς, η αδρεναλίνη που δημιουργείται, η έκθεση του να δείχνεις κάτι τη στιγμή που κι εσύ ο ίδιος έρχεσαι σε επαφή μαζί του, η ανάσα του κοινού κι αυτή η άμεση ανταπόκριση ή μη, είναι ένας θαυμαστός και τρομακτικός κόσμος μαζί. Πάρα πολύ θελκτικός και κάποιες φορές απωθητικός. Και για μένα υπήρξε διαφυγή και καταφύγιο η τέχνη. Μπορούσα δηλαδή να ξεχαστώ λίγο από τα δικά μου ερμηνεύοντας κάποιους άλλους ανθρώπους. Και ταυτόχρονα πήρα την επιβεβαίωση που χρειαζόμουν. Το χειροκρότημα, ξέρεις, είναι μια μεγάλη αγκαλιά, μια αγκαλιά που ίσως στερήθηκα κάποτε τη βρήκα μέσα από το θέατρο.

G.: Ακούγεται σαν μεγάλη, σχεδόν απόλυτη η αποδοχή.
Μ.Ν.: Οταν σε χειροκροτούν, ναι.

G.: Σου ’χει συμβεί να μη σε χειροκροτήσουν;
Μ.Ν.: Προς Θεού, όχι. Υπάρχουν όμως παραστάσεις όπου έχω εισπράξει το ευγενικό χειροκρότημα και όχι την πλήρη αποδοχή. Αυτό μπορείς να το αισθανθείς. Το ξέρουμε κι εμείς οι ίδιοι πότε απογειωνόμαστε και πότε είμαστε διεκπεραιωτικοί.

G.: Αυτό προϋποθέτει ειλικρίνεια. Είσαι τόσο γενναία με τον εαυτό σου;
Μ.Ν.: Μας θύμισε στις πρόβες ο Οδυσσέας μια ρήση του μεταφραστή Νίκου Παναγιωτόπουλου: το θέατρο είναι ήδη ένα ψέμα, δεύτερο ψέμα δεν χωράει. Νομίζω αυτή είναι η μεγαλύτερη κουβέντα που μπορεί να πει κανείς για το θέατρο. Αν θες λοιπόν να το κάνεις, χωρίς σε αυτό το ψέμα να βάλεις κι ένα ακόμα ψέμα, είναι μια δύσκολη δουλειά.

G.: Εχοντας ζήσει τόσες ζωές...
Μ.Ν.: Δεν έχω ζήσει πολλές ζωές. Μία ζωή έχω. Απλά έχω την ευκαιρία να μπαινοβγαίνω στα παπούτσια άλλων.

G.: Μέσα από αυτή τη διαδικασία έχεις γίνει πιο ανεκτική ή πιο καχύποπτη με τους ανθρώπους;
Μ.Ν.: Γνωρίζοντας καλύτερα τον εαυτό μου έγινα πιο ανοιχτή απέναντι στους ανθρώπους και απέκτησα μεγαλύτερη ενσυναίσθηση. Δεν είμαι ούτε ανεκτική, ούτε καχύποπτη. Αν αισθανθώ ότι ένας άνθρωπος με απειλεί με έναν τρόπο, δεν θα τον ανεχτώ. Θα βάλω όρια. Σε κάθε περίπτωση δεν βγάζω γρήγορα συμπεράσματα. Δεν μένω στην πρώτη εντύπωση, περιμένω και τη δεύτερη και την τρίτη. Η αλήθεια είναι ότι γνωρίζοντας, φροντίζοντας τον εαυτό μου και νιώθοντας πιο σίγουρη για μένα δεν αισθάνομαι να απειλούμαι τόσο συχνά, οπότε είμαι πιο ανοιχτή με τους ανθρώπους και δείχνω μεγαλύτερη κατανόηση.

G.: Αυτό συνέβη μεγαλώνοντας;
Μ.Ν.: Ναι. Με γνώρισα, με φρόντισα και με αποδέχτηκα.

G.: Χρειάστηκε να παλέψεις για να αποδεχτείς τον εαυτό σου;
Μ.Ν.: Ολοι έχουμε δύσκολες και σκοτεινές γωνίες που δυσκολευόμαστε πολύ να τις πλησιάσουμε. Ολοι δυσκολευόμαστε να έρθουμε σε επαφή με πράγματα που μας πονάνε. Ετσι όμως γνωρίζεις τον εαυτό σου και αρχίζεις να φροντίζεις μόνος σου εκείνα που σε πονάνε. Δυστυχώς, ελάχιστοι καταναλώνουν ενέργεια και χρόνο για κάτι τέτοιο. Ακούω να λένε συχνά το περίφημο «εγώ τα ’χω βρει με τον εαυτό μου». Οταν το ακούω αυτό, σκέφτομαι «πού έχω παρκάρει το αυτοκίνητό μου;». Είναι μια κουβέντα που τις περισσότερες φορές μάλλον το αντίθετο δηλώνει.

G.: Είναι εύκολη η ζωή ενός ηθοποιού του θεάτρου; Εννοώ ακόμα και βιοποριστικά.
Μ.Ν.: Οχι, δεν είναι. Γενικά δεν είναι εύκολη η ζωή του ηθοποιού - είτε κάνει τηλεόραση, είτε θέατρο. Αν κάποιος πιστεύει ότι θα γίνει πλούσιος με το να είναι ηθοποιός, έχει κάνει τεράστιο λάθος και θα πρέπει να αλλάξει τώρα πορεία. Τώρα όμως.

G.: Εσύ σκέφτηκες ποτέ να τα παρατήσεις;
Μ.Ν.: Υπάρχουν στιγμές που είναι τόσο δύσκολες και κουραστικές οι συνθήκες, που είναι τόσο ψυχοφθόρο, που έχω σκεφτεί να αποσυρθώ. Κι ύστερα έχω επιλέξει το θέατρο ξανά.

G.: Δεν μπορείς να ξεφύγεις;
Μ.Ν.: Ολα μπορεί να τα κάνει ένας άνθρωπος. Κι όταν ήμουν χορεύτρια νόμιζα ότι θα πεθάνω χορεύτρια. Κι έγινα ηθοποιός. Τώρα, ναι, είμαι ηθοποιός. Δεν ξέρω τι θα γίνει αύριο, θα δούμε. Ποτέ μη λες ποτέ. Γιατί μετά το λούζεσαι. Οταν ξεκίνησα να γίνω χορεύτρια δεν φανταζόμουν ότι στα 25 μου θα άλλαζα πορεία. Κι όμως, εγώ η ίδια οδήγησα τον εαυτό μου στην υποκριτική.

G.: Αλήθεια, ο χορός ήταν παιδικό όνειρο;
Μ.Ν.: Οταν ήμουν πολύ μικρή ήθελα να γίνω νηπιαγωγός ή αρχαιολόγος. Στα 11 μου η μαμά μου αποφάσισε, επειδή έβλεπε ότι δεν είχα καλή στάση σώματος, να με πάει στο μπαλέτο. Μπήκα πρώτη φορά στην αίθουσα κι εκείνη την ώρα έκαναν μάθημα οι κοπέλες που ετοιμάζονταν να δώσουν εξετάσεις στην επαγγελματική σχολή. Ηταν μια εικόνα που με μάγεψε. Και πήρα ακαριαία την απόφαση ότι θα γίνω χορεύτρια. Χωρίς να γνωρίζω αν είχα ταλέντο ή αν μπορούσα. Ευτυχώς είχα, μπορούσα κι έγινα τελικά χορεύτρια.

G.: Η οικογένεια πώς το πήρε;
Μ.Ν.: Στην αρχή όχι καλά. Γιατί είχαμε κάνει μια συμφωνία με τον μπαμπά μου ότι θα έκανα μπαλέτο, αλλά θα έπρεπε να μπω και στο πανεπιστήμιο. Αυτή τη συμφωνία εγώ την αθέτησα, αλλά στο τέλος, επειδή ήταν άνθρωποι που μας αγαπούσαν πάρα πολύ και μένα και τον αδελφό μου και ήθελαν να μας βλέπουν χαρούμενους, το αποδέχτηκαν.

G.: Η ζωή σου πώς είναι σήμερα; Θέατρο και πάλι θέατρο;
Μ.Ν.: Οχι, όχι, όχι. (γελάει) Δεν έχει να κάνει μόνο με το θέατρο. Αγαπώ πολύ τη λογοτεχνία, αλλά αυτή η αγάπη υπήρχε και πριν από το θέατρο. Επίσης, λατρεύω την ταβανόσκοπηση. Ταβανοσκοπώ πλέον χωρίς ενοχές. Δεν έχω καλύτερο. Μου αρέσουν πολύ οι εκδρομές, το φαγητό με φίλους, το κρασάκι με παρέα, οι διακοπές, η θάλασσα. Εντάξει, τον χειμώνα παίζω κάθε βράδυ στο θέατρο, αυτό είναι αλήθεια. Εκτός Δευτέρας και Τρίτης.

G.: Μικρή καθημερινή ιεροτελεστία έχεις;
Μ.Ν.: Κάνω γυμναστική, διαβάζω, βρίσκω καθημερινά χρόνο για τον εαυτό μου -αυτός είναι ιερός πια- και αγαπώ να μαθαίνω ξένες γλώσσες. Αυτά είναι πράγματα που δεν τα αφήνω.

G.: Πες μου κάτι που κάνεις το οποίο είναι τελείως κόντρα στην εικόνα σου.
Μ.Ν.: Ποια είναι η εικόνα μου;

G.: Μιας συγκροτημένης, μετριοπαθούς γυναίκας, πολύ επιλεκτικής και ίσως λίγο αυστηρής.
Μ.Ν.: Εν πολλοίς έχεις πέσει μέσα. Κάποτε ήμουν αυστηρή. Πρώτα με τον εαυτό μου και κατ’ επέκταση ίσως υπήρξα αυστηρή και με κάποιους ανθρώπους. Πλέον προσπαθώ να είμαι δίκαιη. Νομίζω ότι έχω χιούμορ, μου αρέσει και επιδιώκω να συνομιλώ για ουσιαστικά πράγματα, αλλά αγαπώ κι όλα εκείνα που μας βοηθούν να μην παίρνουμε τη ζωή και τα πράγματα τόσο σοβαρά και τόσο προσωπικά.